İranın eski cumhurbaşkanı Hatemi`nin Fransa büyük elçisi Sadegh Kharaze`ye ait ?irdiplomacy.ir? internet sitesinde 6 mart 2018 tarihinde Nimetullah Muzaffrpour`un (ortadoğu uzmanı) kaleminden ``İran ve Türkiye'nin; ikili bertaraf edilme hedefi`` başlıklı makale paylaşıldı.
Irdiplomacy: İran ve Türkiye aynı anda Amerika, İsrail ve Arap ekseni tarafından zayıflatma hedefindedir. İki ülkenin adı geçen eksnenin tarafından bertaraf edilmesi, bölgede şu anki en büyük stateji ve tablodur. Burada önemli olan ülke liderlerinin ortak kaderinin anlamını iyi kavramak için ayrıntıları aşıp büyük tabloyu görmelerinin gerektiğidir. Bu büyük planın farkına varmak, iki ülkenin siyasal rejimlerinin kalkınması, bölgesel sükunetin ve islam ümmetinin korunması ve basın kargaşasından kurtulması için karar alınmasına yardımcı olacaktır. Şu zaman diliminde şu noktalara dikkat etmekte fayda vardır:
1-İlişkilerin bütünlüğü: Bölgede iki ülkenin ilişkisi en kapsamlı ve geniş ilişkilerdendir. Yani bölgede bu iki önemli oyuncu ekonomi, ticaret, güvenlik, polis, halk, kültür, din ve askeri alanlarında birbirine kenetlenmiş durumdadır. İran Türkiye?ye Asya köprüsü, Türkiye İran?a Avrupa köprüsüdür. İki ülkenin mill güvenliği tam anlamıyla birbirinin mükemmilidir.
2- Geçmişteki zararlar:
İki ülke geçmişte bölgsel denklemlerde birbirine güç katmaktan ziyade, birbirini durdurmuştur. Bu sorunlar tartışma, ihtilafların sosyal boyuta indirilmesi ve medya savaşına sebep olmuştur.
3-İş birliği fırsatları ve başarılar:
Geçtimiz sene meydana gelen değişilikler iki ülkenin de yönetimlerini iç ve bölgesel meselelerde ortak kaderlere sahip oldukları kanısına varmaya yönlendirmiştir. Bu kanıya varma ve uyanış büyük bir başarıdır. Bu uyanış seviyesi tarihle sınırlanmamaktadır. İki ülke başkentleri, büyük meselelerin çözümünde, örneğin: Halep, Katar krizi, Irak referandomu ve Filistin meselesinde tarihi yeteneklerini sergilediler.
4-Ortak tehdit olarak Seleficilik ve Aşırıcılık:
İki ülke itidal öncüsü olmuş ve aşırıcılıkla kimliksel-yapısal ve sonra siyasal-emniyeti tutumları uyuşmamaktadır. Aşırıcılık ve terörizm iki ülkenin bertaraf edilmesinde ve zayıflatımasında önemli bir araçtır.
5-Sonuç: birincisi iki ülkenin karar üretenleri ve karar alanları bu tabloyu görmelidir. İkincisi ihtilaflar medyaya yansıtılmamalıdır. Ve üçüncüsü büyük görüntünün gerçekleşmesine yardım eden eylemlerden uzak durulmalıdır. Astana konuşmaları, büyük oyunu durdurmada olumlu bir adımdı ve zarar görmemelidir. Ayrıca toplumsal ve etniksel meselelerin oluşmasına neden olan faktörleden uzak durumalıdır. İranın geçen olyları gezi parkı olaylarıyla paraleldir. Ankara ve Tahran?ın artık birbirini zayıflatmasına izin verilmemelidir. İki tarafın birbirine düşürülmesi, Erbakan gibi şahsiyetlerin de uyardığı stratejidir. Ayrıca Türkiye Orta Doğu?da bir şii-sünni köprüsü rolü oynamakla manevi ve maddi zenginliğine katkı sağlayabilir. Ve bu doğrultuda İran ve Irak ile ilişkilerini güçlendirebilir.
Haber: Selçuk Tebrizli
