TBMM Anayasa Komisyonu, AK Parti İstanbul Milletvekili Mustafa Şentop başkanlığında toplandı. Komisyon, Yüksek Seçim Kurulunun (YSK) Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Teklifini, alt komisyon metni üzerinden görüştü.
AK Parti Bursa Milletvekili Zekeriya Birkan, alt komisyon çalışmaları hakkında bilgi verdi.
Adalet Bakanı Gül: YSK önemli misyon üstlenecek
Adalet Bakanı Abdulhamit Gül, alt komisyonun çok verimli bir çalışma yaptığını, demokratik rejimlerin temelinin serbest seçimlere dayandığını belirterek, şöyle konuştu:
'Türkiye'de seçimlerin çok dürüstçe yapılması ve seçim hukukunun yerleşik içtihatlarının olması, demokrasi adına sevindirici bir durumdur. Millet iradesinin üstünlüğü, seçimlerin saygın, tarafsız ve bağımsız kurullarca, onların gözetiminde, denetiminde, hakemliğinde yapılmasını gerektirmektedir. Türkiye'de de YSK bu hakemliği, anayasal çerçeve içerisinde milletimiz adına yapmaktadır ve bugüne kadar da bağımsız hareket ederek, şaibesiz ve dürüst seçimler icra etmiştir. Bu kanunla birlikte de bu durum daha nitelikli bir hale kavuşacaktır. Cumhurbaşkanının milletimiz tarafından seçilecek olması, milletvekili sayısının artması, yurt dışında vatandaşlarımızın oy kullanması gibi sebepler, YSK'nın daha nitelikli bir personel ve kurumsal yapıya kavuşmasını zorunlu kılıyordu. Bu teklif çok yerindedir. YSK'nın bu teklifle birlikte, önümüzdeki seçimlerde ve bundan sonraki seçimlerde, demokrasinin kazanımı adına çok önemli bir misyon üstleneceğini ifade etmek isterim.'
YSK'nın değişmesini öngören kanun teklifi kabul edildi
Teklife göre, Kurul, görevlerini yerine getirirken ve yetkilerini kullanırken bağımsız olacak.
Hiçbir organ, makam, merci veya kişi Kurula emir ve talimat veremeyecek.
Kurul, 7 asıl ve 4 yedek üyeden oluşacak. Üyelerin 6'sı Yargıtay, 5'i Danıştay Genel Kurullarınca kendi üyeleri arasından gizli oyla ve üye tamsayılarının salt çoğunluğuyla seçilecek. Üyelerin görev süresi 6 yıl olacak. Süresi biten üye yeniden seçilebilecek.
Başkan ve başkanvekili, Kurul üyeleri arasından gizli oyla ve üye tamsayısının salt çoğunluğuyla seçilecek. Başkan ve başkanvekili seçimi yapıldıktan sonra, Yargıtay ve Danıştaydan seçilmiş üyeler arasından ad çekme ile ikişer yedek üye belirlenecek. Başkan ve başkanvekili ad çekmeye girmeyecek.
Kurulun görev süresi biten üyeleri yerine, yenilerinin belirlenmesi için 3 yılda bir ocak ayının ikinci yarısında seçim yapılacak ve üyelerin görev süresi, seçilme tarihlerine bakılmaksızın ocak ayının son gününden itibaren hesaplanacak. Yeni üyelerin tamamının seçilmelerine kadar eski üyeler görevlerine devam edecekler.
Başkan veya başkanvekilinin Kurul üyeliğinden ayrılmadan bu görevlerini bırakmaları halinde, tüm üyelerin katılımıyla bu görevler için seçim yapılacak. Başkan veya başkanvekilliğinden ayrılan üye, bu göreve yeni seçilen üyenin yerini alacak.
Başkan veya başkanvekilinin Kurul üyeliğinden ayrılmış olması durumunda önce üye seçimi yapılacak. Seçilen yeni üyenin de katılımıyla başkan veya başkanvekili seçimi yapıldıktan sonra yeni üyenin yeri belirlenecek.
Kurul üyelerinin görev süresi dolmadan herhangi bir sebeple üyeliklerinin sona ermesi halinde, bu üyelerin yerine yeni üye seçimi yapılacak.
