Erdoğan, burada yaptığı konuşmada, 'Atatürk Kültür Merkezi Projesi tanıtım toplantısının, şehrimiz ve ülkemiz için hayırlara vesile olmasını diliyorum. Bakanlığımızdan, belediyemize ve mimarlarımıza kadar bu projenin ortaya çıkmasında emeği geçen herkesi şahsım ve milletim adına tebrik ediyorum. İnşallah az önce de değerli mimarımızın da ifade ettiği gibi 2019'un ilk çeyreğinde, nasip olursa tamamlanıp hizmete girdiğinde Atatürk Kültür Merkezi, İstanbulumuz için gerçekten yüz akı, gerçekten sembol bir mekan haline gelecektir.' dedi.
Türkiye'nin 10 yıl önce yapması gereken bir işe ancak bugün başlayabildiğini kaydeden Erdoğan, 'Bundan dolayı çok üzgünüm. Çünkü çoktan biz AKM'yi bitirmiş ve milletimizin hizmetine sunmuş olacaktık.' ifadelerini kullandı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, '2007 yılından itibaren çeşitli vesilelerle farklı kurumlar tarafından yapılan incelemeler, bu binanın artık kullanılamayacağını göstermiştir. Bilimsel verilere rağmen bu yapının yıkılıp yeniden inşasına karşı yürütülen direnişin, kültür sanat hassasiyetinden değil ideolojik saplantılardan kaynaklandığını gayet iyi biliyoruz. Protestolar, davalar, kampanyalar ve onca kavga gürültünün ardından sonunda nihayet bilimin, aklın, mantığın, yoluna gelinmiştir. Bugün tanıtımı yapılacak projeyle Atatürk Kültür Merkezinin yıkılarak yeniden inşa süreci başlamış oluyor.' şeklinde konuştu.
'Taksim Meydanı'nda inşallah araçları da görmeyeceğiz.' diyen Erdoğan, konuşmasına şöyle devam etti:
Gümüşsuyu'ndan geliş ve araçlar oradan yerin altından Mete Caddesi'nden Taşkışla'ya doğru devam edecek. Dolayısıyla Atatürk Kültür Merkezi'nin önünde bir araç trafiğini görmeyeceksiniz. Aynı şekilde Marmara Oteli'nin önünde de bir araç trafiği görmeyeceksiniz. Orada da yine yerin altına almak suretiyle tamamen yayalaştırılmış bir Taksim Meydanı'nı göreceksiniz. Dolayısıyla Taksim Meydanı'nın bu yayalaştırma süreci, yeni peyzaj düzenlemeleriyle birlikte meydana farklılık kazandıracak, farklı bir zenginlik getirecek.'
Cumhurbaşkanı Erdoğan, 'Ağızlarını her açtıklarında muasırlıktan, batılılıktan, Avrupalılıktan, modernlikten, çağdaşlıktan söz edenlere soralım bakalım, dünya çapında hangi eserleri ortaya koyabilmişler? Örneğin, dünya çapında bir opera sanatçısı, bir pop sanatçısı, bir aktör, bir gitarist yetiştirebilmişler mi? Nasıl dünya çapında kabul gören bir otomobil, bir uçak, bir bilgisayar, bir telefon, bir işletim sistemi ortaya çıkartamamışsak kültür ve sanat alanında da aynı başarısızlığı ne yazık ki yaşadık.' dedi.
'AKM yeni dönemin sembol eserlerinden biri olacak'
'Bugün biz de Cumhuriyetimizin kuruluş yıllarında ortaya konmuş olan muasır medeniyet seviyesinin üzerine çıkma hedefini isabetli buluyor, ve ona sahip çıkıyoruz.2 ifadelerini kullanan Erdoğan konuşmasını şöyle devam etti:
Sadece bu hedefe ulaşmak için daha farklı yöntemler kullanıyoruz. Geçtiğimiz 15 yılda Türkiye'yi 3 kat büyütmüş olmamız, Cumhuriyet tarihinin en büyük, en iddialı, en başarılı çağdaşlaşma ve modernleşme hamlesidir. Atatürk Kültür Merkezi'nin yerine inşa edeceğimiz yeni eser de bu anlayışın bir yansıması olacaktır. Projenin ilk AKM'nin tasarımcısı olan merhum Hayati Tabanlıoğlu'nun oğlu Murat Tabanlıoğlu tarafından yapılacak olması hem hedefin aynı olduğunun hem de tarihe sırt dönülmeden tam tersine tarihten güç alınarak, geleceğe doğru yüründüğünün ifadesidir.'
Erdoğan, 'Bugün projesinin tanıtım toplantısını yaptığımız Atatürk Kültür Merkezi'nin yeni dönemin sembol eserlerinden biri olacağına inanıyorum ve Taksim Meydanı inşallah çok daha farklı hale geliyor, çok daha zenginleşiyor. Atatürk Kültür Merkezi, sadece 2 bin 500 kişilik salonunda yapılan veya yapılacak toplantılarla anılmayacak.' ifadelerini kullandı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, konuşmasında şunları kaydetti:
'Bugün şöyle geriye dönüp baktığımızda, Avrupa'nın hukuk sistemini, sosyal hayatını, kültür ürünlerini aynen alıp kullanmanın, bizi arzu ettiğimiz hedeflere ulaştıramadığını görüyoruz. Çünkü biz muasır medeniyet anlamında Batılı olmakla şeklen Avrupalı olmayı maalesef birbirine karıştırdık. Muasır medeniyet seviyesinin üzerine çıkmak küresel bir iddia sahibi olmak demekken kültürel taklitçiliğin asırlarca sizi kendisine rakip, hatta düşman görmüş bir dünyaya teslimiyet demek olduğunu ne yazık ki göremedik. Biz teslimiyeti reddediyor, Türkiye'yi her alanda küresel düzeyde söz ve iddia sahibi bir ülke haline getirmenin mücadelesini veriyoruz.'
