Kırk çerisi ile birlikte Çin Sarayını basan Kürşad binlerce Çinli savaşçıyla büyük bir kahramanlıkla savaştıktan sonra son nefesini vermiştir. Kürşad, bu ihtilalle bir kez daha bütün dünyaya Türk?ün gücünü ispat etmiştir.
Olaydan sonra neredeyse ilk kez 1936 yılında Nihal Atsız tarafından ?Bozkurtların Ölümü? adlı romana konu olan bu kahramanların aslında tek amacı ise Çin?in Türkler üzerindeki oynadıkları entrika ve oyunlara son vermek. Bu baskından sonra Türk yurtları sırayla özgürlüklerine kavuşurlar.
İlk savaş adeta bardaktan boşanırcasına yağan yağmurun altında yaşanır. Binlerce Çinli savaşçıyla vuruştuktan sonra Kürşad ve on çerisi hayatta kalarak kendi ülkelerine (Ötüken) doğru geri çekilirler. Fakat yağmur öyle şiddetli yağmaktadır ki köprü yıkılmış ve Kürşad?ın bütün yolları kapanmıştır. Tek çare olarak peşlerinden gelen Çinli savaşçıların üstüne atılarak ölene kadar kahramanca cenk ederler. Evet Kürşad ve kırk çerisi ölmüştür; fakat kaybetmemişlerdir. Çin kaynaklarında da bu kahraman savaşçıdan bahsedilir. Kürşad ve yiğitlerinin dillerinde tek cümle vardı ?Gök girsin kızıl çıksın, gök tanrı sen tanıksın?
Kürşad İsmin Anlamı ne?
Eski Türkçede Kür ?ok? ve Şad ise bir bölgeyi yönetmek için gönderilen kimse demektir. Gerçek ismi Şu Tigin?dir. Kür-şad isminin amcası Kara Kağan vermiştir. MS. 600?lü yıllarda Göktürk hükümdarı olan Çuluk Kağan?ın oğludur. Bu dönemde Çin prensesleri ve Türk kağanlar arasındaki evlilikler töreye büyük zarar vermekteydi. Çeşitli entrika ve casusluklarla Türkler esaret altına alınmaya başlanmıştı.
Türk töresine göre kağanın ölümünden sonra başa geçen kişi kağanın eşiyle evlenmek zorundaydı. Kürşad?ın babası üvey annesi olan Çin prensesi (İ-çing Hatun) tarafından 621?de zehirlenerek öldürülünce babasının yerine Kara Kağan hükümdar olur; fakat Kara Kağan Çinlilerle yapılan savaşta yenilince ikisi de Çinlilere esir düşerler. Bu dönemde Göktürkler hem Çin?le hem de aynı soydan oldukları Sırtarduş Bayurku, Dokuz Oğuz ve Uygurlarla savaşıyorlardı. Üstüne üstlük Kara Kağan dirayetsiz ve beceriksiz bir devlet adamıydı. O yıl çıkan kuraklık ve yokluğun ardından Çinliler bu durumu fırsat bilerek Türklere saldırdılar. Kara Kağan savaştan sonra esirken hayatını kaybeder. (1) (2)
Yenilginin ardından Çinlilerle anlaşmalı olan Göktürk prensi ?Sirba? devletin başına geçirilir. Fakat Kürşad ve Türk önderleri esareti ve yurtlarını kaybetmeyi kabullenemezler. Yapılan plana göre Çin hükümdarı (Tai Sung) kaçırılacak ve fidye olarak yurtları ve sarayda tutsak olan Türk önderlerin serbestisi istenecekti. Her akşam tebdili kıyafet şehri dolaşan hükümdar o gece sarayda kalmayı tercih etmiştir. Delice yağan yağmura rağmen Kür-şad ve kırk çerisi davalarından vazgeçmez ve saraya saldırırlar.
Öyle bir savaş çıkmıştır ki adeta gök bir çığ gibi Çinli askerlerin üzerine çökmüştür. Yüzlerce Çinli asker ölürken Kürşad ve çerileri savaşmaya devam ederler. Çeriler kan kaybetmeye başlayınca Çin sarayından alınan atlarla Kürşad ve çerileri yurtlarına çekilmeye çalışırlar. Fakat Vey Irmağı çerilere geçit vermez. Ölmekten başka çare kalmamıştır. İşte Kürşad ve kırk çerisi o gece pusatları (kılıç) yere düşene kadar savaşırlar. Onurları ile can verirler. Çin kaynaklarında Kürşad ve çerilerinden övgü ve hayranlıkla bahsedilir. Bu kanlı savaşın ardından Çinliler öyle korktular ki esir tutulan 100 bin Türk?ü serbest bıraktılar.
Kürşad?ın Çin sarayına yaptığı baskından sonra hanedanlık adeta çöküş dönemine girmiştir. Çin hükümdarı olan Taizong'un daha önceden Kür-şad?ın böyle bir girişimde bulunacağını tespit ettiği ancak zamanı kestiremediği Çin kaynaklarında bahsedilir. İmparator saldırının ardından Türklere karşı daha barışçıl bir yöntemle yaklaşma yoluna gitmiştir. İlk hareket olarak Kilibi Han?ı Göktürk hükümdarı ilan etmekle başlamıştır. Bundan sonra Çinlilerden bir heyet toplanarak Türk liderlerle ve önderlerle konuşmak üzere iyi niyet elçisi olarak gönderildi.
Efsane dilden dile yayılınca olaydan 41 yıl sonra Doğu Göktürkler özgürlüklerini ilan ettiler. Kürşad ölene kadar kahramanca savaştığı için Çinliler dehşete kapılmışlardır. Bazı kaynaklarda Kürşad ve çerilerine karşı koymak için dışardan destek alındığı belirtilir. Türk yöresi ve Türk soyu Kür-şad ile yeniden hayat bulmuş ve savaşlarına devam etmişlerdir. Saraya yapılan saldırı ve cenkten sonra Çinliler korkuya kapılarak Siganfu?da esir tutulan bütün Göktürk halkını (yaklaşık 100.000) serbest bırakmışlardır.
Bu dönemden sonra Göktürkler (Bozkurtlar) 43 yıl boyunca savaşıp yurt sahibi olmaya çalışırlar. En sonunda Türk ulusu Kutluk Şad (İlteriş Kağan) ve Bilge Tonyukuk tarafından 682 yılında II. Göktürk Devleti çatısı altında toplanırlar.
Kaynaklar
http://www.efsaneler.net/kursad-ve-40-cerisi-efsanesi/
http://www.toplumsalanaliz.net/2012/10/kursad-ve-40-cerisi-yigidi-destan.html
http://anadoludestani.com/kursad-destani/
HABER: YASEMİN ALTUN
