Dünyanın en eski kentlerinden birisi olan Kudüs; 3 semavi dinin de merkezi konumunda? Bu nedenle gerek Müslümanlar için gerek Yahudiler için gerekse Hristiyanlar için oldukça büyük bir öneme sahip?
Filistinlilerin Arapça El Kuds, İsraillilerin ise İbranice Yeruşalayim olarak adlandırdığı bölge, tarih boyunca bir türlü paylaşılamamış ve hep çatışmaların odak noktası haline gelmiştir. 2 defa yerle bir edilen, 23 defa işgal edilen Kudüs; 52 defa saldırıya uğramış ve 44 defa da ele geçirilip tekrar kurtarılmıştır.
İSRAİL 'BÖLÜNMEZ BAŞKENTİ' İLAN ETTİ
Uluslararası toplum İsrail'in işgalini kabul etmedi, kutsal mekanların bulunduğu Doğu Kudüs?ü de İsrail işgali altında olan Filistin sınırı olarak tanımladı.
Dünya, Kudüs'ü başkent olarak tanımasa da İsrail , Kudüs?ü kendince ?bölünmez başkenti? ilan ederek bütün resmi binalarını Kudüs?e yerleştirmiştir. Knesset yani İsrail parlamentosu, Başbakanlık, Cumhurbaşkanlığı ve bakanlıklara ait binalar Kudüs?tedir.
Araplar da Doğu Kudüs'ü Filistin devletinin başkenti olarak kabul ediyor. 1993 yılında imzalanan Oslo Barış Anlaşmaları'nda Kudüs'ün nihai statüsünün barış görüşmelerinin ileri aşamalarında ele alınması öngörülmüştü.
Kısaca günümüzde Kudüs?ün statüsü İsrail-Filistin çatışmasının kilit noktasıdır. Dünya, Kudüs?ü İsrail?in başkenti olarak kabul etmiyor ve bu sebeple de Kudüs?te hiçbir ülkenin elçiliği bulunmuyor.
Türkiye'nin İsrail Büyükelçiliği Tel Aviv'de bulunurken, Filistin yönetimi için de Kudüs'te ayrı bir başkonsolosluk bulunuyor. Büyükelçilik düzeyinde temsil edilen bu konsolukla Türkiye, Kudüs'te diplomatik temsilcilik bulunduran sayılı ülkeden birisi konumunda.
ESKİ KUDÜS'ÜN ETRAFI KALIN, TAŞ DUVARLARLA ÇEVRİLİ
Kudüs?te bulunan kutsal yerlerin önemli bir kısmı Doğu Kudüs'te yer alıyor.
İçinde binlerce yıllık tarihi barındıran Doğu Kudüs?ün dar sokakları; Müslüman, Yahudi, Hristiyan ve Ermeni mahalleleri olmak üzere dört ana bölümden oluşuyor. İsa?dan önce 4. yüzyılda ilk kez yerleşim yeri olarak kullanılan Kudüs'ün en eski bu bölümüne, 1538?de şehri çevreleyen duvarlar inşa edilmiş. Bugün bu duvarları dörde bölünmüş olan Eski Şehri (Eski Kudüs) çevrelemektedir.
Küçük bir alanı kaplamasına rağmen eski Kudüs, birçok dini önem taşıyan noktalara sahiptir. Kubbet-ül Sahra, Mescid-i Aksa,Tapınak Dağı, Ağlama Duvarı, Kutsal Mezar Kilisesi buradadır.
Eski Kudüs, 1981 yılında Dünya Mirasları arasına girdi ve ayrıca şehir, Tehlike Altında Olan Dünya Mirasları listesindedir. Modern Kudüs, Eski Kudüs?ün sınırlarının bittiği yerde başlamış ve çok büyümüştür.
Arap-İsrail Savaşı?nda, Batı Kudüs, İsrail tarafından; Eski Kudüs de içinde olmak üzere Doğu Kudüs ise Ürdün tarafından ele geçirilmişti. İsrail 1967 yılındaki Altı-Gün Savaşı esnasında o zamana kadar Ürdün'ün elindeki Doğu Kudüs?ü de ele geçirip burayı işgal etti. Yani Kudüs 50 yıldır İsrail tarafından işgal edilmiş durumda.
NEDEN KUTSAL?
Kudüs, üç semavi din için kutsaldır. Çünkü;
Müslümanlar için Mekke ve Medine?den sonra üçüncü en kutsal şehirdir. İslamiyet?in ilk kıblesidir, Kubbet'üs Sahra'nın bulunduğu Harem-üş-Şerif?ten Peygamber Efendimiz Miraç?a yükselmiştir.
Mescid-i Aksa'nın hemen altında ise Hz. Süleyman döneminde yapılan tapınağa ait olduğuna inanılan Ağlama Duvarı bulunuyor. Burası Yahudilik inancının en kutsal mekanı. Bu yüzden Yahudiler için de bu şehir kutsal bir şehir.
Kudüs, Hristiyanlar için de kutsal bir şehir. Burada bulunan Kutsal Kabir Kilisesi'nde İsa Peygamber'in çarmıha gerildiği ve kabrine konulduğuna inanılıyor. Bu kilise şu an aralarında Rum Ortodoks Patrikhanesi, Roma Katolik Kilisesi ve Ermeni Patrikliği'nin de olduğu farklı mezheplerin temsilcileri tarafından yönetiliyor.
