Demokrasilerde esas belirleyenin halk olduğu düşünülür ama doğrusu öyle değil. Halkın ne düşüneceğine medya karar verir. Halka ne satarsanız onu alırsınız.
Önümüzdeki aylarda Başkanlık referandumuna gideceğiz. Bazı çevreler ne olur, hangi sonuç çıkar diye ciddi ciddi soruyor. Medya ne verirse o çıkar. Bunu uzun uzun sorgulamaya gerek var mı?
Halk, her şeyi belirleyebilir mi? Seçim kazanma ihtimâli yüksek olanlar, hep halk iradesine vurgu yapar; kaybetme ihtimali olanlar ise halkın aldatıldığını veya sürüleştirildiğini söylerler.
Dünyanın en gelişmiş demokrasilerinde bile halkın belirleyiciliği sınırlıdır. Meselâ; insan hakları ile ilgili konular, halkoyuna götürülemez. Temel hak ve hürriyetler, halkın rızasına bırakılan konulardan değildir. Daha somut bir örnek vereyim. Ülkenin herhangi bir parçasında çoğunluğun Türkiye'den kopma istediğini düşünün. Demokrasinin gereğidir diyerek buna evet mi diyeceksiniz? Demek ki ülke bütünlüğü ile ilgili konular da halkoyu ile belirlenemez. Kendi başına bıraksanız birçok genç, askerlik yapmak istemez. Sözde herkes vatanını sever ama herkesin askerlik yapmamak için de bir mazereti vardır. Bir savaş hâli olduğunu düşünün. Askerliği insanların reyine, isteğine bırakabilir misiniz?
Örnekleri çoğaltmak mümkün. Başkanlık sistemi ile ilgili görüşmelerde Ak Parti sözcüsü, anayasalarda değiştirilemeyen maddeler olamayacağını söyledi. Bu mantığın arkasında yukarıda ifade ettiğimiz ?halk ne isterse o olur? mantığı yatıyor. Bu mantık, halkın hep doğru yaptığından hareketle böyle bir sonuca varıyor.
Tarihe baktığımızda ?halk hep doğru yapar? mantığını destekleyecek örnekler bulamıyorsunuz. Bırakalım Hitler'in peşinden giden Almanlarla Mussolini?nin arkasına takılan İtalyanları; kendi tarihimize bakalım. Bir Kerbelâ'ya bakın, halk kimin peşinden gitmiş? Hz. Hüseyin'in mi Yezid'in mi? Hz. Ali, Muaviye mücadelesinde halkın bir kısmı orda, bir kısmı burda. Hangisine doğru diyeceğiz? 12 Eylül Anayasası?na halkın yüzde 92'si evet demişti. Şimdi evet diyenlerin hepsi, o anayasadan şikâyet ediyor. Demek ki insanlar gibi halklar da yanlış yapabiliyor. Bazen kendi iradesiyle bazen iradesi ifsat edilerek.
?Demokrasilerde değiştirilemez maddeler olmaz? sözü de bir şehir efsanesidir. Birçok ülkenin anayasasında değiştirilemeyen bir sürü madde var. Meselâ; Brezilya anayasasının 60/4 maddesine göre devletin federatif yapısı, kuvvetler ayrılığı, bireysel haklar değiştirilemez. Fransa anayasasının 89. maddesine göre üniter yapı, hükûmet şeklinin cumhuriyet olması değiştirilemez. Almanya anayasasının 79. maddesine göre federasyonun eyaletlere bölünmesine, eyaletlerin yasamaya esasen katılmaları ilkesine ilişkin değişiklikler yasaktır. İtalyan anayasasının 139. maddesine göre cumhuriyetin şekli değiştirilemez. Yunanistan anayasasında, hükümet şeklinin Cumhuriyet olması, Romanya anayasasında üniter yapı, Norveç anayasasında anayasa ilkelerine aykırı değişiklik yapılamaz. Benzer hükümler Portekiz, İran, Rusya, Azerbaycan ve Ermenistan gibi ülkelerin anayasalarında da vardır. (Kaynak: Akif Tögel, Dünya Anayasalarında Değiştirilemez Maddeler) Bu ülkeler içinde Almanya, Fransa, Norveç gibi ülkelerin son derece gelişmiş demokrasilere sahip olduğu unutulmamalıdır. Demek ki demokrasilerde, kaderi halkoyuna bağlanmayan maddeler olabiliyormuş.
Değiştirilemez maddelerin ikide bir gündeme getirilmesinin bir nedeni, demokrasilerde her şeyi halkoyunun belirleyeceğine dair yanılgı ise bir diğer nedeni de bu maddelerden duyulan rahatsızlıktır. Anayasanın ilk dört maddesi, devletin şekli ile ülke ve milletin bölünmez bütünlüğüne vurgu yapmaktadır. Bu maddelerin ortadan kaldırılması hâlinde hem devletin şeklini hem de üniter yapıyı ortadan kaldırmak mümkün hâle gelecektir. Değiştirilemeyen maddelerden duyulan rahatsızlığın arkasında üniter yapı (Özerklik, eyaletlere bölünme) ve laiklik ilkesine dokunamama rahatsızlığı yatmaktadır. Yoksa mesele, demokrasi tutkusu ve halkoyuna saygı değildir. Başkanlık sisteminin görüşüldüğü bir zeminde Ak Parti sözcüsünün bu hususu dile getirmesi büyük hata olmuştur. Dua edin ki Bahçeli ve MHP'nin ?lider, teşkilat eleştirilmez? mantalitesi var. Yoksa bu hamur çok su götürürdü...
