Maliye Bakanı Ağbal: İstihdam düzenlemelerini içeren torba yasa Meclis'te

Maliye Bakanı Naci Ağbal, istihdam, yatırım ve üretim teşviklerinden konut hesabına, hurda indiriminden çeyiz desteğine kadar pek çok konuda düzenleme getiren yasa tasarısını Türkiye Büyük Millet Meclisine (TBMM) sevk ettiklerini bildirdi. 

Ağbal,  TBMM'ye sevk edilen Vergi Kanunları İle Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Tasarısı'na ilişkin yazılı açıklama yaptı. 

Tasarıyla, vergi yükü sabitlenerek, asgari ücretin kalıcı olarak yıl içinde azalmasının önleneceğini bildiren Ağbal, asgari ücret üzerindeki vergi yükünün, gelir vergisi tarifesinin ilk diliminde sabit tutulmasıyla, asgari ücretin yıl boyunca vergi dilimi artışından etkilenmemesinin sağlandığını aktardı. 

Ağbal, yatırım, üretim, ihracat, Ar-Ge, yenilik ve tasarım faaliyetlerinin teşvik edileceğini belirterek, 'Sanayi sicil belgesine sahip işletmelerin yatırım teşvik belgesi aranmadan imalat sanayiinde kullandıkları yeni makine ve teçhizat alımlarına 31 Aralık 2019'a kadar KDV istisnası getiriliyor. Ar-Ge, yenilik ve tasarım faaliyetlerinde bulunanlara, teknoparklarda, Ar-Ge ve tasarım merkezlerinde ve üniversitelerin araştırma laboratuvarlarında kullandıkları yeni makine ve teçhizat alımlarına 31 Aralık 2019'a kadar KDV istisnası sağlanıyor. Yatırım teşvik belgeli olsun veya olmasın imalat sanayiinde veya Ar-Ge, yenilik ve tasarım faaliyetlerinde kullanılan ve 31 Aralık 2019'a kadar alınan yeni makine ve teçhizat, mevcut amortisman sürelerinin yarısı kadarlık daha kısa bir sürede amortismana tabi tutularak gider yazılabilecek.' ifadelerini kullandı.

Naci Ağbal, yeni kurulan ve yatırım teşvik belgesi alan sermaye şirketlerince, yurt dışından sermaye olarak Türkiye'ye getirilen dövizin, kuruluşu takip eden hesap döneminin sonuna kadar belli şartlarla kur değerlemesine tabi tutulmaması ve böylece kur değerlemesinden kaynaklanan kazancın vergilenmesinin önüne geçilmesinin amaçlandığını aktardı.

16 yaş üzeri araçlar için hurda teşviki 

Maliye Bakanı Ağbal, şöyle devam etti:

'Organize sanayi bölgeleri ve küçük sanayi sitelerince yapılan veya yaptırılan; altyapı yatırımları (kanalizasyon, su, arıtma, doğalgaz, elektrik, haberleşme, yol) ile küçük sanayi sitelerince iş yeri yapımına yönelik kendilerine yapılacak mal teslimi ve hizmet ifaları KDV'den istisna ediliyor. 

İkinci el araçların trafikten çekilmesi ve yeni araç alımının teşviki amacıyla, 31 Aralık 2019 tarihine kadar uygulanmak üzere; 16 yaş ve üzerindeki otomobil, panelvan, minibüs, otobüs, kamyonet ve kamyonların, ihracatı veya imha merkezlerine teslim edilmek suretiyle trafikten kaydı silinerek hurdaya ayrılması karşılığında, araç sahiplerine, yurt içinden yeni araç alımında 10 bin lirayı geçmemek kaydıyla ÖTV indirimi sağlanabilmesi imkanı getiriliyor. 

Yurt içinde taşıtların imalat sürecinde kullanılan ve imalatçılar için ayrı bir yük oluşturan hoparlör, radyo, navigasyon cihazı, monitör gibi mallar için ödenen ÖTV, imalatçılara iade edilecek. 

