İnsansız hava araçları için geliştirilen teknolojiden, güdümlü mühimmatların hedefini bulmasına yardımcı olan yerli ürünler geliştirildi.
Savunma ve havacılık sektöründeki ana yüklenici firmaların dışa bağımlılığını azaltmak ve küresel pazarda rekabetçi çözümler yaratmalarına katkı sağlamak amacıyla faaliyet gösteren teknoloji firması ANDAR, elektromekanik hareket sistemlerine odaklanıyor.
Çalışmalarını ODTÜ Teknokent'te sürdüren ANDAR Elektromekanik Sistemler, servo eyleyiciler ve bunların bileşenlerini geliştiriyor.
Şirketin yoğunlaştığı konulardan birini 'güdüm kontrol eyleyicileri' oluşturuyor. Eyleyici, 'bir mekanizmayı veya sistemi kontrol eden veya hareket ettiren eleman' olarak tanımlanıyor.
Roketler ve güdümlü mühimmatlar kullanım alanına göre su altı, havadan havaya, havadan yere gibi farklılık gösterse de ortak özelliklerini güdüm sistemlerinde elektromekanik servo eyleyiciler kullanılması oluşturuyor. Mühimmatların şekli itibariyle gövde içindeki hacmin darlığı ve alt sistemlerin bu hacmi ortak kullanmaları sebebiyle yerleşim zorluğu diğer bir ortak nokta olarak dikkati çekiyor.
Hava araçları için geliştirdiği teknolojileri kullanarak fark yaratan çözümler üreten ANDAR, tüm bu kısıtlılıklara çözüm olarak hafif, yüksek performanslı güdüm kontrol eyleyicileri geliştiriyor.
ANDAR, söz konusu ürünlerin elektrik motoru, aktarım elemanları, kontrol elektroniği, mekanik yapısını yerli olarak üretiyor.
Kendi motorunu da kendisi üretiyor
Şirket söz konusu çalışmalara İHA'lar üzerindeki servo eyleyicilerle başladı.
Motor, sürücü ve hareket mekanizmasından oluşan bu ürünlerin sürücü ve hareket mekanizmalarını kendisi tasarlayan şirket, motoru yurt dışından temin ediyordu.
Belli sayıdaki motor arasından yapılan tercih nedeniyle tasarımda kısıtlamalar yaşanıyordu. Ayrıca geliştirilen ürünlerin çeşitli parametrelerinin de bu motorlara göre ayarlanması gerekiyordu.
Başlangıçta söz konusu motorları yurt dışından temin eden şirket, teknolojik kabiliyetlerini geliştirerek hem tasarım hem da ihracat kısıtlamalarından kurtulmaya karar verdi.
Motor teknolojisine sahip olmanın stratejik bir adım olacağını değerlendiren şirket, önce mevcut ürünlerle aynı performansı yakaladı, ardından daha uygun geometrilerde, daha küçük ve hafif motorlar üretmeye başladı. Şirket, bu süreçte, üretimde kullanılan makinaları da kendisi tasarladı.
Temin zorlukları yerli ürüne kapı açtı
ANDAR İş Geliştirme Müdürü Gökhan Koyuncu, AA muhabirine yaptığı açıklamada, son dönemde adı konmasa da özellikle savunma sanayisine yönelik ürünlerin temininde çeşitli zorluklar yaşandığını söyledi.
Birçok savunma şirketi tarafından alınıp kullanılan, yerlileştirilmesi düşünülen bir stratejik ürün ürettiklerini belirten Koyuncu, şunları ifade etti:
'Kimse bizim kadar ileri bir noktada olmadığı için ambargo hissi doğduğunda kapımız çalındı ve talepte bulunuldu. Geliştirdiğimiz ürünleri hem kendi çözümlerimizde kullanmaya hem de doğrudan ürün olarak vermeye çalışıyoruz.
Mühimmatlar önemli bir ihtiyaç vardı. Ürünümüz, güdüm sisteminde arkadaki kuyrukların hareket ettirilmesine dolayısıyla mühimmatın istenilen yere gitmesine olanak sağlıyor. Ayrıca yurt dışına satılacak ürünler açısından ihracat kısıtlılıklarından kurtulmak gerekiyordu. Yıl sonuna kadar mühimmatlara entegre edilmiş sistemlerle atış testlerinin tamamlanması ve önümüzdeki yıl seri üretime geçilmesi planlanıyor.'
Dünya çapında rekabetçi bir ürün
Koyuncu, ürünün, birtakım değişikliklerle insanlı, insansız hava platformları, kara sistemleri, su altında torpidoları gibi bir dizi alanda kullanılabildiğini bildirdi.
Geliştirmeyi yaparken bazı unsurlara da karar verdiklerine değinen Koyuncu, 'Aslında hem ürünü hem de üreteceğimiz tesis ve ekipmanları bir arada tasarlıyoruz. Yüksek performanstaki ürünlerde seri üretimden ziyade yarı otomatik, insan kontrolünün de olması gerekiyor. Tüm üretim sürecini modül modül hazırladık, istasyonları planladık, üretim hattı çalışması yaptık. İhtiyacın fazlalığına göre bunların büyüklüklerini kolayca ölçeklendirmek de mümkün.' dedi.
Koyuncu, dünya çapında rekabetçi bir ürünle hem Türkiye'de hem de uluslararası pazarlarda yer almayı hedeflediklerini kaydetti.
