İnsanın duygu durumu ile mide-bağırsak sistemi arasında bir bağlantı olduğu uzun süredir dillendiriliyor. Bu nedenle de bağırsaklar, vücudun ikinci beyni olarak nitelendiriliyor.
Beyin ve bağırsak bağlantısının psikolojik dışavurumlarını anlatan Psikoloğu Bülent Baykal, 'Sevdiğimiz bir yemeği sadece düşünsek bile, mide sıvılarımız aktive olur, karnımız tok olsa bile, bazı yemekleri tüketmek isteriz. Bu etki esasında iki taraflıdır. Problemli bir bağırsak sistemi de beyine sinyal yollayabilir. Öyleyse, bir kişinin mide-bağırsak sistemindeki bir sıkıntı, bazen kişide anksiyete, stres ve depresyona neden olabilir veya oluşmasına katkı sağlayabilir' dedi.
'DEPRESYON BİR BAĞIRSAK HASTALIĞIDIR'
Bu durumun, insanlarda fiziksel bir problem olmadığı, gastroentestanal sistemlerinde bir problem algıladıkları zaman geçerli olduğurnu aktaran Baykal, bağırsaklar ile beyin arasındaki bu etkileşimi ve bunun genel sağlık üzerindeki etkilerini şöyle anlattı:
'Fiziksel bir problem olduğu zaman doktor bu problemi çözer fakat herhangi bir vurgu yoksa doktorun kişinin stres seviyesini ve duygu durumunu da göz önünde bulundurduğunu biliyoruz.
STRES AZALDIĞINDA SİNDİRİM SİTEMİ DE DÜZENE GİRİYOR
Psiko-sosyal faktörler mide-bağırsak sisteminin fizyolojisini etkiler. Yani, günlük yaşadığımız bizi strese sokan olaylar, olumsuza odaklanan düşünce yapımız, elimizde olmayan kaygı oluşturan olaylar, bağırsak sisteminde kasılmalara, hareketlere ve enflamasyonlara yol açarak bizi enfeksiyonlara daha yatkın hale getirebilir. Araştırmalara göre stres reaksiyonunun mide bağırsak hastalıklarındaki acı-ağrının normalden çok daha fazla hissedilmesine yol açtığı bulunmuştur. Bu sonuçların ışığında, birçok araştırma şunu göstermiş: Fonksiyonel mide-bağırsak problemleri olan birçok hastaya, bilişsel-davranışçı yaklaşım uygulanarak stres ve anksiyete azaltma amacıyla destek verildiğinde, sindirim sistemlerindeki semptomlar daha hızlı düzelmektedir.
DAHA ÇABUK VE KALİTELİ TEDAVİ İMKANI
Stresin sindirim sistemindeki problemlere , örneğin mide ekşimesi, abdominal kramplar, çok yumuşak gayta gibi yol açıp açmadığını bilirsek, doktorumuzla bunları paylaşıp, daha kaliteli ve çabuk tedavi olma imkanı bulabiliriz. Doktor, psikolojik desteğe ihtiyacımız olduğunu düşünürse, uygun tedaviyi verdikten sonra bizi uygun mercilere yönlendirecektir.'
NASIL ANLAŞILIR?
Bağırsak problemlerinin stres ve anksiyete ile ilgili olup olmadığını anlamak için genel duruma bakmak gerektiğini belirten Psikolog Baykal, şöyle devam etti:
Fiziksel belirtiler neler olabilir?
'Gergin, sert kaslar, özellikle boyun ve omuzlarda hissedilirse; uzun süreli baş ağrısı çekiyorsak; uyku problemlerimiz varsa; kısa sürede hızlı kilo aldıysak veya kaybettiysek; sürekli bir huzursuzluğumuz varsa ve çarpıntı ve titreme hissi yaşıyorsak.
Davranış belirtileri nelerdir?
İşleri ertelemeye ve ağırdan almaya meyilli olduysak; dişlerimizi sık sık gıcırdatıyorsak; verilen işleri tamamlamakta ve konsantre olmakta güçlük çeliyorsak; yemek ve/veya alkol alımında değişiklikler yaşıyorsak, sigara içiyorsak, başkalarıyla her zamankinden çok daha az beraber olmak istiyorsak veya hiç olmak istemiyorsak veya çok fazla sosyalleşmeye meyilli olduysak; , sık sık stresli olay ve yaşantılarla ilgili konuşuyorsak veya düşünüyorsak.
Duygusal belirtiler nelerdir?
Sık sık ağlama, gerginliğe tahammül edemeyeceği ve dayanamayacağı duygusu, bir türlü rahatlayamama, sinirlilik, çabuk sinirlenme, depresyon, konsantrasyon zayıflığı, olayları hatırlamakta eskisine göre güçlük çekme, espri anlayışımızın azalması veya kaybolması, kararsızlık.
Mide-bağırsak problemleri yaşadığımız zaman, bir süre geçtikten sonra durumda değişiklik yoksa veya kötüye gidiyorsa, bu belirtilerin kendimizde olup olmadığını kontrol etmemiz ve farkına varmamız gerekebilir. Bu belirtilerin bir kerede olmasını bekleyemeyiz. Kendimizde her bir veya tüm belirti gruplarında en az 2 hafta bir veya birkaç belirti görürsek, bir uzmana danışmamız iyi olacaktır.'