Mal ihracatı yapan firmalar için nisbi aidat uygulamasında asgari alt sınırın kaldırılması, hizmet ihracatı açısından ise nisbi aidat uygulamasından vazgeçilerek aylık asgari ücretin brüt tutarı ile bu tutarın 5 katı arasında belirlenen tutarda yıllık aidat tahsil edilmesi esası getiriliyor. İhraç edilmek üzere ihracatçılara teslim edilen ÖTV'ye tabi malların mücbir sebepler veya beklenmedik durumlar nedeniyle üç ay içinde ihraç edilememesi durumunda, katma değer vergisi uygulamasında olduğu gibi, üç aya kadar ek süre verilecek.'

İstihdam destekleri

Ağbal, istihdamın artırılmasına yönelik kapsamlı ve güçlü teşvik mekanizmaları getirdiklerine de işaret ederek, şunları kaydetti:

'2020 sonuna kadar (1 Ocak 2018- 31 Aralık 2020 döneminde) işe alınan sigortalılar nedeniyle ilave istihdam sağlayan özel sektör işverenleri için 12 ay süreyle, gelir vergisi stopajı, damga vergisi ve sosyal güvenlik primi desteği teşviki getiriliyor. İmalat ve bilişim sektöründe faaliyet gösteren iş yerlerinde ilave işe alınacaklar için daha yüksek tutarda sosyal güvenlik primi desteği sağlanıyor. Kadın, genç ve engelli istihdamında teşvik süresi 12 ay yerine 18 ay olarak daha uzun belirleniyor. İmalat sektöründe çalışan küçük işletmelerimize ve esnafımıza, 2018 yılında uygulanmak üzere, 18 yaşından büyük ve 25 yaşından küçük en fazla iki kişi ilave istihdam sağlamaları halinde gelir vergisi stopajı, damga vergisi, sosyal güvenlik primi ve asgari ücret üzerinden iki ayda bir ücret desteği veriliyor. Kadınların iş hayatına katılmalarını teşvik amacıyla kadın hizmet erbabına işverenlerce kreş ve gündüz bakımevi hizmeti verilmek suretiyle doğrudan veya asgari ücretin aylık brüt tutarının yüzde 15'ini geçmemek üzere sağlanan menfaatlere gelir vergisi istisnası getiriliyor.'

100 lira asgari ücret desteği

İşverenlere 2016 ve 2017 yıllarında uygulanan, 100 lira tutarındaki asgari ücret desteği uygulamasına 2018 yılında da devam edileceğini aktaran Ağbal, gençlerin istihdam edilebilirliklerini artırmak amacıyla 18-25 yaş arasındaki sigortalılara ait sigortalı işe giriş bildirgesinin, çalışılmaya başlanılan tarih itibarıyla verilmesine imkan sağlanacağını bildirdi.

Öğrenci olan yetim çocukların, hizmet akdine tabi çalışmaları halinde de aldıkları aylığın devam ettirilmesi ve aylığı kesilmiş olanlardan şartlara haiz olanlara yeniden aylık bağlanmasının öngörüldüğünü belirten Ağbal, öğrenim gören çocukların, anne veya babasından dolayı hak kazanmış olduğu pasaport hakkının, çalışması halinde de devam edeceğine işaret etti.

