İngiltere'de Başbakan Theresa May'in Avrupa Birliği'nden (AB) çıkış (Brexit) planına karşı çıkanlardan önce Brexit Bakanı David Davis, sonra da Dışişleri Bakanı Boris Johnson istifa etti. İngiltere'de iktidardaki Muhafazakar Parti'de isyan büyüyebilir.
Muhafazakâr Parti'de bazı milletvekilleri, May'in görevi bırakması çağrılarını daha yüksek sesle yapmaya başladı. Peki, May parti liderliğinden ve başbakanlık görevlerinden nasıl ve hangi koşullarda alınabilir?
Partide liderlik seçimine gidilmesi için süreç ancak milletvekillerinin yüzde 15'inin hükümet dışında kalan parlamento üyelerinden oluşan 1922 Komitesi'ne mektup yazmasıyla başlatılabiliyor.
Muhafazakârların halen parlamentoda 316 milletvekili var. Bu milletvekillerinin 48'inin mektup yazması yeterli olabilecek.
Bu sayı aşıldığında, Komite Başkanı liderlik yarışının başladığını resmen duyuruyor.
Kaç milletvekilinin lidere artık güvenmediklerini mektup ile deklare ettiklerini sadece Komite Başkanı bilebiliyor.
Bazı AB karşıtı Muhafazakâr milletvekillerinin, May'in Brexit stratejisini protesto etmek için Komite'ye mektup gönderdikleri biliniyor.
Oylamaya gidilirse, Muhafazakâr Parti milletvekilleri görevdeki liderin lehine ya da aleyhine oy kullanacak.
Başbakan May partisi içinde yapılacak güvenoylamasını kazanırsa görevde kalacak.
Kaybederse istifa etmek zorunda ve bu durumda genel başkanlık yarışına da katılamıyor.
Görevdeki bir Muhafazakâr Parti liderine karşı güvensizlik oylaması son olarak 2003'te yapılmıştı.
1922 Komitesi Başkanı, 28 Ekim'de oylama için yeterli sayıda mektup aldığını açıklamış ve ertesi gün oylama yapılmıştı.
Michael Howard o dönem bu süreç sonrası Muhafazakâr Parti lideri seçilmişti.
May oylamayı kaybederse Muhafazakâr Parti'de bir liderlik mücadelesi başlayacak.
Çok sayıda aday çıkarsa, önce Muhafazakâr milletvekillerinden en az oy alan adayın eleneceği oylamalarla aday sayısı ikiye indiriliyor.
Daha sonra, Muhafazakâr Parti üyelerinin oy kullandığı bir seçim yapılıyor ve partinin yeni lideri belirleniyor.
David Cameron'ın 2 yıl önceki Brexit referandumunun ardından istifa etmesinden sonra, o dönem partiden 5 aday liderlik yarışına girmişti.
Liderlik yarışında geriye kalan son iki isim Theresa May ve Andrea Leadsom olmuş ancak Leadsom parti üyeleri arasında oylama yapılmadan önce yarıştan çekilmişti.
kaynak: bbc.com
