WASHINGTON (AA) - ABD'deki başkanlık yarışında Cumhuriyetçi Partinin adayı olmak için kampanya yürüten iş adamı Donald Trump, dış politika Çin ve Rusya ile iyi ilişkiler kurmak istediğini, NATO müttefiklerinden savunma için daha fazla katkı yapmasını isteyeceğini, Ortadoğu'da ise bölgesel istikrarı destekleyeceğini söyledi.
Cumhuriyetçi Partinin başkan adayı olmak için yarışan milyarder iş adamı Trump, Washington'daki bir otelde yaptığı konuşmada ABD Başkanı seçilmesi halinde ülkenin dış politikasının nasıl olacağını anlattı. Barack Obama yönetiminin dış politikasına tepki gösteren Trump, başkanlık yarışındaki Demokrat Parti aday adayı eski Dışişleri Hillary Clinton'a da ağır eleştirilerde bulundu ve 'ABD'nin, dış politikasındaki pası atacağına' söz verdi.
Trump, Rusya ve Çin ile barış ve dostluk içinde yaşamak istediklerini belirterek, 'Bu iki ülke ile ciddi farklılıklarımız var ve ikisini de dikkatle takip etmeliyiz. Ancak düşman olmaya mahkum değiliz. Ortak çıkarlar temelinde ortak bir zemin aramalıyız.' dedi.
Rusya ile gerginliği düşürmenin ve iyi ilişkilerin mümkün olduğunu ifade eden Trump, 'Sağduyu, bize bu korkunç düşmanlık çemberinin sona ermesi gerektiğini söylüyor ve yakında erecek.' diye konuştu. Trump, başkan olursa Rusya ile iyi bir anlaşma yapmak istediğini, yapamazsa masadan derhal kalkacağını söyledi.
Trump, Çin konusunda ise bu ülkenin ekonomik olarak ABD'den istifade ettiğini ve artık ABD'ye saygı duymadığını savundu. Çin yönetiminin Güney Çin Denizi'ndeki faaliyetlerini hatırlatan Trump, 'Bunu yapmamaları gerek. Ülkemize ve başkana hiç saygıları yok. Ya birlikte çıkar sağlayacağız ya da herkes kendi yoluna gidecek. Gerekirse olması gereken bu.' ifadesini kullandı.
- NATO
Başkan seçilirse ABD'nin NATO müttefikleri ve Asya'daki müttefikleriyle iki ayrı zirve düzenleyeceğini belirten Trump, bu zirvelerde 'mali taahhütlerin yeniden dengelenmesini' konuşacağını söyledi.
Daha önce de NATO müttefiklerinin savunma için daha fazla pay ödemesini isteyen Trump, 'Ayrıca, ortak zorluklarla başa çıkmak için yeni stratejileri de ele alacağız. Örneğin, NATO'nun köhne misyon ve yapısını nasıl iyileştirebileceğimizi konuşacağız.' dedi.
- Ortadoğu
Sovyetler Birliği'nin dağılmasından bu yana ABD'nin tutarlı bir dış politikası olmadığı görüşünü dile getiren Trump, şunları söyledi:
'Bir gün Libya'yı bombalıyoruz ve halk için demokrasiyi geliştirmek adına bir diktatörden kurtuluyoruz. Ertesi gün aynı halkın ülke çökerken acı çekmesini izliyoruz. Hayatlar yok oluyor, devasa miktarda paralar kaybediliyor. Dünya artık farklı bir yer. Biz yardımsever bir ülkeyiz ama Obama ve Clinton'ın mirası zayıflık, kargaşa ve düzensizlik yani tam bir keşmekeş olacak.'
ABD yönetiminin Ortadoğu'yu 'her zamankinden daha kaotik ve istikrarsız hale getirdiğini' ifade eden Trump, ABD'nin Irak, Suriye ve Libya'daki eylemlerinin DAEŞ'in doğmasına neden olduğunu söyledi. Trump, geçmişte ABD'nin Irak'ı işgaline de karşı çıktığını, haklılığının şimdi görüldüğünü söyledi.
Trump, 'Ortadoğu'daki amacımız teröristleri yenmek ve radikal değişimler yerine bölgesel istikrarı desteklemek olmalı.' görüşünü dile getirdi.
- İsrail'e destek, İran'a tepki
Konuşmasında İsrail'e de değinen Trump, 'Dostumuz ve Ortadoğu'daki tek gerçek demokrasi, ahlaktan yoksun bu yönetim tarafından hor görüldü ve eleştirildi' dedi.
Obama'nın İsrail'in hiçbir zaman dostu olmadığını savunan Trump, 'Obama, İran'a şefkatli bir aşk ve ihtimam göstererek bu ülkeyi yeniden büyük bir güç haline getirdi.' şeklinde konuştu.
Trump, göreve gelmesi halinde DAEŞ'i bitireceğini, 'DAEŞ'in günlerinin sayılı' olduğunu ve bunu yaparken de asker gönderilmesi gibi konuların gizli tutulacağını vurguladı.
ABD'nin eski dostlarıyla kavgaya tutuştuğunu, şimdi bu ülkelerin yardım için başka yönlere kaydığını belirten Trump, 'Dostlarımıza ve müttefiklerimize sesleniyorum. Amerika yeniden güçlü ve güvenilir bir müttefik olacak. En sonunda Amerika'nın çıkarları ve müttefiklerimizle paylaştığımız çıkarlar temelinde tutarlı bir dış politikamız olacak.' ifadesini kullandı.
- Trump başkanlık yarışında önde
Milyarder iş adamı Donald Trump, Cumhuriyetçi Partinin başkan adayı olmak için yola çıktığı ön seçim yarışında 10'dan fazla aday adayı arasından sadece iki rakibiyle baş başa kaldı. Ted Cruz ve John Kasich'in açık ara önünde yarışı götüren Trump, temmuzda yapılacak parti kongresinde aday gösterilmesi için gereken bin 237 delegeden şu ana kadar 950'den fazlasını elde etti.
ABD'deki 50 eyaletten 40'ında Cumhuriyetçi Parti'nin ön seçimleri tamamlandı. Kalan 10 eyaletteki seçimlerde Cruz ve Kasich'in Trump'ı durdurabilmek için birlikte hareket edebilecekleri belirtiliyor. Trump'ın temmuzdaki kongreye kadar yeterli delege sayısına ulaşıp ulaşamayacağı henüz kestirilemiyor ancak kongreye en çok delege kazanan aday olarak girmesine kesin gözüyle bakılıyor.
