Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 'Biz Afrika'nın geçmişte neler çektiğini iyi biliriz. Afrika'yı nasıl sömürdüklerini gayet iyi biliriz, kimlerin de sömürdüğünü de gayet iyi biliriz. Afrika tarihi aslında bizim de kanayan yaramızdır.' dedi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Mozambik Cumhurbaşkanı Filipe Nyusi ile Galeria Otel'de Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu'nun (DEİK) organize ettiği Türkiye-Mozambik İş Forumu'nda iş adamlarına hitap etti.
Salonda 600-700 civarında Türk ve Mozambikli iş adamının bulunduğunu belirten Erdoğan, bunun Türk ve Mozambikli iş adamlarının el ele vererek iki ülkede ve gerekirse üçüncü ülkelerde her türlü girişimde bulunabileceğini gösterdiğini ifade etti.
Mozambik'i ziyaret eden ilk Türkiye Cumhurbaşkanı olmaktan duyduğu memnuniyeti dile getiren Erdoğan, bu tarihi ziyaret ve Türkiye-Mozambik İş Forumu'nun iki ülke için hayırlı olmasını diledi.
Nyusi ile baş başa ve heyetler arası görüşmeler yaptıklarını, verimli istişarelerde bulunduklarını aktaran Erdoğan, 'İki ülke arasındaki ekonomik ve ticari ilişkileri etraflıca ele aldık. Türkiye ve Mozambik'in birbirlerini tamamlayıcı özelliklere sahip olduklarını teyit ederek birçok alanda iş birliği imkanları bulunduğunu tespit ettik. Ekonomik ve ticari ilişkilerimizin alt yapısının sağlamlaştırılmasına katkı sağlayacak ticari ve ekonomik iş birliği ile yatırımlarının karşılıklı teşviki ve korunması anlaşmalarını imzaladık. Bugün altı anlaşma imzalanmış bulunuyor.' diye konuştu.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, bunun Türkiye-Mozambik arasında geleceğe yönelik çok güçlü adımlar atılacağının işareti olduğunu belirtti.
G20 üyesi olan Türkiye'nin, Avrupa'nın 6. büyük ekonomisi ve OECD ülkeleri arasında en hızlı büyüyen ikinci ülke konumunda bulunduğunu anlatan Erdoğan, sözlerini şöyle sürdürdü:
'Sahra altı Afrika ülkeleriyle ticaret hacmimiz 2000'den bugüne 10 mislinden fazla artarak 740 milyon dolardan 6 milyar dolara ulaşmıştır. Kıtadaki toplam yatırımlarımız da 6 milyar doları bulmuştur. Türkler Afrika'da en çok yerel istihdam sağlayan yatırımcılardır. Türkiye olarak Mozambik'in ekonomik potansiyelinin farkındayız. Ülkenin ekonomik gelişmesini ilgiyle ve memnuniyetle takip ediyoruz. Mozambik'in potansiyelinin verimli şekilde değerlendirilmesi için dostlarımıza elimizden gelen katkıyı vermeye hazırız. Gerek altyapı gerekse üstyapı yatırımları noktasında, Türkiye, Mozambik'in yanında yer almaya hazırdır ve bunu özellikle bugüne kadar edindiğimiz tecrübelerle söylüyorum. Bu iş birliğini geliştirmede hareket noktamız, 'Kazan, kazan' ilkesi çerçevesinde, ilişkilerimizin güçlendirilmesidir.'
