Birlik Vakfı?nın Gençlik ve Spor Bakanlığı tarafından desteklenen'Ankara Birlik Akademisi Yeni Türkiye Konferansları'projesi kapsamında 'Nurettin Topçu Düşüncesi ve Ahlakı' konulu konferans verildi. Konferansa konuşmacı olarak Gazi Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Erdal Aksoy katıldı.
Birlik Vakfı?da gerçekleşen konferansa ilgi oldukça fazlaydı. Nurettin Topçu?yu ve onun fikirlerini konu alan konferans yoğun ilgiyle dinlendi.
Gazi Üniversitesi öğretim üyesi Doç Dr. Erdal Aksoy, Nurettin Topçu?nun zor şartlarda çalışmış, görev yapmış, önemli bir mütefekkir, önemli bir felsefeci, önemli bir sosyolog, daha pek çok vasıflarda nitelendirilebilecek bir şahsiyet olduğunu dile getirdi.
Topçu?nun Kasım 1909?da doğmuş, 10 Temmuz 1975?te İstanbul?da vefat etmiş olduğunu ifade eden Aksoy, aslında Topçuzadeler diye bilinen bir aileden geldiğini,Nurettin Topçu?nun dedesinin Rusların Erzurum?u işgalinde topçuluk görevi üstlendiği için dolayısıyla bu soy ismini aldığını anlattı.
Aksoy, Nurettin Topçu?nun hem Osmanlı hem Cumhuriyet döneminde yaşamış bir düşünür olduğun u ve liseyi bitirdikten sonra devletin yurt dışına gönderdiği öğrenciler arasında yer alarakFransa?ya gittiğini söyledi. Aksoy, Fransa?da Sorbonne Üniversitesi?nde okumak üzere giden Topçu?nun Lise denkliğinde bir sorun çıkınca 1 yıl lise eğitimi aldığını aktardı. Bu eğitimi tamamlayan ve arkasından Sorbonne Üniversitesi?nde felsefe eğitimi alan Topçu?nun bunun yanında psikoloji ve ahlak eğitimi de alıp mezun olduğunu dile getiren Aksoy, Topçu?nun çalıştığı İsyan Ahlakı tezinin önemli olduğunu vurguladı. Aksoy, Bu kitabın önce Fransa?da basılıp daha sonra Türkiye?de Fransızcadan çevrildiğini aktardı.
Nurettin Topçuyu en iyi bilenler İsmail Kara Hocanın ve Ali Birinci Hocanın olduğunu ve ikisinden de Nurettin Topçu?yu dinlediğini ifade eden Aksoy, Topçu?nun gerçekten çok büyük bir düşünür olduğunun altını çizdi.
Aksoy, Nurettin Topçu?nun döneminin en iyisi olduğunu fakat ama ona rağmen liselerde çalışıp üniversitelerde çalışmasına imkan verilmediğini anlattı. Türkiye?nin o döneminde yurtdışında ahlak felsefesi üzerine eğitim almış doktora yapmış ilk ve tek kişinin Topçu olduğunu söyleyen Aksoy, buna rağmen Topçu?nun hak ettiği değeri görememiş olmasının üzücü olduğunu dile getirdi.
Topçunun farklı biri olduğunu ileten Aksoy, farklı olmasının nedenini Topçu?nun inanmadığı hiç bir şeyi yapmamış olduğuna bağladı.
Aksoy, konferansta sözlerine şöyle devam etti:
?Topçu, o dönem Hareket Dergisi?ni çıkarıyor. Ciddi yazılar yayınlıyor. Türkiye?nin ufkunu açacak konularda yazıyor. Kimsenin cesaret edemediği şeyleri konuşabiliyor. Cumhuriyetle ilgili eleştirini söylüyor. Liselerde öğretmenlik yaparken düşüncelerini iyi ifade eden, farklı görüşlere saygılı bir düşünürdü.
Kırgınlık yaşıyordu
Dr. Nurettin Topçu?nun üniversitelerde çalışma imkânı verilmemesi nedeniyle lisede çalışıyor olmasına içerlemiş olduğu öğrenciler tarafından fark edilmiş. Daha sonra Doçentliğini de almasına rağmen çalışmalarının lisede öğretmenlik yaparak devam ediyor.
Felsefe ve ahlak kavramları üzerine çok duruyor
Aksoy: ?Nurettin Topçu, ahlak kavramını merkeze alıyor. Ahlak felsefesini anlatıyor. Bu kavramlar üzerine düşünce ve fikir ürettiğini söyleyebiliriz. Kavramlar arasında: isyan, ahlak, hareket, irade, felsefe var. ?Dinle felsefenin yakınlaşması gerekiyor, ikisiyle birlikte olaylara olgulara bakmak gerekiyor? diyor Topçu. Sezgiyi bilgi edinme yöntemi olarak görülmesi gerektiğini, akılcılıkla yeni bir anlayış ortaya koymak istiyor. Topçu?nun tek derdi; Türkiye?deki sorunlar değil, dünya üzerindeki bütün insanlığın sorunlarına çözüm üretmek? dedi.
Aksoy konuşmasını şu şekilde sürdürdü:
?İnsanlık kendini tanıdıkça daha fazla özgürleşecek diyor Topçu. Kendisini tanıyan insan iradesini ve iradesinin üstündeki gücü görecek. İrade üstündeki kabul edip itaat edecek. Bencil insan isteklerinin peşinden giderek anarşist olabilir çünkü bunun sınırı yok. Bu nedenle Çok bencil ve çok uysal olmayı doğru bulmuyor. Bu şahsiyet durumuna gelmiş insan belli oranda ferdi duyguları belli oranda uysallığı taşıyan insan. Kendini bilen kendi yapabileceklerinin farkında olan ama iradesinin üstündeki yaratıcıya da teslim olmak. Nefsi duygu ve arzularına isyankâr ama kendinden üstün iradeye de itaatkâr üstün şahsiyet bireyidir.?
Hareket her zaman devam edecek ölüm ancak harekete bir mola verir
Aksoy, Topçu?nun ?değişimin temek kavramı harekettir, Hareket olmazsa değişim olmaz? düşüncesinde olduğunu söyledi.
Aksoy, düşünce harekettir, düşüneceğiz, hürriyetin peşinden koşacağız, bunlar hep harekettir diyen Topçu?nun, nefsini terbiye etmeye felsefi açıklamalarında tasavvufi açıklamalarında yer verdiğinden söz etti.
Aksoyi şöyle devam etti: ?Mesela evliyalara baktığımız zaman onlara gördüğümüz şu; mütevazılık var insana insanlığa hizmet var. Bu nasıl oluyor? İsyan başlıyor, nefsine ve arzu isteklerine isyan edip kendinden üstündeki iradeye güce de itaat var, uysallaşma başlıyor. Evliyalar, makam sahibi insanların önünde eğilmezler. Fiziken eğilseler bile ruhları eğilmez, onların fiziksel ve ruhen eğilmeleri ancak yaratıcının önünde olur. Topçu, Allah?a ulaşılmasını engelleyen her şeye karşı çıkmak anlamında kullanmıştır isyanı. İsyan ahlakı diğer isyancılardan farklıdır?
Haber: Derya BUDAK/Enpolitik