Ağbal, ay içinde otuz günden az çalıştırılan sigortalıların bildiriminde işverenlerin beyanı yeterli görülerek işverenlerin kuruma belge verme zorunluluğunun kaldırılacağını bildirerek, 'Sigorta primi teşviki, destek ve indirimlerinden geriye yönelik yararlandırılmaması ve yararlanılan teşvikin başka bir teşvikle değiştirilmemesi, teşvikin hak edildiği dönemden itibaren en geç 6 ay içerisinde yararlanılmaması halinde hakkın kaybedilmesi ancak önceki dönemlere ilişkin olarak bir ay içinde başvurulması halinde geçmişe dönük hakların verilmesi öngörülüyor. Vakıf üniversiteleri, okul aile birlikleri ile Sosyal Güvenlik Kurumuna hizmet sunan özel hastaneler, eczaneler ve diğer medikal hizmet sunucularının sosyal güvenlik mevzuatı ile getirilen prim teşviki, destek ve indirimlerinden yararlandırılması sağlanıyor.' değerlendirmesinde bulundu.

Konut ve çeyiz desteği artıyor

Ekonomik canlılığın ve tasarrufların artırılması yönünde adımlar attıklarına da dikkati çeken Ağbal, 'Mevcut konut hesabı sistemine işlerlik kazandırılması amacıyla devlet katkısı tutarı 15 bin liradan 20 bin liraya, yüzde 20 olan azami devlet katkısı oranı yüzde 25'e çıkarılıyor.  Ayrıca bu kapsamda alınacak konutların tapu harcında indirim yapılması, daha düşük kredi faizi imkanı sağlayacak sözleşmelere ilişkin esasların düzenlenmesi için Bakanlar Kuruluna yetki alınıyor.' görüşüne yer verdi.

Ağbal, çeyiz desteğinin artırılması ve bu alanda tasarrufların özendirilmesi için devlet katkısı oranının yüzde 20'den yüzde 25'e, azami katkının da 5 bin liradan 7 bin 500 liraya yükseltildiğini belirtti.

 BES'te cayma süresi uzatılıyor

Naci Ağbal, bireysel emeklilik sisteminin teşvikine yönelik olarak da devlet katkısı tutarlarının nemalandırılması ve nemalarıyla birlikte ödenmesine, ek devlet katkısının azami limitiyle iade edilmesine, bin lira ilave devlet katkısının yıllar itibarıyla yeniden değerlemeye tabi tutulabilmesine ve iki ay olan cayma süresinin üç katına kadar artırılabilmesine imkan sağlandığını vurguladı.

Tarımsal üreticilere ve esnafa verilecek Hazine faiz destekli kredilerin, faizsiz fon kullandırımını da içerecek biçimde kamu sermayeli bankaların iştiraki olan katılım bankalarınca da verilebilmesi ve buradan doğacak gelir kayıplarının Hazine Müsteşarlığı bütçesinden karşılanmasının öngörüldüğünü bildiren Ağbal, şunları kaydetti:

'Genel bütçeli idareleri kapsayan mevcut tek hazine hesabı sisteminin, Bakanlar Kurulu kararıyla diğer idareleri de kapsayacak şekilde genişletilerek kamu nakit yönetiminin etkinliğinin artırılması, kapsama alınacak kamu idarelerinin mevcut tüm hesapları kapatılarak Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) nezdindeki Hazine adına açılacak 'Tek Hazine Kurumlar Hesabı'na aktarılması ve nemalandırılması öngörülüyor. '

Maliye Bakanı Naci Ağbal, eğitim hizmetleri için ilave 5 bin sözleşmeli öğretmen atama hakkı verileceğini bildirdi.

Ağbal, TBMM'ye sevk edilen Vergi Kanunları İle Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Tasarısı'na ilişkin yazılı açıklama yaptı.  

Mükellef hizmetleri ve iş yapma kolaylığının artırıldığını ifade eden Ağbal, arabuluculuk yoluyla çözüme kavuşturulan ihtilaflarda uygulamadaki sorunları giderecek şekilde maktu karar ve ilam harcı (35,90 lira) alınmasına yönelik düzenleme yapıldığını kaydetti.

