'MHP olduğu yerde kaldı.' diyen Ağırdır, 'MHP?nin zaten ideolojik bir problemi var. 2018 Türkiye?sinde Kürt meselesini sadece ?terör? diyerek geleneksel-milliyetçi kodlarla göğüslemek mümkün mü değil mi, yenilenme ihtiyacı duyuyor mu duymuyor mu? Duymuyor ki, AK Parti gelip öyle bir kitleye ulaştı' diye konuştu.
Araştırma şirketi Konda?nın Genel Müdürü Bekir Ağırdır ile Hürriyet'e konuştu. Yaklaşan 2019 seçimleri için partilerin durumlarını değerlendirdi. İşte o röportajdan bir kısım:
- AK Parti penceresinden bakarsak... Seçime neden MHP ittifakıyla gidiyor?
Bu ittifaka 51-49?luk 16 Nisan referandumundan dolayı girdi. Bana kalırsa AK Parti, Saadet Partisi?nin o bir-iki puanlık desteğini almak için bile çaba içine girebilir. Belediye başkanları operasyonunu da şöyle okumak mümkün: Olası riskli alanlarda temizlik yapmak, seçmenin önüne hem yerli ve milli hem de arınmış olarak çıkmak. Çok tartışılan Atatürk çıkışları da öyle. Tayyip Bey de Atatürk deyince Atatürkçülerin oyunu alamayacağını biliyor. Bu sözleri gri alana kayanlara.
Eski Cumhurbaşkanı Abdullah Gül?ün parti içindeki özgül ağırlığını da sormak istiyorum.
Ne İYİ Parti ne de Abdullah Gül meselesinin toplumda karşılığıyla medya ve görünür salonlarda ağırlığı arasında bir asimetri var. Gündelik hayatta burada göründüğü kadar bir ağırlığı yok.
Bizim yarın sabaha dair yeni bir ütopyaya ve hikâyeye ihtiyacımız var. Ama bu ihtiyacı gidermek için yeniden Türkiye?yi düşünmemiz, bildiklerimizi yenilememiz lazım.
CHP?yi sormak istiyorum. Nasıl bir görüntü veriyor?
CHP bilgi üretmek meselesinde hiçbir çaba sarf etmedi. Dört seçim yapıldı ve CHP muhalefette. Böyle bir sonuç her partiyi değişime zorlar diye düşünüyordum. Ama CHP hiçbir şey olmamış gibi davranıyor.
İYİ Parti lideri Meral Akşener ilk kez bir anket sonucu açıkladı ve yüzde 20.5 alacaklarını söyledi. Alabilir mi?
Yeni kurulmuş bir parti yüzde 20?den başlıyorsa onu sokakta, pazarda, takside görürsünüz. Bizim gördüğümüz şudur: İYİ Parti, şimdiye kadar MHP tabanında olup da eleştirel bakanlar ve CHP?de olup da Kemal Bey?i yetersiz görenlerde karşılık buluyor. Bunu değiştirebilirler, üç aylık bir partiye haksızlık etmeyelim. Ama bunu değiştiremezlerse üreteceği sonuç, muhalefetin yeniden tanzimi olur.
Hep Türkiye?nin yeni bir merkez sağ partiye ihtiyacı olduğu dillendiriliyor ya; İYİ Parti de bu tespitin bir karşılığı değil mi?
Ben bu meseleye farklı bakıyorum. Gündelik hayat değişti. İnsan vücudu 36 dereceydi. Bütün tekstil sanayi, inşaat teknolojileri, yalıtım, ısınma her şey bu insan vücudunun 36 derece olmasına göre kurgulu. 41 derece olunca havale geçiriyor, tıbba ihtiyaç duyuyorsunuz. Bugünkü hayat 38 derece. Değiştik. 36 dereceyi açıklayan teorilerle sıcak soğuk, kriz kriz değil diyoruz. Yeni bilgiye, yeniden düşünmeye ihtiyacımız var. Merkez Parti, sağ-sol kavramlarının da bir anlamı yok bugün. Bizim entelijansiyamız istiyor ki, kendisi hiç değişmesin, bu zihni dönüşümü yaşamasın ve emek harcamasın. ?Madem bu ülke sağcı, o zaman dinci olmayan bir sağcı lider çıksın? gibi bir tembellik içine düşüyor.
HDP?de de sıcak günler yaşanıyor. Selahattin Demirtaş?sız bir HDP seçmen açısından ne ifade ediyor?
Selahattin Demirtaş, Türkiyelileşme politikasının gerçek bir yüzüydü. Bugün Demirtaş gibi bir aktör de ellerinde olmadığına göre sarsıntıyı atlatmakta biraz daha zorlanacaklar. Bir yenilenme umudu her partide olduğu gibi HDP?de de vardır ama hayat biraz onları köşeye sıkıştırıyor. Bu konuda da maharetleri yetersiz kalıyor. Eğer baraj problemini konuşacaksak bu, İYİ Parti için de, MHP için de, HDP için de vardır. Ama HDP?nin bütün zaaflarına rağmen barajı geçme şansı İYİ Parti ve MHP?ye göre daha yüksek.
Neden?
HDP oy alırken Kürtlerde bir dönüşüm oldu. Daha muhafazakâr olan, Kürt?üm demeden önce Müslüman?ım diyen ya da sisteme daha yakın duran kesimler bile Kobani süreciyle bir Kürt partisine sahip çıktı. Benim bu analizim doğruysa, oradan geri dönüş de o kadar kolay olmayacaktır.
MHP ittifakı AK Parti?nin Kürt oylarını düşürür mü?
2011 seçimleri dahil, diyelim Türkiye?de 10 Kürt seçmen varsa bunun 5?i AK Parti?ye, 4?ü HDP?ye oy veriyordu, 1?i de zaten dağıldığı için oy veremiyordu. 2015?te değişen şey, bu 10 seçmenin 7?sinin HDP?ye, 3?ünün AK Parti?ye gelmiş olmasıdır.
?MHP işbirliği bu 3 Kürt?ü de kaçırır mı? diye soruyorsanız, cevabım belki 1?ini kaçırır, belki bu hendek meseleleriyle beraber o 3 oy, 4 de olabilir.
BASKIN SEÇİM OLUR MU?
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ?daha güçlü bir iktidar? hedefiyle baskın seçime gider mi?
Tayyip Bey?in ve AK Parti?nin siyaset yapma tarzına baktığım zaman erken seçimi olası görmüyorum. Ama uluslararası krizler, ekonomideki gerilimler, davalarda yaşanan sıkıntılardan dolayı bir anda kılıcı atmak gibi bir tercih de yapabilir. Ne olacağını herhalde Tayyip Bey dışında kimse bilmiyor. Şöyle bir ihtimali daha olası görüyorum: Kasımda yapılacak genel seçimin, mart yerel seçimlerinden 15 gün önceye çekilmesi söz konusu olabilir.
Neden böyle düşünüyorsunuz?
Referandum sonuçları gösteriyor ki, ekonomik dinamizmi olan, gündelik hayat pratikleri daha kentlileşmiş kümelerde AK Parti politikalarına itirazlar çoğalıyor. O yüzden AK Parti şimdi imar değişiklikleri, belediye başkanı değiştirmelerle, kaybetme ihtimaline karşı bir politika değiştirme çabasında. Çünkü Ankara, İstanbul gibi yerlerde CHP gibi partiler seçimi kazanırsa onun üreteceği moral motivasyon başkanlık seçimlerini de etkiler.