Suudi Arabistan?da çok sayıda prens, bakan ve üst düzey devlet yetkilisini içeren gözaltı dalgası ülke tarihinde bir ilk olarak değerlendirilirken, dünya kamuoyunda da şok etkisi yarattı.
Aralarında prensler, bakan, bakan yardımcıları, eski bakanlar ve iş adamlarının olduğu onlarca kişi 'yolsuzluk ve rüşvet iddiasıyla' gözaltına alınırken, konu ile ilgili Suudi makamlarından şu ana kadar resmi bir açıklama yapılmadı.
Yerel medyada yer alan iddialara göre ise gözaltıların sebepleri, '2009 yılında Cidde kentindeki kanalizasyon ihalesinde yapılan yolsuzluk ve geçen yıllarda çok sayıda kişinin ölümüyle sonuçlanan corona virüsü vakalarında kullanılan ilaçların ihalesinde yolsuzluk.'
Gözaltı dalgası, cumartesi akşam saatlerinde Kral Selman tarafından yayımlanan kraliyet kararnameleri doğrultusunda Yolsuzlukla Mücadele Yüksek Komisyonu'nun, Veliaht Prens Muhammed bin Selman'ın başkanlığında ,'özel yetkilerle' kurulmasıyla başladı.
Aynı kararnamelerle Suudi Arabistan'daki en seçkin birlik olan Kraliyet Muhafızlarının bağlı olduğu Bakan Prens Mutab bin Abdullah, Ekonomi ve Planlama bakanı Adil Fakih ile Deniz Kuvvetleri Komutanı Amiral Abdullah bin Sultan bin Muhammed de görevlerinden azledildi.
Komisyonun özel yetkilerle donatılarak kurulmasından dakikalar sonra ani bir kararla yolsuzluk iddiasıyla 11 prens, görevlerinden azledilen 4 bakan ve Deniz Kuvvetleri Komutanı Amiral Abdullah bin Sultan bin Muhammed, milyarder iş adamı Prens Velid bin Talal'ın da aralarında olduğu 50'ye yakın kişi gözaltına alındı.
Görevinden azledilen deniz kuvvetleri komutanının havalimanında ülkeden çıkmaya hazırlanırken beraberindeki kişilerle gözaltına alındığı, ardından da özel uçakların yurt dışına çıkışına yasak getirildiği iddiaları da medyada yer aldı.
Gözaltı dalgası, 'siyaset, medya ve iş dünyasına' kadar uzandı
Gözaltılar, Suudi Arabistan toplumunun yakından tanıdığı ekonomi ve siyasetin önde gelen isimleriyle, medya kurumlarının sahiplerine kadar uzandı.
Al Suud ailesinden olmamasına rağmen Kral Abdullah döneminde ülkedeki en yüksek birim olan Kraliyet Divanı Başkanlığını yapan Halid Tuveyciri, Kraliyet Merasimleri eski Başkanı Muhammed et-Tubeyşi, Yatırım Fonu eski Başkanı Amr Dabbağ, Eski Maliye Bakanı ve halihazırda Devlet Bakanı olan İbrahim bin Abdulaziz el-Assaf, Meteoroloji ve Çevre Koruma eski Genel Müdürü Turki bin Nasır, eski Savunma Bakanı Yardımcısı Prens Fahd bin Abdullah bin Muhammed ile kararnameyle görevine son verilen Ekonomi ve Planlama Bakanı mühendis Adil bin Muhammed Fakih, gözaltına alınan siyasi isimler olarak ön plana çıkıyor.
Medya alanında ise gözaltına alınanlar arasında prensler ve Ortadoğu'da Suudi Arabistanlılara ait önemli medya gruplarının patronları bulunuyor.
MBC Medya Grubu'nun sahibi iş adamı Velid el-İbrahim, ART Medya Grubu'nun sahibi iş adamı Salih Kamil, Rotana Grup'un yüzde 80 hisselerini elinde bulunduran Velid bin Talal gibi medya patronları cumartesi gecesi gözaltına alındı.
Ekonomi alanında ise Suudi Arabistan'ın en büyük, dünyanın ise sayılı emlak ve yapı firması olan ülkede birçok mega projeye imza atan Bin Ladin Grubu'nun Başkanı Bekr bin Ladin, Suudi Hava Yolları eski Genel Müdürü Halid el-Mulhim ile iş adamı Muhammed el-Amudi ve diğer bazı iş adamları gözaltına alındı.
Yolsuzluk yapanların 'mal varlıkları dondurulacak'
Suudi Arabistan Kültür ve Enformasyon Bakanlığı, yayımlanan kararname gereği tutuklanan kişilerin mal varlıklarının dondurulacağını ve tüm hesaplarına el konulacağını duyurdu. Bakanlık 'gözaltına alınma ve mal varlıklarına el koyma' konusunda ise kimseye ayrıcalık tanınmayacağına dikkati çekti.
Suçlamalar iki yolsuzluk dosyası üzerine
Henüz resmi bir açıklama yapılmamasına rağmen Suudi Arabistan basını ve yarı resmi gazeteler gözaltıların iki nedene dayandığını yazıyor.
Bunlardan biri, 2009 yılında Cidde kentindeki kanalizasyon ihalesindeki yolsuzluk diğeri ise geçen yıllarda çok sayıda kişinin ölümüne sebep olan corona virüsü ilaçlarıyla ilgili ihalelerdeki yolsuzluk.
Veliaht Prens'e hazırlık operasyonu mu?
Ülkede yayın yapan medya organlarında resmi yetkililerin dışında hiç kimsenin yorumuna yer verilmiyor.
Arap basını ise ülkedeki gözaltı dalgasını Kral Selman?ın oğlu veliaht prensin tahta çıkmadan önce güç konsolidasyonu olarak yorumladı.
Suud ailesine yakınlığıyla bilinen ve ABD?de yaşayan ünlü gazeteci Cemal Kaşıkçı sosyal medya hesabından Suudi Arabistan?da yaşananları 'beyaz devrim' olarak niteledi. Kaşıkçı, paylaşımlarında gözaltı haberlerinin çok önemli olduğunu ve 'oyunun kurallarını yeniden şekillendireceğini' ifade etti.
AA Muhabir: Ramazan Turgut