Ağbal, mükelleflerce bozulma, çürüme veya son kullanma tarihinin geçmesi gibi nedenlerle imha edilecek mallara ilişkin takdir komisyonu kararı alınmadan imha oranının yetkili idare, oda ve kuruluşlardan görüş alarak ve mükellefin geçmiş yıllardaki işlemlerine bakılarak Maliye Bakanlığı ile anlaşma yapılması suretiyle belirlenebilmesi imkanı getirileceğini belirterek, kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili kanunlar uyarınca mükelleflerden talep edilebilen, görevleriyle doğrudan ilgili ve görevlerinin ifası için zorunluluk ve süreklilik arz eden bilgilerin, bu kuruluşlara verilebilmesinin vergi mahremiyetinin ihlali sayılmayacağına yönelik de düzenleme yapıldığının bilgisini verdi. 

Kamu alacaklarının tahsilatında etkinliğin artırılması için ilgili kanuna göre haczedilmiş malların tespit edilen değerinin yüzde 10 fazlasının ödenmesi şartıyla haczin kaldırılması ve aynı mala 3 ay müddetle tekrar haciz konulmaması yönünde düzenlemenin önerildiğini aktaran Ağbal, ev hizmetlerinde çalışanlarla ilgili getirilen kolaylaştırılmış sigorta bildirim ve prim ödeme işlemlerinin kapıcılık iş yerleriyle ilgili de uygulanmasının getirileceğini ifade etti. 

Ağbal, kamu taşınmazlarının etkin kullanımı, eğitim ve üretim amaçlı değerlendirilmesi için yasal değişikler yapıldığını belirterek, hazine taşınmazlarında olduğu gibi özel bütçeli idarelerin mülkiyetinde bulunan taşınmazların da işgali durumunda işgalcilerden geriye doğru 5 yılı geçmemek üzere ecrimisil (haksız işgal tazminatı) alınabilmesi ve tahliyesinin sağlanmasının öngörüldüğünü bildirdi.

Hazine taşınmazlarının, tarımsal üretim yapılması için tarımsal amaçlı kooperatifler ve tarımsal üretici birlikleriyle kuruluş amaçlarında kullanılmak üzere tarım kredi kooperatiflerine harca esas değerin yarısı üzerinden doğrudan satılmasının öngörüldüğünü aktaran Ağbal, 'Öğrencilere yönelik eğitim ve yurt temini faaliyetinde bulunan kamu yararına çalışan derneklere, Hazineye veya kamu kurum ve kuruluşlarına ait taşınmazlar üzerinde 49 yıl süreyle bedelsiz olarak sınırlı ayni hak tesis edilebilmesi imkanı getirilmektedir.' ifadesini kullandı. 

Terör eylemleri ve maden kazalarında ölenlerin yakınlarına yeni haklar

Ağbal, engelliler ve yaşlılara yönelik hizmetlere kaynak tahsisinin etkinleştirildiğine işaret ederek, engelliler ve yaşlılara yönelik projelerle yapım ve kiralama işleri ve diğer faaliyetlere yönelik kullanılmak üzere Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Fonu gelirlerinin yüzde 5'e kadarının Fon Kurulunun onaylayacağı projeler için Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı emrine tahsis edilmesinin sağlanacağını belirtti. 

Terör eylemleri ve maden kazaları sonucu ölenlerin yakınlarıyla koruma ve bakım altındaki çocukların istihdamında yeni hak ve iyileştirmelerin getirileceğine dikkati çeken Ağbal, şunları kaydetti: 

'Terör eyleminin ortaya çıkarılması, etkilerinin azaltılması veya bertaraf edilmesinin sağlanmasında yardımcı ve faydalı olanlardan hayatını kaybeden sivillerin yakınlarına ikinci istihdam hakkı verilmektedir. 10 Haziran 2003 ile 13 Mayıs 2014 arasında kömür ve linyit madenlerinin yer altı işlerinde meydana gelen iş kazası sonucunda ölen sigortalıların eş ve çocuklarından birisi, eş ve çocuğu yoksa kardeşlerinden birisi olmak üzere toplam bir kişinin kamuda istihdam edilebilmeleri imkanı getirilmektedir. Koruma veya bakım altında bulunan çocukların atama işlemleri için başvuru süresinin 2 yıldan 5 yıla çıkarılması, atamalarında mesleki unvanlara uygunluk, halen memur olarak çalışanların durumları itibarıyla kazandıkları unvanlara atanmış sayılmaları ve atama işlemlerinin yılda bir kez yapılması kısıtlamasının kaldırılması düzenlenmektedir.'