Yeni seçilen üye, yerine seçildiği başkan, başkanvekili veya üyenin görev süresini tamamlayacak.
Başkan ve başkanvekili görevleri süresince, üyeler ise ihtiyaç duyulması halinde Kurulca belirlenen süre zarfında kurumlarından izinli sayılacak. Ancak kurumlarındaki aylık, ödenek ve her türlü zam ve tazminatlar ile diğer özlük haklarından aynen yararlanmaya devam edecekler.
Kurul, kararlarını salt çoğunlukla verecek; oyların eşitliği halinde başkanın bulunduğu tarafın görüşü doğrultusunda karar verilmiş olacak.
Kurul kararları aleyhine başka hiçbir merciye ve kanun yoluna başvurulamayacak.
Kurulun görevleri
YSK'nın görevleri şunlar olacak:
- Seçimlerin başlamasından bitimine kadar, seçimin düzen içinde yönetimi ve dürüstlüğüyle ilgili bütün işlemleri yapmak ve yaptırmak, seçim süresince ve seçimden sonra seçim konularıyla ilgili bütün yolsuzlukları, şikayet ve itirazları incelemek ve kesin olarak karara bağlamak.
- Cumhurbaşkanı seçimi tutanaklarını kabul etmek ve seçilen cumhurbaşkanı adına seçildiğine dair tutanak düzenlemek.
- TBMM üyelerinin seçim tutanaklarını kabul etmek.
- Seçmen kütüğünün oluşturulması, güncellenmesi, yönetilmesi ve denetimine ilişkin usul ve esasları belirlemek.
- Kanunun uygulanmasına ilişkin konular ile görev, yetki ve sorumluluk alanına giren hususlarda prensip kararları almak ve diğer düzenlemeleri yapmak.
- Seçim sürecinde, seçmenlerin hak ve yükümlülükleri ile seçim iş ve işlemlerinin anlatılması amacıyla, radyo ve televizyonlarda zorunlu yayın kapsamında yayınlanmak üzere tanıtım programları hazırlamak veya hazırlatmak.
- Seçmen kütüğünün önemi ve düzenleme yöntemleri ile seçmenlerin görev ve sorumlulukları hakkında tanıtım programlarıyla vatandaşları bilgilendirmek.
- Görev alanıyla ilgili konularda yurt içinde ve yurt dışında bulunan kuruluşlarla iş birliği yapmak.
- Anayasa ve kanunlarla verilen diğer görevleri yerine getirmek.
- Teşkilat yapısı ve başkanın görevleri
Kurul, merkez ve taşra teşkilatından oluşacak.
Merkez teşkilatı; Seçmen Kütüğü Genel Müdürlüğü, Seçim Hizmetleri Genel Müdürlüğü, İnsan Kaynakları Dairesi Başkanlığı, Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı ve Özel Kalem Müdürlüğünden oluşacak.
Taşra teşkilatı ise ilçe ve yurt dışı ilçe seçim kurullarına bağlı seçim müdürlüklerinden oluşacak. Kurul, gerekli görülen illerde, il seçim kuruluna bağlı seçim müdürlüğü kurabilecek.
Başkan, Kurulun genel yönetim ve temsilinden sorumlu olacak. Bu sorumluluk, Kurul çalışmalarının düzenlenmesi, yürütülmesi, değerlendirilmesi ve gerektiğinde kamuoyuna duyurulması görev ve yetkilerini kapsayacak.
Kurulun toplantı gündemini belirlemek ve Kurul toplantılarına başkanlık etmek; Kurul kararlarının yerine getirilmesini sağlamak; genel müdür, genel müdür yardımcısı ve daire başkanları ile diğer personeli atamak; Kurulun görev alanına giren konularda yapılacak düzenlemelerin hazırlanması amacıyla gerektiğinde komisyon kurulmasını Kurula teklif etmek; kanunlarla verilen diğer görevleri yerine getirmek, başkanın görevleri arasında yer alacak.
Başkan, yetkilerinden bir kısmını yazılı olarak başkanvekiline devredebilecek; başkana yokluğunda başkanvekili, onun da yokluğunda en yaşlı üye vekalet edecek.
Hizmet birimleri ve görevleri
Seçmen Kütüğü Genel Müdürlüğünün görevleri şunlar olacak:
- Seçmen kütüğünü oluşturmak ve güncellemek.