'Afrika tarihi aslında bizim de kanayan yaramızdır'
Afrika'nın geçmişte neler çektiğini bildiklerinin altını çizen Erdoğan, 'Afrika'yı nasıl sömürdüklerini gayet iyi biliriz, kimlerin de sömürdüğünü de gayet iyi biliriz. Afrika tarihi aslında bizim de kanayan yaramızdır. Ziyaretimde bana eşlik eden iş adamları heyeti esasen Türk özel sektörünün Mozambik'e olan ilgisinin en güzel tezahürüdür. İş forumu vesilesiyle iş adamlarımız Mozambikli dostlarıyla başta altyapı ve inşaat olmak üzere, turizm, tarım ve enerji alanlarında somut iş birliği imkanlarını ele aldı. Enerji ve inşaat alanında faaliyet gösteren ve Mozambik'te temsilciliği bulunan firmalarımızın, burada çalışmalarını takdirle takip ediyoruz. Bu firmalarımızın Mozambik'teki doğalgaz ve enerji santralleri projelerinde ana ve alt yüklenici veya yatırımcı olarak daha etkin hale gelmenin yollarını aradıklarını biliyorum.' ifadelerini kullandı.
İş adamlarına seslenen Erdoğan, 'Şuna özellikle eğilmek gerekiyor. Altyapıda Türkiye dünyanın en güçlü ülkelerinden bir tanesi, altyapı inşaatlarında en güçlü ülkelerinden bir tanesi. Üst yapıda hakeza öyle. Biz şurada 14 senede sadece konut olarak devletin kurduğu toplu konut idaresiyle 760 bin konut inşa ettik. Özel sektörün yaptıklarını söylemiyorum. Bunlar devlete bağlı olan TOKİ eliyle yaptığımız konutlar. Bunu niye yaptık? Planlı bir yapılanmayı yapalım diye, şehirleşmeyi modern bir şekilde gerçekleştirelim diye. Mozambik'te bunu niye yapmayalım? Aynı şeyi Mozambikli girişimcilerle el ele vermek suretiyle Mozambik'te de yapabiliriz.' diye konuştu.
'Her şey cebinizdeki parayla olmaz'
Çalışmaların kısa zamanda hayata geçirilebileceğine işaret eden Erdoğan, şunları ifade etti:
'Ben açık ve net konuşmayı severim, her şey cebinizdeki parayla olmaz. Bir de para olmadan iş nasıl başarılır? Aslolan budur. Biz Türkiye'de göreve geldiğimiz zaman para yoktu ama akıl vardı. 'Bir şeyi yapmamız lazım. Bir, bilgiyi yöneteceğiz. İki, insanı yöneteceğiz. Üç, parayı yöneceğiz. Bu üç şeyi başardığımız anda Türkiye sıçrar.' dedik. Sene 2002, sene 2017, geldiğimiz nokta bire beş katlamış vaziyetteyiz. Bazen sıkıntılar oluyor, olur. Biz bu sıkıntıları çok gördük, aştık ve bundan sonra da aşacağız.
'Türkiye ile Mozambik arasında resmi pasaportlar için vizeler kaldırıldı'
Çifte Vergilendirmenin Önlenmesi Anlaşması'nın da en kısa zamanda imzalanması gerektiğini dile getiren Erdoğan, 'Yine bugün imzalanan anlaşmayla resmi pasaportlar için vizeler kaldırıldı. Özellikle iş adamlarımızın seyahatlerini kolaylaştıracak tedbirlerin alınması için gerekli çalışmaları yapmalıyız.' dedi.
Erdoğan, inşaat sektöründeki başarılarının yanı sıra kıtalar ötesinde birçok proje bitiren Türkiye'nin, 'Dünyanın En Büyük 250 Uluslararası Müteahhidi' listesinde 43 firmasıyla ikinci sırada olduğuna dikkati çekti.
