AY: Elbette, yerel gazeteciliğin sorunları vardır. Şişli?de gazete çıkarmak kolay mı?
OĞUZHAN: Kolay değil, nedenine gelince; Türkiye?nin kalbi İstanbul da İstanbul?un kalbi de Şişli?de atıyor. Yaygın medyanın en başta gelen merkezleri Şişli?de. Bu merkezlerin birer marka olduğu göz önüne alındığında, bu ilçede yerel gazete çıkarmak elbette zor. Ama biz bu zorluğa rağmen ayakta durma mücadelesi veriyoruz ve vermeye de devam edeceğiz.
AY: Yerel gazeteleri, ulusal günlük basından ayıran özellikleri nelerdir?
OĞUZHAN: Yerel Gazeteler sadece bulundukları coğrafi bölgelere hitap ederler, oysa bu ayrım günümüzde yavaş yavaş ortadan kalkmakta, yaygın medya siber iletişim araçlarını kullanarak yerel medya alanına da müdahil olmakta. Bu araçları kullanamayan yerel medya kuruluşunun ayakta durması kanımca mümkün değildir. Yerel Medya yaygın medya karşısında varlığını koruyabilmesi için marka değerini yaratmak zorundadır.
AY: Ülkemizde ilk defa ??Görülmeyen Gazete? Braille Alfabesi ile basılan? gazeteyi çıkardınız. Ne faydası oldu? İlgili devlet kurumlarından destek / tebrik alabildiniz mi?
OĞUZHAN: Bu sorunuza üç başlıkta cevap vermek istiyorum.
1- Herhangi bir bireysel fayda peşinde koşarak bu gazeteyi çıkarmadık, kamu yararını düşündük.
2- Ülkemizde okuma yazma bilmeyen görme engellilerin, okur yazar olabilmek için yaşadıkları yerlerde ilgili kamu kurum ve kuruluşlarına başvurduklarını gözlemledik. Ayrıca, görme engellilerin haber almaları anayasal bir hak olduğu normundan yola çıkarak, kendileri ile ilgili basında yer almayan haberleri kendilerine ulaştırmayı görev ve misyon edindik.
3- Görülmeyen Gazete?yi yayımlamaya karar verdiğimizde herhangi bir yerlerden alkış beklemedik, ama şunu umduk!.. Dünyanın birçok gelişmiş ülkesinde, Braille Baskı Gazeteler çıkarılırken, ülkemizde bir milyona yakın görme engelli için neden böyle bir gazete çıkarılmasın diye düşündük. Şu ana kadar da, kamu kurum ve kuruluşlarından herhangi bir destek görmedik. Görülmeyen Gazete de, diğer yayın organlarına tanınan haklardan yararlandırılmalıdır. Örneğin; bu gazetemize; birçok kurum ve kuruluş, doğrudan veya Basın İlan Kurumu aracılığıyla reklam verebilir.
AY: Sizce, 'Görme engellilerin? en büyük sorunu nedir?
OĞUZHAN: Evrensel tasarım! Bilindiği gibi dünya, görünen üzerinden şekilleniyor, böylesi bir dünya da başta görme engelliler olmak üzere ötekileştirilen veya dışlanan tüm sosyal guruplar akranlarına göre daha güç koşullarda yaşamlarını sürdürmek zorunda kalıyorlar. İşte evrensel tasarım, bu farkı ortadan kaldırarak toplumun ötekileştirilen sosyal guruplarına eğitim, sağlık, istihdam başta olmak üzere yaşamın tüm evrelerinde akranlarıyla eşit duruma getirmeyi hedefliyor. Görme engellilerin de akranlarıyla eşit olmadığı düşünüldüğünde, böylesi bir evrensel tasarıma nedenli ihtiyaç olduğu apaçık ortadadır. Örneğin şu soruya cevap aramak lazım; yaşıtlarının her gittiği yere görme engelliler gidebiliyor mu? Bu sorunun cevabı elbette hayır olacaktır. Bu nedenle Birleşmiş Milletlerin de öngördüğü şekilde bir evrensel tasarım modeli yalnızca görme engellileri değil, toplumda ötekileştirilen tüm sosyal gurupları eşit duruma getirecektir.
AY: İstanbul?daki yerel gazetecilikle, ülkemizdeki yerel gazeteciliğin farkı var mı? Devlet desteği alınıyor mu?
OĞUZHAN: Yaygın medyanın kalbi İstanbul?da atıyor.
İstanbul?un en kıyıda kalmış bir ilçesinde yaşanan bir olay, Türkiye genelinde de haber değeri taşıyor. Örnek verecek olursak; Kağıthane ilçesinde yaşanan bina çökmesi haberi günlerce kamuoyunu meşgul ediyor.
Yerel Gazetecilik açısından bakıldığında, İstanbul?a göre Anadolu yerel basını daha avantajlı bir durumda görülüyor. Çünkü; İstanbul?da gazete çıkarmanın koşulları çok daha ağır.
Basın ilan kurumunun koşullarını yerine getiren gazeteler ilan desteği alıyor.
AY: Aylık - haftalık-günlük gazete çıkarmanın özellikleri/kurallarını kısaca anlatır mısınız!..
