Kazakistan?ın başkenti Astana'daki İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) Bilim ve Teknoloji Zirvesi'nde Arakan Müslümanlarıyla ilgili nihai rapor kabul edildi.
ERDOĞAN BİR KONUŞMA YAPTI
Raporun kabulünün ardından söz alan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, zirveye başarıyla ev sahipliği yapan Cumhurbaşkanı Nazarbayev'e ve zirveye katkılarından dolayı Bilimsel ve Teknolojik İşbirliği Daimi Komitesi Başkanı Pakistan Cumhurbaşkanı Memnun Hüseyin'e teşekkürlerini iletti.
'KARARLARIN KALICI OLMASI HEPİMİZİN GAYRETİNE BAĞLI'
Zirvelerin karşılıklı görüş alışverişinde bulunmak, geleceğe yönelik hedefleri ele almak bakımından önemli olduğunu vurgulayan Erdoğan, 'Burada alınan kararların kalıcı olması ve gelecek kuşaklar için önemli izler bırakması hepimizin gayretlerine bağlıdır. Türkçemizde 'Söz uçar, yazı kalır' şeklinde bir deyim var, bu masa etrafındaki tüm kardeşlerimin bu zirvede alınan kararların uygulanmasının takipçisi olacağına inanıyorum.' diye konuştu.
Erdoğan, zirvenin İslam alemi için hayırlara vesile olmasını diledi.
19 maddelik özet rapor şu şekilde;
1- İİT Zirve Dönem Başkanı Ekselansları Sayın Recep Tayyip Erdoğan?ın girişimiyle 10 Eylül günü Astana?da İİT Bilim ve Teknoloji Zirvesi marjında toplanan İİT Devlet ve Hükümet Başkanları, Myanmar?daki Müslüman Rohingha toplumunun durumuyla ilgili güncel gelişmeleri ele almıştır.
'ACIMASIZ EYLEMLERDEN DERİN ENDİŞE DUYUYORUZ'
2- Toplantı, Myanmar?daki Müslüman Rohingha toplumuna yönelik olarak güvenlik güçlerince gerçekleştirilen, 2016 yılı Ekim ayından bu yana evlerinin ve ibadet yerlerinin yakılması ile 270.000 Müslüman?ın Bangladeş?e zorla göç etmesine neden olan ve uluslararası hukukun ciddi ve pervasız şekilde ihlalini oluşturan sistematik ve acımasız eylemlerden derin endişe duyduğunu bildirmiştir.
'BM HEYETİNİ ÜLKEYE ALIN'
3- Toplantı, Myanmar Hükümetine, BM İnsan Hakları Konseyi veri toplama heyetini, bu heyetin bağımsız ve kapsamlı bir şekilde tüm uluslararası insan hakları hukuku ihlali iddialarını araştırmasını teminen kabul etmesi ve sorumluları adalete teslim etmesi çağrısı yapmıştır.
HÜKÜMETE ÇAĞRI: DERHAL TEDBİR ALINSIN
4- Toplantı, Myanmar Hükümetinden, uluslararası hukuk ve insan hakları sözleşmeleri çerçevesindeki yükümlülüklerine uymasını, Rohingha Müslümanlarına karşı tüm sürgün eylemlerine, ayrımcı uygulamalara ve aynı zamanda hane halkı listelerinden düşürme, ibadethanelerinin, kurumlarının ve evlerinin yıkımı dahil, İslami kültür ve kimliğini yok etmeye devam etme teşebbüslerine son verilmesi için derhal tedbir almasını istemiştir.
5- Toplantı, Müslüman Rohingha azınlığının, vatansızlığına, haklardan yoksun bırakılmalarına, sürekli mülksüzlük ve ayrımcılığa maruz kalmalarına yol açan 1982 tarihli vatandaşlık kanununa istinaden vatandaşlıklarının inkar edilmesi dahil, sorunun kökeninde yatan nedenleri ortadan kaldırmasını ve bu meselenin adil ve kalıcı çözümüne yönelik gayret etmesini Myanmar Hükümetinden istemiştir.
'ROHINGHALILAR RAKİNE EYALETİ'NE GÜVENLİ VE ONURLU ŞEKİLDE DÖNMELİDİR'
6- Toplantı, Myanmar Hükümeti?nden Rohinghalı mültecilerin ve ülke içinde ve ülke dışında yerlerinden edilmiş Rohinghalı Müslümanların kendi vatanları olan Rakine Eyaleti?ne, emniyetli, güvenli, onurlu ve yaşamlarını temin edecek sürdürülebilir dönüşlerine ilişkin acil tedbirleri almasını istemiştir.
7- Toplantı, İİT ile Myanmar arasında bu amaçla hazırlanmış İşbirliği Zaptının imzasından sonra, Yangon şehrinde İİT İnsani İşler Ofisi?nin açılışına ilişkin sürecin tekrar canlandırılması hususunda Myanmar Hükümeti?ne çağrısını yinelemiştir. Ofisin amacı şiddet kurbanları arasında ayrım yapmadan sadece insani yardım temin etmek olarak belirlenmişti.
8- Toplantı, Myanmar Hükümeti?ne, toplumlar arası ahengi ve barışı Myanmar toplumunun tüm kesimlerini ilgilendiren diyalog ve kapsamlı uzlaşı süreci yoluyla tekrar temin etmek üzere tüm gerekli tedbirleri alması çağrısı yapmıştır. Sözkonusu önlemler, artan nefret söylemleriyle ve aşırı sağcıların Rohinghalı nüfusa karşı propagandasının yayılmasıyla mücadele etmeyi kapsamaktadır.