- Seçmen kütüğünün oluşturulması ve güncel tutulması için ihtiyaç duyulan bilgi ve belgeleri tüm kamu kurum ve kuruluşlarından temin etmek.
- Seçmenleri eksiksiz belirlemek ve mükerrer seçmen kaydını önlemek.
- Seçmenin kolay, hızlı, doğru oy vermesini sağlamak.
- Mükerrer oy kullanan seçmenleri tespit etmek.
- Seçimin çabuk sonuçlanmasını sağlayacak tedbirleri almak.
- Kurul kararlarının gereklerini yerine getirmek.
- Kurulun bilgi işlem hizmetlerini yürütmek.
- Kurulun bilişim sisteminin işletimi ve bakımını yapmak ve yaptırmak, teknolojik yenilikler doğrultusunda geliştirilmesine yönelik politika ve ilkeleri belirlemek.
- Bilgi güvenliği ve güvenilirliği konusunda gerekli önlemleri almak.
- Kurulca belirlenecek ilkeler doğrultusunda ihtiyaç duyulan yıllık programları hazırlamak ve Kurulun onayına sunmak.
- Kurulca belirlenen ilke ve yöntemler çerçevesinde belirli aralıklarla seçmen kütüğünü denetlemek.
- Seçmenlerin hak ve yükümlülükleri ile seçim iş ve işlemlerinin anlatılması amacıyla tanıtım programları hazırlamak veya hazırlatmak.
- Seçime yönelik eğitim faaliyetlerini planlamak ve yürütmek.
- Kurulca onaylanan programa uygun olarak, üç aylık raporlarla çalışmalarını Kurula sunmak.
- Seçim Hizmetleri Genel Müdürlüğü
Seçim Hizmetleri Genel Müdürlüğü, yurt içi ve yurt dışı seçim iş ve işlemlerine ilişkin hazırlıkları yapacak ve seçim çalışmalarını yürütecek.
Seçim araç ve gereçlerine ilişkin iş ve işlemleri yürütmek, kiralama ve satın alma işlerini yürütmek; taşınır ve taşınmazlara ilişkin işlemleri yürütmek, genel evrak ve arşiv faaliyetlerini düzenlemek ve yürütmek, sivil savunma ve seferberlik hizmetlerini planlamak ve yürütmek de Seçim Hizmetleri Genel Müdürlüğünün görevleri arasında yer alacak.
715 personel alımı yapılacak
Teklife göre, Devlet Memurları Kanunu'na tabi olmak kaydıyla YSK merkez teşkilatında seçim uzmanı ve seçim uzman yardımcısı, seçim müdürü ve seçim müdür yardımcıları istihdam edilecek.
Kurul personeli arasından yapılacak veya yaptırılacak yazılı ve sözlü sınavla atanacak seçim müdürü ve seçim müdür yardımcılarının hukuk fakültesi veya siyasal bilgiler, idari bilimler, iktisat ve maliye alanlarında en az 4 yıllık yükseköğrenim yapmış veya bunlara denkliği kabul edilmiş yabancı öğretim kurumlarından mezun olma şartı aranacak.
Teklifle 225'i YSK'nın merkez teşkilatı, 490'ı da taşra teşkilatı olmak üzere toplam 715 personel alımı yapılacak.
Buna göre; merkez teşkilatına bir seçim hizmetleri genel müdürü, 2 genel müdür yardımcısı, 14 daire başkanı, 15 seçim uzmanı, 15 seçim uzman yardımcısı, 16 şube müdürü, 3 mali hizmetler uzmanı, 9 bilgi işlem müdürü, 9 şef, 13 çözümleyici, 10 programcı, 2 bilgisayar işletmeni, 49 veri hazırlama ve kontrol işletmeni, 3 arşiv memuru, 3 santral memuru, 10 sekreter, 10 şoför, 2 mühendis, 6 istatistikçi, 5 teknisyen, 25 hizmetli, 2 dağıtıcı ve 6 bekçi alımı yapılacak.
YSK'nın taşra teşkilatına da 200 seçim müdür yardımcısı ve zabıt katibi ile 90 teknisyen kadrosu açılacak.
