İSTANBUL (AA) - Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Murat Çetinkaya, 'Ocak Enflasyon Raporu varsayımlarına göre, ham petrol fiyatlarını yukarı yönlü ve ABD doları cinsinden ithalat fiyatlarını ise aşağı yönlü güncelledik. Yıllık ortalamalar itibarıyla ham petrol fiyatları varsayımımızı 2016 yılı için 37 dolardan 40 dolara yükselttik' dedi.
Yılın ikinci Enflasyon Raporu Bilgilendirme Toplantısı'nda konuşan Çetinkaya, 2016 yılının ilk çeyreğinde tüketici enflasyonunun bir önceki çeyreğe kıyasla 1,35 puan azalarak yüzde 7,46 ile Ocak Enflasyon Raporu öngörüsünün altında gerçekleştiğini söyledi.
Tahminlere kıyasla yıllık enflasyondaki azalışta işlenmemiş gıda fiyatlarının belirleyici olduğunu dile getiren Çetinkaya, işlenmemiş gıda ve tütün dışı enflasyonunun Ocak Enflasyon Raporu öngörüleri ile uyumlu gerçekleştiğini ifade etti.
Çetinkaya, bu dönemde Türk lirasındaki birikimli değer kaybının yıllık enflasyon üzerindeki etkilerinin azalmaya devam etmesi ve ithalat fiyatlarının düşük seviyesini koruması sonucunda temel mal ve enerji grupları yıllık enflasyonlarında da sınırlı azalışlar gördükleri bilgisini verdi.
Diğer taraftan, yönetilen ve yönlendirilen fiyatlarda yapılan ayarlamaların, enflasyon beklentilerinin yüksek seviyesinin ve ücret gelişmelerinin enflasyondaki düşüşü sınırladığını belirten Çetinkaya, yılın ilk çeyreğinde ılımlı seyreden iklim koşulları sonucunda taze meyve ve sebzelerde artan ürün arzına bağlı olarak işlenmemiş gıda fiyatlarının belirgin bir şekilde gerilediğini aktardı.
Çetinkaya, işlenmemiş gıda fiyatlarındaki düşüşe taze meyve ve sebze dışında kalan diğer işlenmemiş gıda ürünlerinin de katkı verdiğini kaydederek, bu gelişmede başta kırmızı et olmak üzere belirli ürünlere yönelik alınan tedbirlerin de etkili olduğunu değerlendirdiklerini anlattı.
Başkan Çetinkaya, 'Sonuç olarak, ilk çeyrekte gıda ve yemek hizmetleri grubunun yıllık enflasyonu, gıda enflasyonundaki keskin düşüş ile yüzde 6,31?e inerek üç yıl aradan sonra gıda ve yemek hizmetleri hariç tüketici enflasyonunun altına geriledi' diye konuştu.
- 'İlk çeyrekte gıda enflasyonundaki iyileşme tüketici enflasyonunu düşürdü'
İlk çeyrekte zayıflayan birikimli döviz kuru etkilerine bağlı olarak temel mal enflasyon eğiliminde belirgin bir iyileşme gördüklerini dile getiren Çetinkaya, sözlerini şöyle sürdürdü:
'Aynı dönemde döviz kuruna duyarlı kalemlerdeki artışlar ve ücret gelişmelerine ek olarak genel enflasyon düzeyinin oluşturduğu katılıklar sonucunda hizmet enflasyonunun eğilimi yüksek seyrini sürdürdü. Bu gelişmeler çerçevesinde çekirdek enflasyon göstergelerinin eğilimlerinde temel mal grubu kaynaklı olarak önemli bir yavaşlama kaydedildi. Özetle yılın ilk çeyreğinde gıda enflasyonundaki iyileşme ve ithalat fiyatlarının destekleyici seyri tüketici enflasyonunda belirgin bir düşüşe neden oldu, ancak birikimli döviz kuru etkileri ve özellikle hizmet enflasyonundaki katılıklar nedeniyle çekirdek göstergelerde henüz arzu edilen iyileşme gerçekleşmedi.'
- 'İlk çeyrekteki veriler ılımlı ve istikrarlı artışın sürdüğünü gösteriyor'
Çetinkaya, 2015 yılının dördüncü çeyreğine ilişkin GSYİH verilerine göre iktisadi faaliyetin Ocak Enflasyon Raporu'nda ortaya koydukları görünümle uyumlu bir seyir izlediğini söyledi.
Milli gelirin dönemlik bazda yüzde 0,7, yıllık bazda ise yüzde 5,7 oranında arttığını dile getiren Çetinkaya, 'Böylece, 2015 yılında büyüme yüzde 4 olarak gerçekleşti. Son çeyrek gelişmeleri harcama tarafından değerlendirildiğinde, yurt içi talebin büyümenin sürükleyicisi olduğu görülürken, dört çeyreklik aranın ardından net ihracat büyümeye yeniden pozitif katkı verdi' ifadelerini kullandı.