İSRAİL, KUDÜS'Ü YAHUDİLEŞTİRMEYE ÇALIŞIYOR!
İsrail'in Filistin?i özellikle de Doğu Kudüs?ü işgal etmesinden beri Yahudi nüfus gittikçe artıyor. 1967 yılından bugüne kadar İsrail vaad edilen bu topraklarda en az 10 yerleşim birimi kurarak , buraya 200 binin üzerinde Yahudi yerleştirdi.
Doğu Kudüs?ü şantiye alanına çevirmiş olan İsrail, her gün yaptığı binalarına bir yenisini daha ekliyor. Ne AB?nin ne de ABD?nin sözde kınamalarına, sözde uyarılarına bakmayıp Doğu Kudüs?ü adeta Yahudileştiriyor.
Aralık 2007 yılındaki nüfus sayısımının verilerine göre Kudüs?teki nüfus sayısı 747,600. Nüfusun yüzde 64'ü Yahudiler, yüzde 32'si Müslümanlar ve yüzde 2'si ise Hristiyanlar oluşturuyor. Şu an ise bu şehirde yaklaşık 850 bin kişi yaşıyor. Nüfusun yüzde 37'sini Araplar, yüzde 61'ini de Yahudiler oluşturuyor.
İsrailli Haaretz gazetesinde yer alan ve Nadav Sharagai tarafından kaleme alınan bir yazıya göre son 25 yıl içerisinde 313 bin Yahudi Kudüs?ü terk ederken, aynı zaman dilimi içerisinde Kudüs?e yalnızca 105 bin Yahudi yerleşti.
850 bin kişinin yaşadığı Kudüs?ün yüzde 66?sının Yahudi, yüzde 34?ünün de Arap olduğunu belirten yazar, 2020?de Yahudilerin Kudüs?ün nüfusunun yüzde 60?ını, Arapların ise yüzde 40?ını teşkil etmesinin beklendiğini yazdı.
Sık sık özellikle Müslümanlar için büyük bir öneme sahip olan Cuma günleri, Kudüs sokaklarında Filistinlilere şiddet uygulayan İsraillileri görmek artık sıradan bir haber olmuş durumda. Yüzlerce Filistinli ya çocuk kadın demeden ya öldürülüyor, ya da saçma sapan sebepler yüzünden cezaevinde yıllarca yatıyor.
TRUMP'IN KUDÜS KARARI TEPKİLERE NEDEN OLDU
Dünyanın en eski yerleşim yerlerinden biri olan Kudüs, bugün Orta Doğu'da yaşanan tüm sorunlarında merkezi aslında.
Kentin doğusunu 1967'de işgal eden İsrail, 1980 yılında kentin tamamını başkenti ilan etti. Ancak bugüne kadar Kudüs'ü İsrail'in başkenti olarak tanıyan hiçbir devlet olmadığı için Başkan Trump'ın açıklaması bu anlamda bir ilk olacak. Ancak bu ilk savaş çanlarını çaldıran bir iilk!
ABD Başkanı Donald Trump'ın bugün Kudüs'ü İsrail'in başkenti olarak tanıyacak. Bu karar, başta Türkiye olmak üzere birçok ülkenin tepkisini çekti.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Kudüs'ün Müslümanların 'kırmızı çizgisi' olduğunu belirterek, 'İslam İşbirliği Teşkilatı Dönem Başkanı olarak, bu konunun sonuna kadar takipçisiyiz. Eğer böyle bir adım atılacak olursa; hemen, beş on gün içerisinde İslam İşbirliği Teşkilatı Liderler Zirvesi'ni İstanbul'da toplayacağız. Kaldı ki bu, bizim diplomatik ilişkilerimizi İsrail ile koparmaya kadar gidebilir.' dedi.
Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) Merkez Komitesi Üyesi Zekeriya el-Ağa, ABD'nin 'Tel Aviv'deki Büyükelçiliğini Kudüs'e taşıyarak burayı İsrail'in başkenti olarak tanıması' yönünde bir karar almasının 'savaş ilanı' anlamına geleceğini belirtti.
Fransa, ABD'nin planı endişe verici bulurken, AB, Kudüs'ün statüsünde değişikliğe neden olacak herhangi bir karar ya da tek taraflı eylemin dünya genelinde yansımaları olacağı uyarısında bulundu.
Fas Dışişleri Bakanlığından yapılan açılamada da bu girişiminin bölgede güvenlik ve istikrarı tehdit ettiği uyarısında bulunurken, Irak da kötü sonuçlar doğurabileceği uyarısı yaptı.
Suudi Arabistan Kralı Selman bin Abdulaziz, Trump'la yaptığı telefon görüşmesinde, ABD'nin Kudüs'ü İsrail'in başkenti olarak tanıma girişiminin, barış müzakerelerine zarar vereceği ve bölgede gerginliği tırmandıracağı uyarısında bulundu.
Tüm bu diplomatik söylemlere rağmen Trump kararını bugün açıklayacak.
HABER: YASEMİN ALTUN
