Birinci Dünya Savaşı sonunda 30 Ekim 1918?de imzâlanan Mondros Mütârekesi?ni bahâne ederek Osmanlı topraklarını işgale başlayan İtilaf orduları, hiç beklemedikleri bir direnişle karşılaştılar. İşgal edilen yerlerdeki halk ayaklandı. Maraş?ta, Antep?de, Urfa?da, kurtuluş destanları yazıldı.
Mardin halkı ise soba borusuyla direnerek haçlıları şehre solmadı. Evet, soba borusuyla?
Fransız ordusu, 1919?un kasım ayında Mardin önüne geldi. Ordu komutanı General Normon, Mardin'i işgal etmek için hazırlık yaptı. Ancak işgalden önce Mardin'e elçi göndererek, şehri kansız olarak teslim etmelerini istedi.
Mardinliler, şehrin işgal edileceğini önceden haber almışlardı. Mardinli gençler cepheye gitmiş; şehirde kadın, çocuk ve yaşlılar kalmıştı. Şehrin ileri gelenleri, düşmandan korunmak için dahice bir plan hazırladılar. Düşmanı korkutmak için bir gecede şehirde ne kadar soba borusu varsa toplayıp kalenin etrafında dizdiler. Üstünü çadırlarla kapladılar. Uzaktan bakılınca kalenin etrafının top namlularıyla çepeçevre kaplandığını zannediliyordu.
21 Kasım?da şehri işgal etmek için harekete geçen Fransız komutan General Normon da kalenin etrafında gördüğü soba borularını top namluları zannetmişti. Mardin'e elçi göndererek Mardin'i teslim etmeleri hâlinde Avrupa'nın en büyük şehirleri arasına gireceklerini, işsizliği ortadan kaldıracaklarını ve yönetimi yerli halktan oluşturacaklarını anlatmak zorunda kaldı. Ancak şehrin ileri gelenleri bu teklifi reddederek Fransızların derhal Mardin'i terk etmelerini; aksi takdirde Fransız ordusunu yok edeceklerini söylediler. Elçilerin ellerinde bulunan Fransız bayrağını da yırtıp yere attılar. Durumu elçilerden öğrenen General Normon, hiç tereddüt etmeden ordusuna talimat vererek geri çekilme emrini verdi. Mardinliler, dahice plan sâyesinde kan akıtılmadan şehri Fransız işgalinden kurtarmayı başardılar.
Mardinlilerin işgale izin vermedikleri 21 Kasım günü, 2011 yılına kadar, ?Mardin?in Kurtuluşu? olarak kutlandı. Mardin?in aslında hiç işgal edilmediği ortaya çıkınca 2012?den i?tibâren 21 Kasım günü, ?Onur Günü? olarak kutlanmaya başlandı.
Mardinlilerin soba borularıyla direnerek haçlıları şehre sokmadıkları Onur Günü kutlu olsun!