İSTANBUL (AA) - Türkiye Müteahhitler Birliğinden (TMB) yapılan açıklamada, yıla olumsuz başlayan küresel piyasalarda yukarı yönlü ve iyimser hareketlenmeler gözlendiği belirtilerek, yurt dışı müteahhitlik hizmetlerinde önceki yıllar kadar iyi başlanılmayan ilk çeyrekte 1,1 milyar dolarlık 17 yeni proje üstlenildiği kaydedildi.
Türkiye Müteahhitler Birliği, küresel ve ulusal ekonomide 2016'nın ilk çeyreğindeki göstergeler ile gelecek döneme ilişkin verilerin değerlendirildiği 'İnşaat Sektörü Nisan 2016 Analizi'nin sonuçlarını açıkladı.
Analize göre, küresel piyasalar, Çin'den gelen olumsuz sinyaller, gelişmiş ülkelerde beklenen hızlı toparlanmanın gerçekleşmemesi ve mali sıkılaşma beklentisi yanında, düşük emtia fiyatları ve artan jeopolitik riskler nedeniyle 2016'ya son derece olumsuz bir başlangıç yaptı.
Şubat ayı ortasından itibaren küresel risk algısında kısıtlı bir iyileşme olması sonucunda bir miktar toparlanma yaşanırken mart ve nisan aylarında küresel piyasaların büyük çoğunluğunda yukarı yönlü bir hareket, risk primlerinde ise aşağı yönlü eğilim gözlendi.
Küresel piyasalardaki dalgalanmalar ve yurt içindeki belirsizliklere rağmen yüzde 4 büyüme gösteren Türkiye ekonomisine ilişkin olumlu görünüm 2016 yılının ilk çeyreğinde de sürdü.
Yurt içindeki belirsizliklerin ortadan kalkması inşaat sektörü tarafından olumlu karşılanırken, 2015 yılı ilk çeyrek itibarıyla yüzde 2,7 daralan, ikinci ve üçüncü çeyreklerde yüzde 1,9 ve yüzde 2 ile sınırlı toparlanma gösteren sektör son çeyrekte 5,4 büyüdü. Yüzde 4-5 düzeyinde büyüme beklenen inşaat sektöründe bu rakamın yakalanmasında finansman koşulları ve yatırım düzeyi etkili olacak.
- Yurt dışı müteahhitlik hizmetlerinde düşüş
Yurt dışı müteahhitlik hizmetlerinde 1972'den bugüne kadar 108 ülkede üstlenilen 8 bin 755 projenin toplam bedeli 325,5 milyar dolara ulaşırken, Ekonomi Bakanlığı verilerine göre 2016 yılının ilk çeyreğinde yurt dışında 1,1 milyar dolar değerinde 17 yeni proje üstlenildi. Yılın ilk 3 ayında Bahreyn, Nijerya, Suudi Arabistan, Irak ve Azerbaycan proje üstlenilen ilk 5 ülke oldu.
Bu yılın ilk çeyreğinde Türk müteahhitlik firmaların üstlendiği proje tutarının geçen yılların altında kalmasında Rusya, Libya ve Irak pazarlarındaki sorunlar etkili oldu.
- Rusya ve Irak'ta olumsuzluklar devam ediyor
Yurt dışında üstlenilen projelerin ülkelere göre dağılımında lider konumda bulunan Rusya'da başlamış olan projeler sürecek ancak imza aşamasında olan projeler askıya alındı ve yeni projeler alınması kısa vadede olası görünmüyor.
Türk müteahhitlerin en faal olduğu pazarlar arasında olan Irak'ta son dönemde hem merkezi hükumet hem de Irak Bölgesel Kürt Yönetimi hükümeti terör olayları ve düşük petrol fiyatları nedeniyle ağır bir finansal darboğaz yaşamakta. Bu nedenle projelerde sıkıntı yaşanırken pek çok firma hak edişlerini tahsil edemiyor.
- Hedef, Sahra Altı Afrika ve Güney Amerika
Toplam yurt dışı müteahhitlik hizmetlerinin yaklaşık yüzde 35'ini oluşturan Rusya, Libya ve Irak pazarlarından doğacak kaybı dengeleyebilecek yeni fırsatlar için, Sahra Altı Afrika ve Güney Amerika ülkelerindeki potansiyel yatırımlar takip ediliyor.
Küresel konjonktürdeki olumlu hava bir süre daha devam edecek. Piyasalardaki ve ekonomideki gelişmelerin yanı sıra toplumsal ve siyasal gelişmeleri yansıtan büyük resimde ise, dünya ekonomisinin ve küresel sistemin mevcut haliyle sürdürülemez olduğunu, ufukta ciddi risklerin bulunduğunu belirten analistler çoğunlukta.
- Libya'ya dönüş sinyalleri
Analizde, yurt dışı müteahhitlik hizmetlerinin ilk başladığı ülkenin Libya olduğu hatırlatılarak, bu ülkenin sektör için önemine değinildi.
Kısa süre önce Türkiye'yi ziyaret eden Libya Ulusal Mutabakat Hükümeti (UMH) Başbakanı Fayiz es-Sirac'ın 'Türk firmalarının ülkemizdeki faaliyetlerine önem veriyor, özellikle Libya halkının refahına yönelik enerji ve sağlık konuları öncelikli olarak bir çok yeni projenin hayata geçirilmesini arzu ediyoruz. Geçmiş dönem projelerindeki sorunlarla birlikte yeni projelere de yoğunlaşmak istiyoruz. Türk firmalarının Libya'da yatırım yapmalarını bekliyoruz. Ülke ekonomimiz iyileştikçe Libya'da hayat çok daha çabuk normalleşecek, bu da tüm tarafların yararına olacak.' sözlerine yer verildi.
Analizde, 'Hükumetin açıkladığı 64. Eylem Planı ve yapısal reformlar konusundaki kararlı ve etkin tutumu ile yatırım ortamının güçlendirilmesi, yalnızca '2016 baharı' için değil ekonominin 'yeni hikayesi' ve orta vadeli sürdürülebilir büyüme kompozisyonu için de kritik önem taşıyor. Hükümet tarafından açıklanan reform paketi etkinlikle gerçekleştirilirse, Türkiye ekonomisinde uzun süredir var olan verimlilik sorunu aşılabileceği gibi, ülkenin teknolojik gelişim, katma değeri yüksek üretim ve ihracat ile yabancı sermaye hazmetme kapasitesi de artabilecektir.' değerlendirmesinde bulunuldu.