Hoyrat deyince Kerküklü Türk akla gelir. Kerkük Türkü deyince de hoyrat.. Hoyrat mâniye benzese de şekil ve konu bakımından farklıdır. Kerküklü Türk, her duygusunu hoyratlara döker.
?Musul Meselesi? Lozan?da aleyhimize sonuçlanınca Irak Türkleri anavatanın dışında kaldı. İngiliz esâretine maruz kalan Iraklı Türkler hüzünlerini hoyratlarla dile getirdiler.
Ay anam
Yıldız anam ay anam
Bıraktın gittin meni
Harda kaldın ay anam
Sene dağlar
Kar yağar sene dağlar
Elimde arzuhalim
Koynumda sened ağlar
Tutaydın dost elinden
Çıkaydım sene dağlar
Gel çek bu ayrılığı
Gör yürek nece ağlar
Onlar dönene kadar
Bu gönlüm böyle ağlar
Bekleyişler, umutlar boşa çıkınca gam yükünü tutar Kerküklü:
Yad elinde
Öt bülbül yâd elinde
Bir diyar mezar olsun
Kalmasın yâd elinde
Oyan yeri
Kalk silkin oyan yeri
Yüz yıl sel aksa oymaz
Bir gün gam oyan yeri
Dağ sinemi
Delipdir dağ sinemi
Yurdumdan ırağ düştüm
Erittim dağ sinemi
Kerküklü sâdece kendi esaretine değil, uzaklardaki Türklerin esâretini de ağlar:
Ah felek
Çek silahı vur felek
Moskofa meydan verdin
Moskoftan alçak felek
Günü gelir
Dem gider günü gelir
Üzülme esir Türküm
İntikam günü gelir
TÜRK KERKÜK İÇİN SÖYLENEN HOYRATLAR
Kerküküm hasta Kerkük
Nergisi deste Kerkük
Âlem toyda seyranda
Milleti yasta Kerkük
Kerküklüyem men özüm
Kulağ ver dinle sözüm
Aşiretim Türke kurban
Evvel baştan men özüm
Kerküküm mahmur Kerkük
Tarihte meşhur Kerkük
Barını yadlar yiri
Bağvanı mağdur Kerkük
Kerküklüyem siz bilin
Keserem düşman dilin
Neft töküp yandırsalar
Terketmerem öz dilim
