İktisadi Kalkınma Vakfı (İKV) Başkanı Ayhan Zeytinoğlu, Avrupa Birliği (AB) Komisyonu'nun açıkladığı vize politikasındaki değişiklik önerilerinin olumlu yönlerinin yanında bazı olumsuz yönlerinin de olduğunu belirtti.
Ayhan Zeytinoğlu, AB Komisyonu'nun açıkladığı vize politikasındaki değişiklik önerilerine ilişkin şunları kaydetti:
'AB Komisyonu Üyesi Dimitris Avramopoulos tarafından yapılan açıklamaya göre, AB vize politikası değişiyor. Komisyonun getirdiği öneriler henüz yürürlüğe girmedi. Ancak Türkiye gibi vatandaşları AB ülkelerine vize ile giren ülkelerin yakından takip etmesi gerekiyor.
Zeytinoğlu, önerilen değişiklikler arasında yer alan, Schengen vize başvurularında, başvurunun yanıtlanması için öngörülen sürenin 15 günden 10 güne indirilmesi, başvuruların elektronik ortamda yapılması imkanının sağlanması, güvenilir başvuru sahiplerine 1'den 5 yıla kadar çoklu vize verilmesi, AB'nin dış sınırlarındaki ülkelere giriş için 7 güne kadar geçerli olacak tek girişli vizelerin verilmesi gibi inovatif değişikleri olumlu yönde değerlendirdi.
'Vize ücretinin yükseltilmesi düşündürücü'
Başkan Zeytinoğlu, 60 avro olan vize ücretinin 80 avroya çıkarılmasıyla başvuranlar için ek maliyete yol açılmasını 'düşündürücü' olarak yorumladı. 'Vize başvurusunun maliyeti sadece başvuru ücreti ile sınırlı kalmıyor. Banka ücreti, noter ücreti, çeviri ücreti gibi birçok ek kalem var. O yüzden ücret artırılmasının tekrar düşünülmesinde yarar var. Türk vatandaşları geçtiğimiz 7 yılda (2010-2016) Schengen vize başvuruları için 317 milyon avro ödedi. Ek masrafları da düşünecek olursak, esas maliyetin bunun en azı 2 katı olduğunu biliyoruz. Bu maliyetin daha da artması bir yana, tamamen kalkmasını istiyoruz.' dedi.
Zeytinoğlu, komisyonun önerileri arasındaki şu hususları da olumlumsuz olarak nitelendirdi: 'Örneğin, komisyon vize politikasını bir güvenlik aracı olarak da kullanacağını ifade ediyor. Düzensiz göçmenlerin geri kabulünde AB ile iş birliği yapmayan ülkelerden gelen vize başvurularına daha katı koşullar uygulanacağı belirtiliyor. Yani düzensiz göçte AB ile iş birliği yapmayan ülkelerin vatandaşlarına vize verilirken, süreç yavaşlatılabilecek, vizelerin geçerlilik süresi azaltılabilecek, ücretler artırılabilecek. Bu durum vizenin AB tarafından diğer ülkeleri AB ile iş birliğine zorlamak için bir araç olarak da kullanılacağını gösteriyor.'
'Türkiye için vize serbestliği AB'nin de yararına'
Ayhan Zeytinoğlu, komisyonun gelecek aylarda açıklaması beklenen ve güvenliği artırmaya yönelik Vize Bilgi Sistemi'ni oluşturmasının seyahat güvenliği, yasa dışı göç ve suça karşı iş birliği açısından olumlu olduğunu belirtti.
AB'ye seyahat edenlerin bilgilerinin tek bir arama portalı oluşturularak, Schengen Bilgi Sistemi ve Adli Sicil Bilgi Sistemi gibi diğer veri tabanları ile karşılaştırılabileceğini bildiren Zeytinoğlu, bunun Türkiye gibi AB sınırlarına komşu ülkeler için de güvenlik açısından önemli olduğunu vurguladı.
Türkiye ile vize serbestliği sürecinde bu konularda daha iyi iş birliği sağlanmasına yönelik adımlar atıldığını belirten Zeytinoğlu, şunları kaydetti:
'Türkiye için vize serbestliği AB'nin de yararınadır. Türkiye'nin vize serbestliği için kalan kriterleri karşılamaya yönelik olarak önerdiği adımların arasında Europol ile operasyonel iş birliği anlaşması imzalanması ve AB üyesi devletlere adli iş birliğine gidilmesi de yer alıyor. Bu anlamda vize serbestliği sürecinin tamamlanması Türkiye'nin güvenlik ve suça karşı iş birliğinde AB ile çok daha yakın bir iş birliğine girmesini sağlayacaktır. Bizim için en kısa sürede vize serbestliği sürecinin tamamlanması ve vizesiz Avrupa'nın gerçekleşmesi esas hedeftir.'
Öte yandan Zeytinoğlu, AB Komisyonu Üyesi Dimitris Avramopoulos'un Türkiye'ye aktarılacak 3 milyar avroluk fonla ilgili açıklamasını değerlendirdi.
Türkiye ile AB arasında 18 Mart 2016'da varılan mülteci uzlaşısının bir sonucu olarak 2 farklı dilim halinde toplam 6 milyar avroluk bir fonun aktarılmasının öngörüldüğünü hatırlatan Zeytinoğlu, bu miktarın ikinci dilimi olan ve 2018 sonrası için hedeflenen 3 milyar avronun harekete geçirileceğinin açıklandığını aktardı.
Bunun gecikmiş olsa da olumlu bir gelişme olduğunu belirten Zeytinoğlu, 'Ancak burada sivil toplum olarak, bu fonların kullanılır hale gelmesi ve sahada doğrudan Suriyeli mültecilerin yaşam kalitesinin iyileştirilmesine yansıması yine çok uzun zaman alacak ve tam olarak hedefine ulaşamayacak diye bir endişemiz var.' yorumunu yaptı.
Zeytinoğlu, bu fonların hızla ve doğrudan Suriyelilerin yoğun olarak yaşadığı şehirlere ve belediyelerin içinde yer aldığı projelere aktarılması gerektiğini ancak bu şekilde maksimum fayda sağlanabileceğini kaydetti.