'Gakkoş Diyarı' Elazığ, doğa güzellikleri, tarihi, kültürü, mutfağı ve insanları ile Doğu Anadolu'nun kadim topraklarından biri olarak biliniyor.
Elazığlıları ifade eden bir sesleniş veya ifade şekli olan 'Gakkoş' kelimesi aslen garındaş' tan gelen ancak zamanla söyleniş ve hitap şeklinin kolaylığı nedeni ile son hali 'Gakko' olarak halen söylenegelen samimiyet ifadesidir.
Gakkoş, kKardeş, ağabey, amca, kendini bilen yiğit, mert, delikanlı demektir. İlk başta Gakgo olarak bilinen bu kelime zamanla değişmiş ve Gakkoş olmuştur. Elazığ yöresinde kullanın bu kelimenin günümüzdeki anlamı ise gardaş veya kardeştir.
Peki, Elazığ denilince aklınıza ilk ne geliyor? Harput, Keban Barajı, Ağın leblebisi, orcik ya da üzüm bağları...
Doğu Anadolu Bölgesinde köklü medeniyetlerin izlerini barındıran Elazığ, bölgede ziyaret edilecek başlıca şehirler arasında yer alıyor.
Turist rehberleri ve gezginlerin ifadeleri ile: Bu güzel kenti mutlaka ziyaret edin; sokaklarında, caddelerinde özgürce, korkusuzca dolaşın, güzelliklerini keşfedin, paylaşımı, dayanışmayı ve yardımseverliği tadın... Çünkü burada sizleri bekleyen, binlerce yıllık bir tarih ve o tarihin izleri var. Doğu Anadolu'nun en bereketli toprakları üzerinde kurulmuş, üzüm bağları ve meyve bahçeleriyle çevrili Gakkoşlar diyarı Elazığ?ın gezilecek onlarca yerinden bazılarını sizler için şöyle derledik:
ELAZIĞ TURUNA HARPUT İLE BAŞLAYIN
Harput, yazılı kaynaklara göre M.Ö. 2000 yılına dayanan 4000 yıllık tarihiyle, Elazığ?ın ilk yerleşim bölgesi olarak geçiyor. Elazığ da tarihi Harput Kalesi'nin inşa edildiği tepenin etekleri arasında kalıyor. Elazığ gezinize, Harput?tan başlamalısınız. Şehir içinde, birçok yerden görülen Harput tepesi şehir merkezine yaklaşık 10-15 dakika uzaklıkta, bir rampa tırmanarak çıkılıyor. Harput?a çıktığınızda tüm şehir hani derler ya ayaklar altında, öyle bir manzarası var. Harput?un her köşesinde yatır-türbe göreceksiniz.
DÜNYACA ÜNLÜ HARPUT ZİNDANI
Harput kalesinde kazı çalışmaları hala sürdürülüyor. Özellikle dünyaca ünlü Harput zindanı ve Osmanlı Darphanesi ortaya çıkarılmaya çalışılıyor.
Kale dış ve iç kale olarak iki ayrı bölüme ayrılıyor. Kesme ve kaba yontma taşlardan yapılmış. İç kale oldukça küçük bir alanda yapılmış olmasına rağmen burada cami, arasta, su sarnıçları ve ambarlar var. Ayrıca Munzuroğlu Konağı, Köseoğlu Konağı da burada. Ancak bu konaklardan hiçbiri günümüze ulaşmamış. 19. Yüzyılda bu kalenin içi yerleşime açıktı ve burada toprak damlı, yöresel evlerde, insanlar yaşıyordu.
MERYEM ANA KİLİSESİ
Kilise Harput Kalesi?nin doğusunda kalıyor. Dünyanın da önemli antik kiliselerinden ve kültür miraslarından birisi. M.S 179 yıllarında inşa edilen kilise, ilk olarak kaledeki putperestler tarafından putların saklanması için kullanılıyordu. Kiliseye giriş ana kapıdan önce, sonra eklendiği düşünülen küçük bir kapıdan yapılıyor. Dar kapıdan eğilerek içeriye girerseniz, karşınıza çıkan bu antik yapıdan çok etkileneceksiniz. Girişin hemen karşısında da Harput kralının kızına ait bir mezar var. Gayet sade bir şekilde, zeminde bulunan mezarın çevresi; belli olması için çevrilmiş. Oldukça yüksek olan üst tavan, düz olarak yapılmış.
EGE SAHİLLERİNİ ARATMAYAN HAZAR GÖLÜ
Elazığ?dan göle ulaşmanız en fazla yarım saat sürüyor. Yol üzerinde zamanıysa eğer tahta küçük kasaları içinde satılan çileklerden satın alabilirsiniz. Göl kıyısında askeri bir kamp yeri var ve konum olarak çok güzel bir yerde. Diğer tesisler de kendi personeline hizmet ediyor. İnsanlar göl kıyısında her ne kadar büyük ve uygun kumsal bulunmasa da gölün keyfini çıkarıyor.
