ANKARA (AA) - Roman vatandaşların yaşam koşullarını iyileştirmek amacıyla hazırlanan 'Roman Vatandaşlara Yönelik Strateji Belgesi' ile 'I. Aşama Eylem Planı' Resmi Gazete'de yayımlandı.
'Roman Vatandaşlara Yönelik Strateji Belgesi (2016-2021)' ile 'I. Aşama Eylem Planı (2016-2018)', Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı koordinatörlüğünde ilgili kurum ve kuruluşların da görüşleri doğrultusunda nihai hale getirildi.
Resmi Gazete'de yayımlanan strateji belgesinde, Türkiye'de yaşayan Roman vatandaşların yüzyıllardan bu yana Anadolu'da ve Trakya'da ülkenin kültürel yapısını meydana getiren gelenekleri ve değerleri oluşturarak ve benimseyerek bu toprakların kadim sakinlerinden oldukları ifade edildi.
Türkiye'nin ve Avrupa'nın farklı yerlerinde yaşayan Romanların farklı kültürlere ve yaşam tarzlarına sahip olsalar da genelde en dezavantajlı bölgelerde ve kentlerin en yoksul semtlerinde yaşadıkları belirtilerek, bu nedenle özellikle 1990'lı yıllardan itibaren Roman vatandaşların durumlarını iyileştirmeye yönelik çeşitli adımların atıldığı kaydedildi.
Roman vatandaşların yaşadıkları zorlukların resmi olarak ilk defa 2009'da üst düzeyde ifade edilmesinin o tarihlerde Başbakanlık görevini yürüten Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın talimatları ile gerçekleştiği anımsatıldı.
Romanların eğitim, sağlık, istihdam ve barınma gibi hizmetlere erişim konusunda bazı sorunlar yaşadıklarının gözlendiği aktarılarak, 10 Aralık 2015'te açıklanan 64. Hükümet 2016 Yılı Eylem Planı'nda 'Temel Haklar ve Hürriyetler' başlığı altında 'Roman vatandaşların sorunlarının çözümüne yönelik daha önce atılmış adımlar değerlendirilerek, yeni çalışmalar başlatılacak' denildiği kaydedildi.
- 'İzleme ve Değerlendirme Kurulu' oluşturulacak
Beş alandan oluşan I. Aşama Eylem Planı, 'eğitim, istihdam, barınma, sağlık ile sosyal hizmet ve yardımlar' başlıklarını içeriyor.
Roman Vatandaşlara Yönelik Strateji Belgesi'ndeki politikaların uygulanmasının izlenmesi için 'İzleme ve Değerlendirme Kurulu' tesis edilecek. Kurulun üyelerinin yarısı, ilgili bakanlıklar ve diğer kamu, kurum ve kuruluşlarından, diğer yarısı ise ilgili STK'lardan, akademisyenlerden ve meslek örgütleri gibi kamu sektörü dışında yer alan paydaşlardan oluşacak. Söz konusu kurul, her yılın şubat ayında toplanacak.
Başta Milli Eğitim Bakanlığı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile Gençlik ve Spor Bakanlığı olmak üzere ilgili tüm bakanlıklar ile kamu kurum ve kuruluşları Aile ve Sosyal Güvenlik Bakanlığını çağrısı üzerine her yılın ikinci yarısının başlangıcında bir araya gelerek, bir sonraki yıl içinde uygulanacak faaliyetleri kurulun görüşleri çerçevesinde gözden geçirecek.
- Okula devam etmeyen öğrenciler belirlenecek
Eylem planına göre, Roman vatandaşların sosyo-ekonomik ve kültürel durumlarının belirlenmesine yönelik araştırmalar yapılacak.
Romanlara yönelik ön yargıların ortadan kaldırılması için önlemler alınacak, Roman vatandaşlarının tamamının nüfus cüzdanına sahip olması sağlanacak.
Eğitime devamı desteklemek için Roman ailelere mevcut eğitim yardımları hakkında bilgilendirme yapılacak.
Okul öncesi ve ilköğretim kurum standartları modülü aracılığıyla okula devam etmeyen öğrenciler belirlenerek çocukların okula gönderilmesi sağlanacak, yetişkin eğitimi yapılarak kız çocuklarının okula devamı konusunda veliler bilinçlendirilecek.
Romanların yoğun yaşadığı illerde öğrencilerin başarılarını geliştirmek amacıyla ilkokul ve ortaokul düzeyinde telafi edici ders dışı eğitim verilecek.
- İstihdam garantili meslek kursları için farkındalık artırılacak
İş ve meslek danışmanlarınca, ihtiyaç duyulan mesleklere Roman vatandaşları yönlendirmek ve düzenlenen mesleki eğitim kursları, iş arama becerisi eğitimleri ve toplum yararına çalışma programlarıyla istihdam garantili meslek kursları gibi programlar hakkında, Romanların farkındalığının artırılması ve katılımlarının sağlanması amacıyla çalışmalar yapılacak.
Zanaatkarlıkla geçimini sağlayan Roman vatandaşların ürünlerini tüketicilere ve daha geniş pazarlara ulaştırması için teşvik mekanizmaları geliştirilecek.
Çocuk işçiliğini önlemek ve çocukları eğitime yönlendirerek bilgilerini, kabiliyetlerini geliştirecek etkinlikler düzenlenecek.
- Bahçe tarımı yapılacak konutlar inşa edilecek
Roman vatandaşların yoğun şekilde yaşadıkları mahallelerden başlanmak üzere ufak tadilatlarla koşulları iyileştirilebilecek konutlar tespit edilecek ve bu konutların iyileştirilmesi için çalışmalar başlatılacak.
Bu tamirat işlerinde çalışacak kişilerin bir bölümü ise toplum yararına çalışma kapsamında Romanlar arasından belirlenecek.
Roman vatandaşların yaşam biçimleri ve talepleri dikkate alınarak özgün konut projeleri hayata geçirilecek. Bu kapsamda bahçe tarımı yapmaya müsait, müstakil konut projeleri gerçekleştirilecek.
- Gebe-bebek izlemleri gibi hizmetleri sunulacak
Romanlar, göçer olarak gittikleri yerlerde Sağlık İl Müdürlüğünce, Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüğü ile ziyaret edilecek ve ihtiyaçları belirlenecek.
Gezici sağlık ekiplerince yapılacak sağlık taramaları kapsamında, aşılama çalışmaları, ağız ve diş sağlığına yönelik koruyucu flor uygulamaları, çocuk ve gebelere demir ile D vitamini dağıtımı, gebe-bebek izlemleri gibi hizmetler sunulacak.
Başta anne-çocuk sağlığı, tütün ve zararlı madde bağımlılığı olmak üzere sunulan sağlık hizmetleri konusunda farkındalıkları ile sağlık okur-yazarlıkları artırılacak.
Danışmanlık hizmetleri ve aile eğitim programları geliştirilecek. Bu kapsamda engellilik, yaşlılık ve toplumsal cinsiyet eşitliği gibi konularda bilgilendirici ve bilinçlendirici faaliyetler yürütülecek.