AB Hukuku uzmanı Dr. Serçin Kutucu, beklenen vize serbestisini, yol haritasını ve kamuoyunun beklentilerini değerlendirdi.
2014 yılında ?Avrupa Birliğinde Kişilerin Serbest Dolaşımı: Ortak Sınır Denetimi ve Vize politikası? adlı kitabıyla tanınan AB Hukuku uzmanı Dr. Serçin Kutucu, AB sınır denetimi ve göç düzenlemelerini detaylarıyla masaya yatırdı.
Türkiye üzerinden Avrupa?ya düzensiz geçiş yapılmasının uzun süredir gündemde olan bir konu ve Türk vatandaşların yaşadıkları vize sıkıntıları dile getirildiği zaman Avrupa?da güvenlik ve düzensiz göç kaygılarını öne sürüyor.
Türkiye?nin göçmen kaçakçılığında bir güzergah olarak göründüğünü dile getiren Dr. Serçin Kutucu, ?AB, 7 yıl Türkiye ile bir geri kabul anlaşması imzalanmasını ısrarla müzakere etti. Böyle bir anlaşma olmadan hiçbir şekilde vize serbestisini görüşmeyeceğini açıkça ifade etti. Haziran 2012 tarihinde anlaşmanın imzalanmasının ardından vize serbestisi gündeme alındı. Mevcut yol haritası bu sürecin ürünüdür. Ancak bu süreç Suriye?den gelen göç akınıyla başka bir kulvara taşındı. Geri kabul anlaşmasından göç sorununa bir çözüm çıkmasını beklemiyorum. Vize serbestisinin gündeme alınmasını sağlamıştır? dedi.
?AVRUPA?NIN TÜRKİYE İLE ORTAKLIĞI GELİŞTİRMEK GİBİ BİR YAKLAŞIMI GÖRÜLMÜYOR?
Türkiye, yol haritasındaki yükümlülüklerin tamamını yerine getireceğini açıklamasına rağmen kamuoyunda hiçbir şekilde AB?nin vizeleri kaldırmayacağı inancı olduğunu anlatan Kutucu, 'Bu doğrultuda Türkiye?yi yine de iyi haberlerin bekleyip beklemediği' konusuna da değindi.
Yol haritasının seyahat belge güvenliği, göç yönetimi, kamu düzeni ve güvenliği, temel haklar ve yasa dışı göçmenlerin geri kabulü şeklinde 5 başlık altında çok çeşitli yükümlülükler getirdiğini anlatan Kutucu, sözlerini şöyle sürdürdü: 'Avrupalılar sınır denetimi, belge güvenliği ve vize işlemlerinin AB standartlarına getirilmesini istiyor. Mesela, VIS (Visa Information System) gibi bir Türk Vize Bilgi Sistemi geliştirilmesi, iltica taleplerini kabul edecek ve inceleyecek özel bir birim kurulması, Türkiye topraklarından geçen göç akınlarını inceleyen mekanizma kurulması gerekiyor.'
Uluslararası pek çok anlaşmanın TBMM?de geçen aylarda onaylandığını anlatan Kutucu, şunları söyledi:
'Türkiye hızla yol haritasındaki yükümlülükleri hayata geçirmek için gerekli yasal düzenlemeleri çıkarıyor. Ancak mekanizma kurulması sadece yasal düzenlemeye bağlı değil. Bunların hayata geçmesi için donanımlı insan gücüne yani yetişmiş kadroya ihtiyaç var. Bu kadrolar yeni birimleri kurup, işlevsel hale getirecek. Türkiye?nin bu anlamda hazırlı olduğunu ileri sürmek çok zor. Avrupa tarafında da, Türkiye ile olan ortaklığı geliştirip ilerletmek gibi bir yaklaşımda görmüyorum. Eylül?de Avrupa?ya kesin top yekun vizesiz gideriz diyemem. Ama şu anda uygulanan vize eziyetini rahatlatacak uygulama bekleyebiliriz.?
Kutucu, vize eziyetini rahatlatacak uygulamalar için de, ?Belli bir kuruma bağlı meslek odaları olan avukat, tıp hekimi, iş adamı gibi çalışanlarla öğrenci ve araştırmacılar, öğretmenler, sporcular, kamu kuruluşunda çalışanlar için farklı bir uygulama bekleyebiliriz. Ama bu Türk kamuoyunun biraz hayalperest bulduğum vize serbestisi beklentisini karşılar mı bilmiyorum. çünkü vize serbestisi konusunda kamuoyunu biraz hayalperest buluyorum. Vize serbestisi, sadece 3 ay için Schengen Alanına vize almadan seyahat etme imkanı veren bir uygulamadır. Bu süre içinde Avrupa içinde vize almadan ülke değiştirebilirsiniz. Size tanıdığı kolaylık bu. Üç ayın sonunda birlik topraklarından çıkmanız gerekir? ifadelerini kullandı.
?VİZE SERBESTİSİ, AVRUPA?DA KALMA HAKKINI VERMEZ?
Kamuoyunun bildiğinin aksine vize serbestisinin Avrupa?da kalma hakkını vermediğini sadece seyahat kolaylığı sağladığını söyleyen Kutucu, şunları söyledi: ?Yerleşme ve işe girme hakkı, bir üye ülkeden yasalara uygun olarak yerleşme ve çalışma izni almış kişiler için söz konusudur. Oysa AB vatandaşları için bir başka üye ülkede yerleşme ve çalışma vatandaşlık hakkıdır. Türk vatandaşlarının bu nitelikte bir hakları yok. Çünkü İç Pazara katılım anlamında bir dolaşım hakları yok. Bu süreç içinde müzakere edilen de bu nitelikte bir hak değil. Vize serbestisi aynı zamanda Schengen Alanına dâhil olmayan İngiltere, İrlanda ve Danimarka?yı kapsamıyor. Yani, Türkiye için vize uygulaması kalksa bile, bu 3 Avrupa ülkesini ziyaret etmek isteyen Türk vatandaşları yine vize başvurusunda bulunmak durumunda kalacak.?
?AVRUPA?DA ÇALIŞMAK VE YAŞAMAK İSTEYENLER TÜRKİYE?NİN AB ÜYELİĞİNİ BEKLEMEK ZORUNDA?
Avrupa?da yaşamak ve çalışmak isteyenlerin Türkiye?nin tam anlamıyla AB üyesi olmasını beklemeleri gerekeceğini anlatan Kutucu, ?Çünkü İç Pazar?da kişilerin serbest dolaşımına katılım anlamında bir serbest dolaşım hakkı, sadece ve sadece AB üyesi olmakla mümkün. Ama Türkiye?de yaşanan vize sıkıntısı göz önünde tutulduğunda, yaşatacağı rahatlık tartışmasız büyük olacaktır? diye konuştu.
