Medya ve TV köşe yazarları eğitim, sanat, müzik ve akademi konusunda çok zayıflar. Neden diyeceksiniz?!
Sn. Ekrem İmamoğlu’nun diploması İstanbul Üniversitesi tarafından iptal edilince, kadrolu TV konuşmacılarının denklik/tanınma ile yatay geçişi karıştırmaları gözden kaçmadı. Yazık…
Yıllardır yurt dışına eğitim için giden ve YÖK tarafından tanınırlıkları/denklikleri olan üniversiteler, birden bire tanınmadan çıkarılınca, binlerce akademisyen –Dr. oldukları halde- dönüş yolunda mağdur oldu. Ve, bu mücadelelerinde bir YÖK Başkanı, YÖK Üyeleri, köşe yazarı/akademisyen/rektör yanlarında olmadı.
Konuyla ilgili iki yazımız var:
“Af Kanunu’na 50d ve Denklik Mağdurları da Eklenmelidir…”
https://www.ittifakgazetesi.com/af-kanununa-50d-ve-denklik-magdurlari-da-eklenmelidir-makale
“Dr.Özkoçak: Mağdurlara “Fark dersi ve staj ile denklikleri verilebilir...(2)”
https://www.ittifakgazetesi.com/drozkocak-magdurlara-fark-dersi-ve-staj-ile-denklikleri-verilebilir2-makale
Ve Mart 2025, Sn. Cumhurbaşkanımız 3 defa söz verdiği, muhalefet partileri kanun teklifi verdiği halde “Denklik Mağduriyeti” hala devam ediyor…
Bu yazımızda “Denklik” konusuna YÖK Yönetmeliklerini yorumlayarak açıklama yapmaya çalışacağız.
“15 Mart 2024 tarihli ve 32490 sayı ile Resmî Gazetede Yayımlanarak Yürürlüğe Giren “Yurtdışı Yükseköğretim Diplomaları Tanıma ve Denklik Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” Hükümlerinin Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar “
https://www.yok.gov.tr/Documents/2024/yurt-disi-tanima-ve-denklik-degisiklik-yapilmasina-dair-yonetmelik-usul-ve-esaslar.pdf
Yönetmelikleri incelediğimizde şu sonuçlara ulaşılıyor:
Doğrudan Denklik MADDE 2
1/ Denklik: “Yurtdışında tanınan bir yükseköğretim kurumundan alınan ön lisans, lisans ve yüksek lisans diplomalarının Türkiye'deki yükseköğretim kurumlarınca verilen ön lisans, lisans ve yüksek lisans diplomalarına eşdeğer olduğunun tespit edilmesidir.”
2/ Tanıma belgesi: “Yurtdışındaki bir yükseköğretim kurumunun ve bu kurumun ilgili programının Yükseköğretim Kurulu tarafından tanınıp tanınmadığını gösteren, ancak diploma veya mezuniyet denklik belgesi niteliği taşımayan belgedir.”
Not: “5/12/2017 tarihli ve 30261 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Yurtdışı Yükseköğretim Diplomaları Tanıma ve Denklik Yönetmeliğinin 4 üncü maddesinin birinci fıkrasında yer alan “Tanıma veya denklik” ibaresi “Denklik” şeklinde değiştirilmiş, aynı fıkranın (h) bendinde yer alan “diploma denklik belgesi” ibaresi “denklik” şeklinde değiştirilmiş, aynı fıkranın (ı) bendinde yer alan “diplomalarına mezuniyet tanıma belgesi veya diploma” ibaresi yürürlükten kaldırılmıştır.”
