ANKARA (AA) - YILDIZ AKTAŞ - Tabiatın canlanmasını, toprağın bereketlenmesini, dertlerden kurtulunmasını ve Hazreti Hızır ile İlyas peygamberlerin buluşmasını simgeleyen, şifa bulmak ve kısmetine kavuşmak isteyenlerin sabırsızlıkla beklediği Hıdırellez yarın kutlanacak.
AA muhabirinin derlediği bilgilere göre, doğadaki mevsimsel döngüde, ölümü simgeleyen kasvetli ve soğuk kışın geride bırakılması, dirilişi ve yaşamı simgeleyen baharın gelişi eski çağlardan beri 'Hıdırellez' olarak kutlanıyor. Miladi takvime göre 6 Mayıs?a denk gelen Hıdırellez, ölümsüzlüğün peşine düşen ve karada bereketin, canlılığın sembolü olan Hazreti Hızır ile denizlerdeki bereketi temsil eden Hazreti İlyas'ın her yıl buluşmasını, suyla toprağın birleşmesini ve yaz kapısının açılmasını simgeliyor.
-''Hızır ve İlyas, İlk yaz, Bahar Bayramı...'
Hıdırellez, Türkiye'nin pek çok yerinde, doğanın canlanışıyla birlikte maddi ve manevi olarak kendilerini yeni bir yıla hazırlamak isteyen Müslüman ve Hıristiyan topluluklar tarafından aynı günde kutlanıyor.
Balkanlar'dan Ortadoğu'ya pek çok ülkenin ortak figürlerinden Hızır, hastalara, muhtaçlara yardım eden, yolda kalanlara yol gösteren, bereketin iyiliğin timsali bir ermiş olarak yalnızca İslamiyet'te değil Saint George adıyla Hristiyan dünyasında da tanınıyor.
Hıdırellez, dünyanın farklı yerlerinde Ağrice, Altı Mayıs, Aya Yorgi, Aziz George, Bahar Bayramı, Ederlez, Eğrice, Eğrilce, Hederlez, Hıdrellez, Hiderlez, Hızır ile İlyas, İderlez, İlk Yaz, Mantifer, Mar Curcos, Ruz-ı Hızır (Hızır Günü) isimleriyle de anılıyor.
Hıdırellez'in, bayram olarak kutlayan Romanlar arasındaki ismi ise 'Kakava'. Kakava hazırlıklarını sürdüren kimi Romanlar halısını temizliyor, cam siliyor, kimi de Kakava'nın kutlanacağı Sarayiçi'ne giderken bineceği atını tımarlıyor.
- Hıdırellez inanışları
Anadolu'nun birçok yöresinde farklılık gösterse de Hıdırellez gecesi tutulan dileklerin gerçekleşeceğine, hastaların iyileşeceğine, uğursuzlukların sona ereceğine, sorunlara çözüm bulunacağına, kısmetin açılacağına, bereketin artacağına inanılıyor.
Büyük şehirlerin aksine kasaba ve köylerde Hıdırellez'e ciddi bir şekilde hazırlanılıyor. Hızır'ın evleri ziyaret edeceğine inanıldığı için evlerin içi, bahçeler temiz tutuluyor.
Hızır'ın şifa dağıtıcı ve sağlığa kavuşturucu niteliklerine duyulan inancın etkisiyle, Hıdırellez gününde kuzu kesilmesi ve kuzu etiyle yapılmış yemekler yenmesi ile, şifa ve sağlık bulma dileğiyle ateş üzerinden atlanması gelenekler arasında bulunuyor.
Kuzu kurban edilmesi de sık rastlanan geleneklerden biri olarak dikkat çekiyor.
Anadolu'da Hıdırellez törenleri ağaçlık ve yeşillik yerler, dere, göl ve su kenarlarında yapılıyor. Kimi zaman da türbe ve ziyaret yerlerinin etrafında toplanılıyor. Buralara Hıdırellez'in kutlandığı yer anlamına gelen 'Hıdırlık' adı veriliyor.
- Hıdırellez ritüelleri
Yüz yıllardır kutlanan Hıdırellez'de, evdeki eski eşyalar ve çalı çırpıyla yakılan 'Hıdırellez ateşi' üzerinden tekerleme ve dualarla atlamak başta olmak üzere pek çok adet de tekrarlanıyor.
Bunlardan bazıları şöyle:
- Hıdırellez gecesi Hızır'ın yeryüzünde gezindiği ve dokunduğu yerlere feyz ve bereket vereceği inancından hareketle, evlerdeki yiyecek ve içecek kaplarının, ambarların, cüzdanların ağızlarını gece boyunca açık bırakmak,
- Mal mülk edinmek amacıyla, evin bahçesindeki toprak üzerinde istenen şeyin küçük bir maketini yapmak,
- Hızır'a ulaşacağı düşünülen dilekleri küçük bir kağıda yazarak akarsuya veya denize atmak,
- Talih, kısmet ve bahtın açılması için süs eşyalarını maniler eşliğinde çiçeklere bağlayarak su dolu çömleğe atmak,
- Çocuk sahibi olmak için gül fidanının dibine beşik resmi bırakmak,
- Bolluk ve bereket için evleri kapıya doğru değil kapıdan içeri doğru süpürmek.
- UNESCO'ya dosya sunuldu
Hıdırellez'in UNESCO İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirasının Temsili Listesine kaydettirilmesi için yapılan çalışmalar sonucunda, Türkiye ve Makedonya Kültür Bakanlıkları ortaklaşa bir dosya hazırladı. Dosya UNESCO yetkililerine sunuldu.
Dosya ile ilgili nihai kararın 2017 Kasım ayında gerçekleştirilecek UNESCO 'Somut Olmayan Kültürel Miras Hükümetler Arası Komitesi' toplantısında verilmesi bekleniyor.