MYANMAR MAKAMLARINA ACİL ÇAĞRI: SOMUT ADIM ATIN
9- Toplantı, Myanmar?lı makamlara, Rakhine Eyaleti?nde insani durumun daha da kötüye gitmesinin önlenmesi ve tüm bireylere, dini ve etnik kökenlerine bakılmaksızın, korkudan uzak, zulüm görmeden yaşam ve seyahat hakkı tanınması için somut adımlar atmaları yönünde acil çağrıda bulunmuştur.
10- Toplantı, Sayın Kofi Annan?ın başkanlığındaki Rakhine Danışma Komisyonu?nun tavsiyelerini memnuniyetle karşılamış ve Myanmar Hükümeti?ne, söz konusu tavsiyelerin biran önce uygulanması için somut adımların atılmasına yönelik çağrıda bulunmuştur. Toplantı, anılan tavsiyelerin uygulanması için, Rakhine Eyaleti?ndeki sorunlara kapsamlı ve kapsayıcı bir çözüm bulunması amacıyla, gerekli desteğin verilmesi için üye ülkelere çağrıda bulunmuştur.
11- Toplantı, İİT Üyesi Ülkelerin, Rakhine Eyaleti?nde serbest dolaşımın önündeki tüm kısıtlamaların kaldırılmasına ve hiçbir bireyi kayıt dışı bırakmayacak, eğitim ve sağlık dahil olmak üzere, sosyal hizmetlere erişimlerini engellemeyecek, kapsayıcı ve şeffaf bir vatandaşlık doğrulama sürecini temin etmelerine yönelik uluslararası toplumun çabalarına katılmaya davet etmiştir.
'BANGLADEŞ'İ DESTEKLEYELİM' ÇAĞRISI
12- Toplantı, Bangladeş?e yönelik devasa boyuttaki Rohinghalı mülteci akınına ve söz konusu mülteci akınının, Bangladeş Hükümeti için insani açıdan ve güvenlik bakımından sonuçlarına ilişkin kaygılarını dile getirmiştir. Toplantı, Bangladeş?teki kamplara insani yardım göndermek amacıyla derhal adım atan üye ülkelere teşekkür etmiştir. Toplantı, tüm İİT üye ülkelerinden, Bangladeş?in kendi topraklarında mülteci akınıyla başa çıkabilmesi acil durum altyapısının ve hizmetlerinin sağlaması amacıyla daha fazla yardım ve destek vermelerini istemiştir.
13- Toplantı, üye ülkelerin, Rohingha?lılar için temin ettikleri insani ve kalkınma yardımlarına yönelik çabalarını memnuniyetle kaydetmiştir. Toplantı, tüm ülkelerin, Rakhine Eyaletinde yaşayan bireylerin dini, etnik kökenlerine bakılmaksızın, eğitim, sağlık hizmetleri ve mesleki eğitim alanlarında faydalanabileceği kalkınma projelerinin geliştirilmesini teşvik etmiştir.
14- Toplantı, İİT ülkeleri ve uluslararası topluma, yurtlarından edilen sığınmacıların geri dönebilmeleri konusunda, BM ile eşgüdüm halinde, uluslararası alandaki çabalarını devam ettirme çağrısı yapmıştır. Devletler, Myanmar Rohinghalarının vatandaşlıklarının ve yurttaşlık haklarının iadesi için uluslararası alanda gayretlerini yoğunlaştırmalıdır.
15- Toplantı uluslararası toplumu, Myanmar Hükümetiyle, topraklarındaki Müslüman azınlığı korumak için çalışmaya davet etmiştir.
16- Toplantı, geniş çerçevede dinler arası diyalog çabalarını desteklemiş ve Myanmar Hükümetini etnik topluluklar ve toplumsal ahengi geliştirecek tabandan gelen girişimleri desteklemeye teşvik etmiştir.
'İSLAM KALKINMA BANKASI BÖLGEDE DAHA FAAL ROL OYNAMALIDIR'
17- Toplantı, altyapı kalkınma yardımlarının ve toplumsal angajmanın etkilenen bölgelere barış getirilmesinde yararlı olacağını not etmiştir. Bu bağlamda İslam Kalkınma Bankası ve İslam Kalkınma Fonu bölgede daha faal rol oynamalıdır.
18- Bu çerçevede toplantı, Myanmar?da etkilenen bölgelere hayat kurtaran, tıbbi malzeme ve beslenme tedarikleri dahil insani yardımların sevkine devam edilmesi ve bu çerçevedeki gayretlerin koordinasyonunun sürdürülmesini kararlaştırmıştır. Ayrıca, toplantı, tüm devletleri Myanmar?daki Müslümanlara ve özellikle yerinden edilmiş kişilere ve ana vatanlarının dışında yaşayan mültecilere mümkün olan tüm yardıma devam etme konusunda tüm devletleri uyarmıştır. Buna insani yardım için fon toplanması dahildir.
CUMHURBAŞKANI ERDOĞAN'A VE NAZARBAYEV'E TEŞEKKÜR
19- Toplantı, bu zamanlı toplantının yapılması konusundaki girişimi dolayısıyla Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Ekselansları Sayın Recep Tayyip Erdoğan?a ve nazik evsahipliği ve desteği dolayısıyla Kazakistan Devlet Başkanı Ekselansları Nursultan Nazarbayev?e derin takdir ve şükranlarını ifade etmiştir.
