TBMM Anayasa Komisyonu Başkanı Prof. Mustafa Şentop, AK Parti'nin başkanlık sistemini de içerecek Anayasa değişikliği önerisini üzerine önemli açıklamalarda bulundu.
Şentop'un Habertürk'e yapmış olduğu açıklamalarından öne çıkan başlıklar şöyle:
'Yeni Anayasa konusunda çalışma, Başbakanımızın başkanlığında yürüyor. Birden fazla ekip oluşmuş da ayrı çalışıyorlar gibi bir durum yok. Bu işlerle ilgilenen, ?Katkı yapmalıyız? diye düşünen arkadaşlar var. Onlarınki yan çalışmalar, danışma çalışmaları. 1982 Anayasası'nı kaldırıp yerine yeni baştan yazılmış bir Anayasa getirmiyoruz, çünkü şu anki Meclis aritmetiğiyle bunu yapabilme seçeneğimiz yok. Tek seçenek, mevcut Anayasa üzerinde değişiklik yapmak.
YÜZDE 90 ABD'YE BENZİYOR
Bizim düşündüğümüz sistem başkanlık. Bunu Sayın Erdoğan, ilk kez 2003'te bir televizyon programında dillendirmişti. O tarihten bu yana AK Parti'nin görüşü başkanlıktır. Çalışmalarımız da bunun üzerine kurulu. Önerdiğimiz model, çok büyük oranda ABD'ninki gibi olabilir. ?Türk tipi? derken o modelden farklılaşan hususları ifade ediyoruz. ABD'dekinden farklı olarak biz federal değil, üniter başkanlık ve tek meclis öneriyoruz. Bir de doğrudan tek derecede seçim olacak. Bazı atamalarla ilgili farklar da olabilir. Bunun dışında ABD sistemine yüzde 90 oranda benziyor diyebilirim.
TÜRKİYE'DE BUNU SINIRLADIK
Şu anki sistemde hükümetin hem OHAL ilan etme hem de KHK ve tüzük çıkarma yetkisi var. Biz bütün bunlara karşılık başkana sadece kararname çıkarma yetkisi veriyoruz. Fakat dikkat edilmesi gereken bir husus var. KHK'lar kanun hükmündedir, oysa başkanlık kararnameleri kanun hükmünde değildir. Çok açıkça şunu söylüyoruz; kanunla düzenlenen bir alanda başkan kararname çıkaramaz. Eğer mevcut bir kanun varsa başkan ona aykırı bir kararname çıkaramaz. Ayrıca meclis, başkanın çıkardığı bir kararnameyle ilgili başka bir kanun çıkararak o kararnameyi geçersiz hale getirebilir. Kararname ve kanun arasında çelişki varsa kanun uygulanır. Başkan, temel hak ve hürriyetler konusunda kararname çıkaramaz. ABD'de de bu hak var. Obama bugüne kadar 276 kararname çıkardı. Hatta orada başkanlar kararnameyle kanunları değiştirebiliyor. Örneğin Obama, silahlanma ile ilgili konuda kongrenin çıkarmadığı bir kararname çıkardı. Türkiye'de bunu sınırladık. ABD Başkanı'na verilen yetkiden daha az yetki veriyoruz.