Gölün uzunluğu 22 km ve genişliği 5-6 km. Günün her saatinde değişik bir görüntü kazanarak, mavinin ve yeşilin tonlarını yansıtıyor. Suyu ise berrak, sodasız ve tuzsuz. Gölün kendine has plajlarında her türlü su sporları yapılıyor ve balık avlanabiliyor.
HAZAR BABA KAYAK MERKEZİ VE EŞSİZ MANZARASI
Elazığ-Sivrice ilçesinin güneyinde bulunan 2 bin 347 metre yüksekliğindeki Hazarbaba dağında yapılan 'Hazarbaba Kayak Merkezi? kayak sporuna elverişli pisti, telesiyeji ve kafeterya imkânları ile Uludağ ve Erciyes'i aratmıyor. Hazar Gölü'ne tepeden selam verir gibi mağrur bir şekilde duran ve 2 bin rakımlı muhteşem manzaraya hakim Hazarbaba Kayak Merkezi gidilmesi gereken bir başka doğa harikası arasında yer alıyor.
Ulu Cami ile ilgili bir efsane var, belki ilginizi çeker. Ulu caminin bahçesinde, bir kandil gecesi iki arkadaş otururken, birisi diğerine Caminin bahçesinde, mihrabın hemen önünde bulunan dut ağacının eğilip kalktığını, yani secde ettiğini söylüyor. Diğer arkadaşı ise, hayretler içinde; ?Ben de caminin minaresinin eğilip kalktığını gördüm? diyor. İki arkadaş, korku içinde oradan uzaklaşıyorlar. Böylece minare ve ağacın sırları ortaya çıkmış oluyor. O günden beri ağaç ve minare, secde edercesine eğik duruyorlar. Hatta minare, birkaç kez onarılarak düzeltiliyor ancak tekrar eğiliyor. Bugün hala Ulu Cami?ye gittiğinizde eğik minareyi ve ağacı görebilirsiniz. Cami günümüzde de ibadete açık.
BUZLUK MAĞARASI ŞİFA KAYNAĞI OLUYOR
Mağaranın kuruluşu Urartu'lara kadar uzanıyor. Bölgede meydana gelen büyük bir çöküntüyle çevresinde bulunan kayaların üst üste yığılmasıyla oluşuyor. Jeomorfolojik yapısı nedeniyle, burada gerçekleşen klimatolojik şartlar ve hava sirkülasyonu özelliğinden dolayı yaz ayları, mağaranın içinde doğal olarak tabakalar, sarkıt ve dikitler halinde, hatta bazı kısımlarda bal peteğini andıran buz tabakaları oluşuyor. Bu buzların bazı hastalıkların tedavisinde kullanıldığı söyleniyor. Kış aylarında ise, tam tersine içerisinde sıcak hava oluşuyor.
KEBAN BARAJI?NI GÖRÜN
Keban barajı hakkında ayrıntılı bilgiler vermeden önce barajdaki yaşamdan söz etmek istiyorum. Keban ilçesi, Elazığ şehir merkezine bayağı uzak; 47 km. Yol virajlı ve pek rahat bir yol değil. İlçeye vardığınızda baraj setinin ve setin arkasındaki göl bölümüne geçmek yasak. Güvenlik tedbirleri nedeniyle yasaklanmış. Göl kıyısında, hemen setin bittiği yerde güzel tesisler var.
ÇIRÇIR ŞELALESİNDE SERİNLİĞİN VE BALIĞIN KEYFİNİ ÇIKARIN
Keban barajından akan sular yaklaşık 3 km sonra Çırçır şelalesinden aşağı dökülüyor.Arabanızdan iner inmez gördüğünüz manzara, hissetiğiniz temiz hava ve suyun sesi hemen sizi saracak ve kendinizi inanılmaz iyi hissedeceksiniz. Bir yandan çağlayan şelalenin sesiyle mest olurken diğer yandan özel üretilmiş canlı alabalıkları tatma keyfini yaşayacaksınız...
BAKIRCILAR ÇARŞISI
Elazığ?ın geleneksel el sanatları arasında bulunan bakırcılık sanatı, Bakırcılar çarşısında yapılıyor. Burada az da olsa bakırcılığın varlığı, günümüzde de sürdürülmeye çalışılıyor. Bakır mutfak eşyaları yapıldıktan sonra, mutlaka kalaylanması gerektiğinden her bakırcı dükkanında, bir de kalay ocağı bulmak mümkün. Bakırcı dükkanlarındaki bu ocaklarda kömür ocağı ve onu ateşleyecek körükler var.
kaynak: ensonhaber.com
haber: enpolitik.com/Melek S. Tunç