İlave 5 bin sözleşmeli öğretmen atama hakkı

Ağbal, eğitim hizmetleri için ilave 5 bin sözleşmeli öğretmen atama hakkı verileceğini kaydederek, 'Ek ders ücreti karşılığında Milli Eğitim Bakanlığında görev yapmış ve en az 540 gün sigorta primi ödenmiş olanların, belirlenen şartları taşıması kaydıyla yapılacak yazılı ve/veya sözlü sınav sonuçlarına göre sözleşmeli personel atanabilmeleri ve bu şekilde istihdam edilebilecek sözleşmeli öğretmen sayısının 5 bini geçmemesi öngörülmektedir.' ifadesini kullandı. 

Öte yandan Ağbal, kaldırılan Askeri Yüksek İdare Mahkemesinde görülen davalar hakkında Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine başvurusu derdest olanlara 3 ay içinde, Ankara idare mahkemelerinden istemde bulunmaları halinde yargılamanın yeniden yapılmasının sağlanacağını aktardı.

Kamu kurum ve kuruluşlarının bilişim altyapılarının güçlendirilmesi noktasında büyük ölçekli bilgi işlem birimlerinde çalıştırılacak sözleşmeli bilişim personel sayısının 100?e çıkarılabilmesi ve ücret tavanının 5 katına kadar artırılabilmesine imkan sağlanacağına işaret eden Ağbal, torba tasarıda yer alan diğer düzenlemelere ilişkin şu bilgileri verdi:

'Özelleştirme uygulamalarında kamuya gelir elde edilmesi hususu ile Özelleştirme Yüksek Kurulu tarafından, kuruluşun özelliği dikkate alınarak belirlenecek gerekçenin de özelleştirme amaçları arasında yer alması düzenlenmektedir. Özelleştirme İdaresi Başkanlığının 5 başkan yardımcılığının 3'e, 10 daire başkanlığı sayısının 7'ye indirilmesi suretiyle daha verimli ve dinamik çalışmasıyla insan kaynaklarının daha etkin ve verimli kullanılması amaçlanmaktadır.

Baraj inşaatı dolayısıyla taşınmaz kamulaştırmaları ve mutlak koruma alanında kalan taşınmazlar yönünden taşınmaz sahiplerine, kamulaştırma işlemlerine dava açmadan önce zorunlu idari başvuru yolu getirilmekte, kurulacak bir komisyon marifetiyle, taşınmazların çevresel, sosyal, ekonomik ve yerleşme düzeninin bozulup bozulmadığı gerekçeleriyle taşınmazın kamulaştırılıp kamulaştırılmayacağına bir karar verilmesi sağlanmaktadır.

Radyo ve Televizyon Üst Kurulundan lisanslı kuruluşların, yayınlarını isterlerse kendilerine ait internet sitelerinden sunabilecekleri, bu amaçla ayrı lisans alabilecekleri, lisans almayan kuruluşların yayınlarının sulh ceza hakimince engellenebileceği ve bu karara karşı itiraz yoluna gidilebileceği hususları düzenlenmektedir. Tapu kayıtlarındaki hak ve mükellefiyetleri ile birlikte kanun tasarısına ekli taşınmazların bulunduğu bölgede yer alan Süryani cemaatine ait vakıflar arasından Vakıflar Meclisinin kararı ile belirlenecek taşınmazların Süryani cemaatine ait vakıflar adına devri öngörülmektedir.'