'Gelin sağlıkta bir devrimi yapalım'
Türk ve Mozambikli iş adamlarına seslenen Erdoğan, şunları kaydetti:
'Gelin sağlıkta bir devrimi yapalım. Örneğin, Türkiye'de bizim sağlıkta sorunumuz bitmiştir. Şimdi dev şehir hastaneleri yapıyoruz. Şehir hastaneleriyle hasta, kapıdan içeri girdiği andan her şey orada bitiyor. Sedye üzerinde, dışarıda, sokakta taşıma diye bir şey yok. Her şey hastanenin içinde. Yaklaşık 500 bin metrekare açık alandan 1 milyon 250 bin metrekare açık alana kadar dev hastanelerimizi yapmaya başladık. Şu anda biri Yozgat'ta açıldı. Resmi açılışı gidip yapacağız inşallah, fakat şu anda hizmete başladı. Mersin'de yaklaşık 750 bin metrekare alan üzerinde Türkiye'nin şu anda en büyük hastanelerinden birinin açılışını döndükten sonra yapacağız.'
Erdoğan, G-20 üyesi olan Türkiye'nin 2015'te küresel kamu-özel iş birliği projelerinin yüzde 40'ını tek başına yaptığını belirterek, Türk iş adamlarına, Mozambik'te 'Yap-İşlet-Devret' sistemi ile iş yapmaları çağrısında bulundu.
'Beraber çok şeyler yaparız'
Mozambikli gençlerin Türkiye'de lisans ve lisansüstü eğitim almasına da yardımcı olacaklarını kaydeden Erdoğan, bu konuda Diyanet Vakfı ve Yükseköğretim Kurulu'nun destekleri olduğu belirtti.
Bu öğrencilerin ülkelerine döndüklerinde çok faydalı hizmetler vereceğine inandığını dile getiren Erdoğan, '80 milyon nüfusa biz sahibiz. 27 milyon nüfusa da sizler sahipsiniz. 107 milyon nüfusla bizler beraber çok şeyler yaparız.' değerlendirmesinde bulundu. Erdoğan, Mozambik Cumhurbaşkanı Nyusi'yi Mozambikli iş adamlarıyla beraber Türkiye'de ağırlamaktan memnuniyet duyacağını da kaydetti.
Mozambik Cumhurbaşkanı Nyusi
Mozambik Cumhurbaşkanı Filipe Nyusi, ülkesinin enerji, altyapı, tarım, turizm alanlarında daha ileri gitmesini istediklerini belirterek, 'Mozambik, konum itibarıyla 300 milyon insana hitap eden bir ülke. Bu yüzden, yatırımların daha kolay yapılabilmesi ve istihdamın sağlanabilmesi için demiryolları ve havaalanlarımızı geliştirdik.' dedi.
Nyusi, Dış Ekonomik İlişkiler Kurulunun (DEİK) organize ettiği Türkiye-Mozambik İş Forumu'nda iş adamlarına hitap etti.
Konuşmasını kısa tutmayı planladığını belirten Nyusi, forumdaki 650 Mozambikli iş adamının Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ı dinlemek istediğini belirtti.
Türk yatırımcılara çağrı
Mozambikli İş Adamlarının Başkanı Rogerio Manuel ise sadece başkent Maputo'dan değil Mozambik genelinde tarım, sanayi, hizmet, ticaret alanlarında faaliyet gösteren 650 Mozambikli iş adamının forumda bulunduğunu söyledi.
Forumda, ülkelerine, yabancı iş adamlarının nasıl ve hangi alanlarda yatırım yapılacağı yönünde bilgiler verdiklerini kaydeden Manuel, 'Her iki ülke arasında ekonomik ve ticari ilişkilerin önemli olduğunu düşünüyoruz. Mozambikli iş adamları olarak yatırım yapmak isteyen Türk iş adamlarına her türlü desteği vereceğimizi belirtiyoruz.' ifadelerini kullandı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Madagaskar'a gitti
Bu arada, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Mozambik temaslarını tamamlayarak özel uçak 'TUR' ile Madagaskar'a gitti.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, üç ülkeyi kapsayan Doğu Afrika turunun son durağı Madagaskar'a hareket etti.
Erdoğan ile eşi Emine Erdoğan, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Ekonomi Bakanı Nihat Zaybekci ile Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Berat Albayrak da Madagaskar'a gitti.