OĞUZHAN: Günlük gazete çıkarmak için güçlü bir finans yapısına ihtiyaç var. Yerel Gazeteler haftalık veya aylık periyotlarla çıkıyor.
Gazete için birinci koşul bir yönetim merkezi olmalı.
Gazetenin yönetim yeri ve hangi matbaada basılacağı, Cumhuriyet Başsavcılığına gazete çıkarmak için verilen beyannamede yer alır.
Gazetenin ismi ve siyah-beyaz mı yoksa renkli mi basılacağı da önemli bir noktadır. Bunların yanında gazetenin kaç sayfa çıkacağını da netleştirmek lazım. Genelde yerel gazeteler 8 ya da 12 sayfa çıkıyor. Sayfa sayısı gazetenin yayımlanma periyoduna, içeriğine, finans gücüne ve baskı sayısına göre de değişiklik gösterebilir. Sayfa sayısı kadar kağıt kalitesi de önemli. Gazetenin baskı sayısı (tiraj) ve boyutları da önemli.
Türkiye'de genelde standart gazete ölçüleri tercih ediliyor. Tabloid gazete denemeleri başarısız oldu. Türk halkı tabloid gazeteyi sevmiyor. Tabloid gazeteler Avrupa'da çok yaygın.
Gazetenin dağıtımı ve satışı ile ilgili konular da netleştirilmeli. Bayi satışı olacak mı? Abonelik ile satış mı yapılacak? Dağıtım personeli olacak mı? Nerelerde satılacak, Nerelere dağıtılacak?Gazetede çalışacak personel sayısı da belirlenmeli. Kaç muhabir olacak, kaç sayfa sekreteri olacak, idari işlerden sorumlu kişiler, sorumlu yazı işleri müdürü, genel yayın yönetmeni gibi ünvanlara sahip kişiler belirlenmeli. Habercilik tecrübesi olan kişiler ile yola çıkılmalı.
Gazetenin isim hakları, web sitesi için alan adı, sosyal medya hesapları, marka tescili, vergi kaydı, şirket kurulumu, Cumhuriyet Başsavcılığına beyanname verilmesi ve gereken izinlerin alınması gerekiyor.Bir süreli yayının çıkarılabilmesi için bir yayın sahibinin, bir sorumlu yazı işleri müdürünün bulunması ve kanuna uygun bir şekilde Cumhuriyet Başsavcılığına başvurması gerekiyor.
Her süreli yayının bir yayın sahibi bulunuyor. Gerçek ve tüzel kişiler ile kamu kurum ve kuruluşları süreli yayın sahibi olabiliyor. Süreli yayın sahibinin 18 yaşından büyük olması gerekiyor. Tüzel kişi olması halinde ise tüzel kişi temsilcisi olarak ?sorumlu yazı işleri müdürü olma şartları? aranıyor.
Her süreli yayının bir sorumlu müdürü var. Sorumlu müdür olabilme koşulları:18 yaşını bitirmiş olmak, Türkiye'de yerleşim yeri sahibi olmak ve devamlı oturmak, en az ortaöğretim veya dengi bir eğitim kurumundan mezun olmak, kısıtlı veya kamu hizmetlerinden yasaklı olmamak,
Yüz kızartıcı suçlardan mahkûm olmamak,
Türk vatandaşı olmayanlar için karşılıklılık koşulu (hangi ülke vatandaşı ise, o ülkede Türk vatandaşlarının sorumlu müdür olabilmesi koşulu) aranıyor.
Süreli yayınların çıkarılması için, kaydedilmek üzere basın kuruluşunun yönetim yerinin bulunduğu yer Cumhuriyet Başsavcılığına bir beyanname verilmesi yeterli oluyor. Kayıt için verilen ve yayın sahibi veya tüzel kişi olması halinde, temsilcisi ile sorumlu müdür tarafından imzalanan beyannamede; yayının adı ve içeriği, hangi aralıklarla yayımlanacağı, yönetim yeri, sahibinin, varsa temsilcisinin, sorumlu müdürün ad ve adresleri ile yayının türü gösteriliyor.
AY: Şişli?de, Belediye Başkanları?nın, genel tutumu olumlu mu?
OĞUZHAN: Biz yerel gazete olarak belediye başkanlarımızdan deyim yerindeyse yeteri kadar destek ve ilgi göremedik. Popüler belediye başkanı olma anlayışını taşıyan ve popüler yayıncılıktan uzak duran gazetemiz, çoğu zaman yerel yöneticilerle uyuşamadı, çünkü bizim yayıncılık anlayışımızda abartma yoktur.
Dolayısıyla yerel yöneticilerimiz; markalaşmış yaygın medyanın haber reklam sayfalarında olmayı bize tercih ettiler. Demokrasimizin güçlenmesi için yerel yönetimler ile yerel basının işbirliği yapması gerektiğine inanıyorum. Bağımsız ve güçlü basının yerel yönetimler tarafından desteklenmesi gereklidir.
AY: Okurlarımıza son olarak nasıl seslenmek istersiniz?
OĞUZHAN: Güçlü demokrasi istiyorsak yerel basınımızın da güçlü ve bağımsız olması gerekiyor, bu nedenle yerel gazetelerimizi destekleyelim?
AY.Teşekkürler?