3/ “Türk yükseköğretim sisteminde eşdeğer bir karşılığının olması hâlinde, yükseköğrenime başlanılan yıl, Yükseköğretim Kurulu tarafından belirlenmiş olan sıralama kuruluşlarınca yapılan dünya üniversite sıralamalarının en az üçünde ilk dört yüzlük dilim içerisinde yer alan yurtdışı yükseköğretim kurumlarının tüm programlarından alınan diplomalara doğrudan denklik işlemi yapılır”
4/ “Tıp, diş hekimliği, eczacılık ve hukuk programlarından yapılan denklik başvurularında, adayın mezun olduğu yurtdışı yükseköğretim kurumu Yükseköğretim Kurulu tarafından kabul edilen dünya üniversite sıralama kuruluşlarının en az ikisinde ilk 1000'de yer alıyorsa ilgili kişinin başvurusu, YKS şartı aranmaksızın denklik incelemesine tabi tutulur.”
5/ “Yükseköğretim Kurulu tarafından tanınmayan yükseköğretim kurumlarında görülen eğitim-öğretim sonunda alınan diplomalara/mezuniyet belgelerine ilişkin denklik başvuruları reddedilir. Ancak Yükseköğretim Kurulu tarafından tanınmayan bir yükseköğretim kurumundan, tanınan başka bir yükseköğretim kurumuna geçerek öğrenimini tamamlayanların diplomaları/mezuniyet belgeleri, öğreniminin en az %70’ini tanınan yükseköğretim kurumundan almış olmaları hâlinde incelemeye tabi tutulur.”
6/ “Denkliği talep edilen diplomaya/mezuniyet belgesine esas teşkil eden yükseköğretim programının, eğitim programı/alanı ve derecesi bakımından Türk yükseköğretim sistemindeki ilgili programlara denk görülmemesi hâlinde başvuru talebi reddedilir.”
6/ “Bu Usul ve Esasların 3 ncü maddesinin 2 nci fıkrası dışındaki tüm denklik başvurularında YKS’ye giriş veya başarı sıralaması şartı aranmaz.”
Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı öğrencilerin, yurt dışında eğitim alma hakkına sahip olduğunu ifade eden YÖK Başkanı Prof. Dr. Erol Özvar’ın açıklaması şöyle:
“Burada söz konusu olan, bazı ülkelerde, o ülkenin kendi mevzuatı çerçevesinde kurulan ve devam şartı aranmayan üniversitelere reklamlarla Türkiye'den 'toplu halde götürülen, kaydettirilen' ve mezuniyet sonrası ülkemizde 'sağlık, yargı, milli eğitim gibi kamu kurumları' gibi alanlarda meslek icra edecek öğrencilerin eğitim-öğretimlerinin niteliğidir. Kurulumuz, sadece Türkiye'de yükseköğrenim görmek isteyen öğrencilerin değil, aynı zamanda yurt dışında eğitim görmek isteyen öğrencilerimizin de gereken nitelikte eğitim görme haklarını gözetmek ve korumakla yükümlüdür. Bu nedenle Kurulumuz zaman zaman buna yönelik kararlar almaktadır. Bu kararlar; ilgili yükseköğretim kurumunun tanınırlığının kaldırılmasına yönelik olabileceği gibi denklik şartlarına yönelik de olabilmektedir. Sonuç olarak, yükseköğrenim görmek için yurt dışına çıkan vatandaşlarımızın Kurulumuzdan söz konusu okul tanıma bilgisini almaları ve mağduriyet yaşamamaları için asılsız ilanlara ve sosyal medyada yer alan haberlere itibar etmemeleri, sadece 'Yurtdışı Yükseköğretim Diplomaları Tanıma ve Denklik Yönetmeliği'nde yer alan hükümleri ve Kurulumuzun resmî genel ağ sayfasında duyurulan hususları dikkate almaları gerekmektedir."
Son not: Girne Amerikan Üniversitesi’nin bizzat verdiği bir mezuniyet diploması yoktur. İlk mezunların diploması Amerika'dan gelen Southeastern Üniversitesi diplomasıdır. Bu üniversitenin kurulduğu günden bu yana Türkiye'de denkliği yoktur. Girne Amerikan Üniversitesi'nin denkliği Amerika'daki üniversitenin denkliğinden gelmektedir, yani dolaylıdır…Zaten söz konusu olan diploma denklik değil yatay geçiş üzerinden değerlendirilmiştir.
