ABD?de federal hükümet, Kongre son geçici bütçenin süresi dolmadan yeni bir bütçeyi onaylayamadığı için bu yıl ikinci kez kısmen kapandı. Yeni bir bütçe yürürlüğe girene kadar hayati hizmetler dışındaki tüm faaliyetlerini askıya alan federal hükümet için çalışan milyonlarca Amerikalı, bu süreçte ücret almadan çalışmak ya da zorunlu izne çıkmak zorunda kalacak.
ABD?de federal kamu kuruluşlarının faaliyetlerini sürdürmesini sağlayan dördüncü geçici bütçenin süresi, Washington saatiyle 00.00'da doldu.
Kongre, bu saate kadar yeni bir bütçe tasarısını geçiremediği için harcama yetkisini kaybeden federal hükümet, 9 Şubat Cuma itibariyle hayati hizmetler dışındaki tüm faaliyetlerini durdurdu.
Cumhuriyetçi ve Demokrat liderlerin dün 2 yıllık bir bütçe planı üzerinde anlaştıkları için fazla ihtimal verilmeyen kapanma, Cumhuriyetçi Kentucky Senatörü Rand Paul?un kürsüyü işgal ederek (filibuster) bütçe tasarısının oylanmasına izin vermemesi yol açtı.
Paul, bütçenin oylanmasına engel olan kürsü işgalini tasarının kamu açığını yükselteceği için gerçekleştirdiğini açıklarken, ?Cumhuriyetçilerle Demokratlarla el ele bize trilyon dolarlık bütçe açıkları öneriyorlar. Açıkçası, buna göz yumamam? ifadelerini kullandı.
Paul'un oylanmasına izin vermediği bütçe teklifi, federal harcamaların gelecek iki yıl boyunca yaklaşık 300 milyar dolar artmasını öngörüyordu.
Paul?un Senato Genel Kurulu?nda kürsüyü gece yarısına kadar işgal etmesi sonucunda federal hükümet, ABD tarihindeki yirminci, Trump yönetimindeki ikinci kapanışını yaşadı.
Bundan önceki kapanma süreci, Trump'ın Beyaz Saray'daki ilk yıldönümü olan 20 Ocak'ta başlamış ve 23 Ocak'ta sona ermişti.
Uzmanlar, Senato'daki Cumhuriyetçi ve Demokrat liderlerin üzerinde anlaştıkları bir bütçe olması nedeniyle yılın ikinci kapanma sürecinin de kısa süreceği öngörüsünde bulunuyor.
ABD, tarihinde yirminci, Trump yönetiminde ikinci kapanışı yaşamış oldu.
Federal hükümetin 'kapanması' ne demek?
Amerikan kanunlarına göre, Kongre 1 Ekim'de başlayıp 30 Eylül'de sona eren mali yıl için kalıcı bütçeyi onaylayamazsa, geçici bütçelerle arayı kapatması gerekiyor.
Geçici bütçenin de onaylanamadığı dönemlerde harcama yetkisini kaybeden federal hükümet kapanıyor. Bu durum, yaklaşık 320 milyonu aşkın kişiye hizmet veren federal hükümetin hayati hizmetler dışındaki tüm faaliyetlerini durdurması anlamına geliyor.
Bu süreçte, hayati olmayan kamu çalışanları zorunlu izne çıkarılırken, ABD ordusu, CIA, FBI ve NSA gibi istihbarat kurumları, kamu hastanelerinde çalışan doktor ve hemşireler, havaalanları ve hapishanelerdeki güvenlik görevlileri gibi kamu çalışanları görevlerine devam ediyor. ?Hayati? personel kategorisinde yer alan bu çalışanlar, kapanma dönemlerindeki maaşlarını genellikle Kongre yeni bir bütçe geçirene kadar alamıyor.
Ülkede ?hayati olmayan? hizmetler için çalışanların sayısı yaklaşık 850 binken, ?hayati? personel sayısının 2 milyon civarında olduğu belirtiliyor.
Kapanmanın ekonomiye maliyeti haftada 6,5 milyar dolar
Federal hükümetin kısmen kapanmasının ülke ekonomisine maliyeti süreç ne kadar uzarsa, o kadar büyük oluyor.
Kamu çalışanlarının maaşlarını alamadıkları için harcamalarını kısmaları, turizm sektörünün kamuya ait parklar, sahiller ve müzelerin kapanmasından aldığı darbe, ABD borsalarının ve yatırımların sarsılan güvenle gerilemesi, hükümetin kapanması nedeniyle yaşanan olumsuzlukların başında geliyor.
Standard & Poor?s analistlerinin yakın zamanda yayınladığı araştırmaya göre, ABD federal hükümetinin bir hafta kapalı kalması ülke ekonomisine 6,5 milyar dolara mal oluyor.