Çetinkaya, 2016 yılı ilk çeyreğine ilişkin verilerin iktisadi faaliyetteki ılımlı ve istikrarlı artışın sürdüğünü gösterdiğini belirterek, sanayi üretiminin Aralık-Şubat döneminde üst üste aylık bazda artışlar gösterdiğini, böylece üretimin Ocak-Şubat döneminde bir önceki çeyreğin yüzde 1,6 üzerinde gerçekleştiğini bildirdi.
Başkan Çetinkaya, ilk çeyreğe ilişkin verilerin gerek iç talebin gerekse dış talebin bu dönemde büyümeye katkı verdiğine işaret ettiğini aktardı.
2016 yılı geneline ilişkin talep görünümünü değerlendirdiklerinde iktisadi faaliyetin 2015 yılına kıyasla bir miktar daha güçlü olmasını beklediklerini dile getiren Çetinkaya, 'Küresel kriz sonrası gözlenen güçlü istihdam performansı ve asgari ücrette 2016 yılı başında yapılan artışın etkileriyle gelir kanalının iç talebi destekleyeceğini öngörüyoruz' dedi.
- 'Cari dengede gözlenen iyileşme eğilimi devam edecek'
Çetinkaya, yurt içi belirsizliklerin 2015 yılına göre azalmasının da tüketici ve yatırımcı güveninin iyileşmesi yoluyla, güven kanalından iç talebe katkı verebileceğini belirterek, küresel oynaklıklardaki azalmanın sürmesinin ve küresel finansal koşullarda yaşanan iyileşmenin yurt içi finansal koşulları da olumlu etkilediğini ifade etti.
Bu gelişmeler doğrultusunda, gelecek dönemde gelir ve güven kanalları ile finansal koşulların iç talebi desteklemesini beklediklerini dile getiren Çetinkaya, 'Dış talebe ilişkin jeopolitik gelişmeler ve zayıflayan küresel büyüme kaynaklı riskler devam ederken hizmet ihracatına yönelik aşağı yönlü riskler de yakın dönemde belirginleşti. Bununla birlikte, Avrupa Birliği ülkelerinin talebindeki artışın ihracat üzerindeki olumlu etkisi güçlenerek sürüyor' diye konuştu.
Çetinkaya, şöyle devam etti:
'Özetle, 2016 yılında iç talebin 2015 yılına kıyasla bir miktar güçlenmesini, dış talebin ise jeopolitik risklerin varlığına karşın Avrupa Birliği talebi kaynaklı toparlanma eğilimi sergilemesini bekliyoruz. Süregelen makroihtiyati politika tedbirlerinin ve dış ticaret hadlerindeki olumlu gelişmelerin katkısı ile cari dengede gözlenen iyileşme eğiliminin devam edeceğini öngörüyoruz. Cari açıktaki düşüşün sürmesi ve güçlü kamu maliyesi ise olası şoklara karşı ekonomi politikalarının dengeleyici yönde hareket edebilmesi açısından alan oluşturuyor.'
- '2016 yılı için gıda enflasyonu tahminimiz yüzde 9'
Enflasyon tahminlerinde gıda, enerji ve ithalat fiyatlarının da önemli rol oynadığını vurgulayan Çetinkaya, petrol fiyatlarında bir önceki Enflasyon Raporu dönemine göre bir miktar yükseliş olmakla birlikte, uluslararası piyasalardaki emtia fiyatlarında düşüş eğiliminin yılın ilk çeyreğinde de sürdüğünü söyledi.
Ocak Enflasyon Raporu varsayımlarına göre, ham petrol fiyatlarını yukarı yönlü ve ABD doları cinsinden ithalat fiyatlarını ise aşağı yönlü güncellediklerini aktaran Çetinkaya, şu ifadeleri kullandı:
'Yıllık ortalamalar itibarıyla ham petrol fiyatları varsayımımızı 2016 yılı için 37 dolardan 40 dolara yükselttik. Gıda enflasyonunda yılın ilk çeyreğinde işlenmemiş gıda grubu kaynaklı çok belirgin bir düşüş gördük. Bu düşüşün kısa vadede devam etmesini bekliyoruz. Bununla birlikte, işlenmemiş gıda fiyatlarındaki yüksek oynaklığı göz önünde bulundurarak gıda enflasyonu varsayımımızı 2016 yılı için yüzde 9, 2017 yılı için yüzde 8 olarak koruduk.
Orta vadeli tahminlerimizi üretirken vergi ayarlamalarının ve yönetilen/yönlendirilen fiyat değişikliklerinin enflasyon hedefi ve otomatik fiyatlama mekanizmaları ile uyumlu olacağı bir görünümü varsaydık. Maliye politikasının orta vadeli duruşu için 2016-2018 dönemini kapsayan Orta Vadeli Program projeksiyonlarını temel aldık. Asgari ücrette 2016 yılı başında yapılan artışın üretici maliyetlerine, toplam talebe ve enflasyona yansımalarını da yakından takip ediyoruz.'
(sürecek)