Haliç Kongre Merkezi'nde Kültür ve Turizm Bakanı Numan Kurtulmuş'un ev sahipliğinde düzenlenen tanıtım toplantısına, milletvekilleri, belediye başkanlarının yanı sıra, aralarında sanatçılar Orhan Gencabay, Ajda Pekkan ile modacı Cemil İpekçi'nin de yer aldığı çok sayıda kişi katıldı.
Yeni AKM'nin özellikleri
Daha önce 1300 kişilik olan AKM yenilendikten sonra 2500 kişilik büyük bir opera salonuna kavuşacak. Bu büyük salon her operada olduğu gibi doğal bir akustiğe sahip olacak.
Diğer konser salonları, tiyatro salonları, sinemalar, kütüphaneler, tasarım dükkanları ve bunların arasında yer alan kafeler ve restoranlar gibi ikincil mekanları, daha etkin hizmet verebilecekleri şekilde, senelerce atıl kalmış olan depo ve otopark alanında, tamamen baştan kurgulandı.
Mevcut AKM?ye eklenecek yeni binada ise 800 kişilik Tiyatro Salonu, 1.000 kişilik Konferans Salonu, 285 kişilik Sinema Salonu, 250 kişilik Oda Tiyatrosu, bir Sergi Salonu, bir Kütüphane, 885 araçlık otopark bulunuyor.
Zemin ve birinci kattan fuayelerin birleşmesi vasıtasıyla birbirlerine ve nihayetinde ana binaya bağlanan alçak yapılardan oluşan bu ikincil üniteler sokak seviyesinde, kolay erişilebilir, bağımsız mekanlardan ibaret olacak.
İçinden geçilen kültür merkezi sokağı boyunca, bahsedilen tüm fonksiyonlara ait mekanlar sokağın etrafında, çeşitli kotlarda konumlanacak. AKM tek bir binadan, geniş kapsamlı, büyük bir komplekse dönüşecek.
Bu yeni planda, Atatürk Kitaplığı ve Teknik Üniversite'nin yer aldığı kongre vadisi yönünde ikinci bir meydan oluşacak. Yeni oluşan bu kademeli binaların üzerinde ise bir park yer alacak.
Binanın eski Boğaz panoramasına tamamıyla açık en üst noktasında ise bir restoran yer alacak. İkinci köprüden Tarihi Yarımada?ya uzan bir manzaraya sahip bu yeni buluşma mekanı artık izleyicilerin erişimine açık, Boğaz?ın görülebileceği, keyifli bir bekleme noktası olacak.
AKM?nin yapımı sayesinde elde edilecek tartışmasız kültürel artı değerin yanı sıra malzeme kullanımında gösterilen özenle Türkiye menşeili tercihler yapılarak üretim ve ekonomiye katkı söz konusu olacak.
Mümkün olan her uygulama için, özellikle zeminlerde, doğal malzeme kullanılacak. Binanın içi ve çevresi için sanatçılarla birlikte çalışılacak, ortaya çıkacak olan sanat eserleri de binanın önemli bir parçası olacaktır. Yenilenen Atatürk Kültür Merkezi İstanbul?un 365 gün kullanılan yeni bir kültür mekanı olacak.
AKM'nin tarihçesi
Tiyatro binası olarak 1946'da projelendirilerek Taksim Meydanı'nda inşa edilen AKM, Mimar August Perret tarafından yapıldı.
İstanbul Kültür Sarayı adıyla 1969'da hizmete açılan merkez, 1970'te bir oyun sırasında çıkan yangın sonucu kullanılamaz hale geldi, onarımların ardından 1977'de yeniden sanatseverlerle buluştu.
Koruma kurulu kararıyla binanın bulunduğu alan 1993'te 'kentsel sit alanı', bina da 1999'da 'korunması gerekli kültür varlığı' olarak tescil edildi.
Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın talebiyle Sakarya Üniversitesi'nin 2007'de hazırladığı yapının betonarme taşıyıcı sisteminin dayanımı hakkındaki raporda, binanın takviye edilmesi gerektiği belirtildi.
İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansı tarafından imzalanan protokol çerçevesinde 2009'da tamirat ve tadilat işi ihalesi yapıldı.
Yapılacak işler, kurul tarafından da onaylanmasına rağmen İstanbul 9. İdare Mahkemesi, aynı yıl içinde, dava konusu Koruma Kurulu Kararı'nın ve eki avan projenin iptaline karar verdi.
Bunun üzerine, merkezin mevcut haliyle korunması, sadece güçlendirme, tamirat ve tadilat yapılmasına ilişkin projeler hazırlandı. Bakanlıkça 2012'de, 'İstanbul Atatürk Kültür Merkezi Güçlendirme, Tadilat ve Tamirat İşleri' işinin ihalesi gerçekleştirildi.
Binada söküm işleri tamamlandıktan sonra, İTÜ İnşaat Fakültesince yapılan inceleme sonucu tahribatın beklenenin üzerinde olduğu raporu sonrasında, 23 Mayıs 2013 tarih ve 101321 sayılı Bakanlık Makamı oluru ile binanın tadilat işleminin durdurulmasına karar verildi.
