Perşembe akşamı Başbakanlık Güvenlik İşleri Genel Müdürlüğü'nün talebi üstüne güvenlik nedeni öne sürülerek bazı web sitelerine erişimin engellenmesi ve web bağlantısının yavaşlatılması ülke genelinde milyonlarca kullanıcının yanı sıra oldukça sayıda kuruluşu da etkiledi. Uzmanlar bu kesintinin maliyetini yaklaşık olarak 150 milyon dolar olarak hesapladı.
Tüm dünyada olduğu benzer biçimde Türkiye'de de ekonominin mühim seviyede web üstünden gerçekleşmesi bu tür engelleme ve kesintilerin ekonomik etkilerini de giderek hissedilir hale getiriyor.
81 ÜLKEDE KESİNTİ OLDU
Brookings Enstitüsü'nün yapmış olduğu araştırmaya bakılırsa 1 Temmuz 2015 ? 30 Haziran 2016 tarihleri içinde dünya genelinde 19 gelişmekte olan ülkede 81 tane kısa süreli web kesintileri oldu.
Bu ülkelerin hem ekonomilerinin makul büyüklükte olması hem de web ekonomilerinin dar çerçevede gerçekleşmesi kesintilerin dünya ekonomisinde niçin olduğu kayıpları 2.4 milyar dolar seviyesinde tuttu.
ABD'NİN KAYBI 7 MİLYAR DOLAR
Söz mevzusu kayıplar içinde Hindistan toplam 70 günlük kesintiyle ilk sırada yer alırken yaşanmış olan kayıplar da 968 milyon dolara ulaştı. İkinci sırada Suudi Arabistan 45 günlük kapatma ve 465 milyon dolarlık ekonomik kayıpla yer aldı.
Fas ise interneti yılda toplam 182 gün dönem dışı bırakarak üstün dereceli kırarken ülke ekonomisinin de kaybı 320 milyon dolara ulaştı.
Ancak kapatma sonucuna gerek küresel piyasalarda yaşanmış olan görüntü kaybı, yatırımcı endişeleri ve domino tesirleri de eklendiğinde kayıpların 3 katına kadar çıkabildiği belirtiliyor. ABD örneğinde olduğu benzer biçimde.
Ülke ekonomisinin yüzde 20'sinin web üstünden gerçekleştiği ABD'de son olarak internette yaşanmış olan saldırılar ekonomiye toplam 7 milyar dolara mal oldu. Pek oldukça gelişen ekonominin aksine Türkiye'de web ekonomisinin oranı giderek artıyor.
TÜRKİYE'DE KAYIP 150 MİLYON DOLAR
Bu gerçek göz önünde tutulduğunda ise ortaya şöyle bir hesap çıkıyor: Türkiye'de averaj saat başı ücret 3 dolar olarak hesap ediliyor.
Bu miktar kesintinin sürdüğü 12 saat ve averaj 4 milyon beyaz yakalı çalışan için hesaplandığında Türk ekonomisinin uğramış olduğu yitik minimum 150 milyon dolar olarak ortaya çıkıyor.
Üretimin azalması sebebiyle yaşanacak vergi kayıpları ve tüketici itimatı sebebiyle azalacak tecim hacmi söz mevzusu hesaba dahil değil
1 SANİYEDE 1.6 MİLYAR DOLAR KAYIP
Amazon'dan meydana getirilen açıklamada web sayfalarının 1 saniye geç açılmasının firmanın cirosunda 1.6 milyar dolar azalmaya neden olduğu belirtiliyor. Google ise arama esnasında sonuçların yer almış olduğu sayfanın saniyenin kırkta birinden daha yavaş açılması halinde 8 milyon aramanın gerçekleşemediğini belirtiyor. Bu da milyar dolarlık reklam kaybı demek.
'ZAMAN ZAMAN OLABİLİR'
Başbakan Binali Yıldırım, toplumsal medya sitelerine erişimdeki yavaşlamaya yönelik sual üstüne, 'Güvenlik açısından bazen bu tip tedbirlere başvurulabilir bunlar geçici tedbirlerdir çekince bertaraf edildikten sonrasında her şey normale döner' dedi.
BANKALAR NOTERLER VE ECZANELERDE İŞ DURDU
İnternete yönelik bu kararlar, Başbakanlık Güvenlik İşleri Genel Müdürlüğü'nün talebi üstüne alınıyor. HDP'li yöneticilere ve milletvekillerine yönelik gözaltı kararlarının uygulanmaya başlandığı gece yarısından itibaren başta Doğu ve Güneydoğu olmak suretiyle ülke genelinde web büyük seviyede yavaşladı.
Vatandaşlar; Facebook, Twitter ve YouTube'a ve bazı haber sitelerine erişimde sorun yaşadı. Daha önceki uygulamalardan değişik olarak WhatsApp da gün boyu hizmet veremedi.
İnternetteki yavaşlama, noter, bankacılık ve sıhhat işlemlerini de etkiledi. Bankalar ve eczaneler hizmet sunumunda problem yaşadı.
PROVOKASYON TEDBİRİ
İnternetteki yavaşlamanın, güvenlik kaynaklı olduğu açıklandı. Uygulamanın, gözaltı ve tutuklama kararları sonrasında ihtimaller içinde toplumsal olayların ve provokasyonların önünü kesmeyi hedeflediği kaydedildi.
2 SAATTE SINIRLANIYOR
OHAL kapsamında piyasaya çıkan bir kararname ile internete sınırlama yetkisi alındı. Başbakanlık Güvenlik İşleri Genel Müdürlüğü'nün talebi üstüne, web erişiminin yavaşlatılması sonucu alınabiliyor.
Doğu ve Güneydoğu'ya yönelik terör operasyonları, 28 belediyeye kayyum atanması ve Diyarbakır Belediye Başkanı Gültan Kışanak'ın gözaltına alınması döneminde de benzer uygulamalar yapılmıştı.
BTK'nın sonucu üstüne GSM ve web operatörleri, bant genişliklerini daraltabiliyor. İnternet sağlayıcılarda, her siteye ilişik oldukça sayıda IP havuzu var. Bu IP'lerin bant genişliği azaltılıyor. (Habertürk)
