Kars'ı sadece Türkiye'ye değil, dünyanın çeşitli ülkelerine tanıtan halk ozanlarımızdan Murat Çobanoğlu'nu vefatının 13. yılında rahmetle anıyoruz...
Aşıklık geleneğinin bir parçası olan Murat Çobanoğlu, 1965?e kadar Devrani, 1967?ye kadar Yanani, ondan sonra da Çobanoğlu takma adını kullandı. 1968-1987 yılları arasında çıkardığı yirmiye yakın plak ve kaseti vardır. 2 tane de altın plağı bulunmaktadır. Aşıklık geleneği ve halk edebiyatına önemli katkılar sunmuş bir halk ozanımız olan Murat Çobanoğlu, televizyon programlarında Karapapak ağzıyla söylediği türküleriyle herkesin beğenisini kazanmışır. Tüm Türkiye, Kiziroğlu türküsünü Murat Çobanoğlu ile birlikte tanımıştır.
İşte 'Kiziroğlu Mustafa Bey' türküsünün hikayesi:
Mazlumların yanında yer alan Köroğlu, Bolu'da asayişi sağladıkatan sonra Anadolu'nun farklı yörelerinde yardıma ihtiyacı olan birileri var mı diye, bir gün Kars yöresine Kısır Dağlarına kadar gider. Kısır Dağlarında da Kizir'in oğlu Mustafa Bey vardır. Eskiden Çıldır yöresinde muhtara, beye 'Kizir' denilirmiş. Mustafa'nın babası da muhtardır. Mustafa da babasından dolayı 'Kizir Oğlu' olarak anılırmış. Köroğolu, 'Burada ki adaletsizlikler de benden sorulur' der ve gider orada bir kale kurar. İşlerinden dolayı bir müddet köyünden ayrı kalan Kiziroğlu köye döndüğünde Köroğlu?nun kalesini görür. Sinirlenir. Köroğlu?nun yanına gider, sertçe çıkışır 'Sen kim olasın ki benim yurdumda saltanat süresin' der. Köylülerin söylemine göre, her ikisi de bir birlerini kötü insan olarak bilirlermiş.
O zamanın adaletine göre iki yiğit dövüşür, galip gelen diğerini öldürüp savaşı kazanırmış. Köroğlu ve Kiziroğlu günlerce at üstünde kavga etmişlerse de yenişememişler. Mustafa Bey?in atı Ala Paça da Köroğlu'nun atı Kırat?la güreşmekte. Mustafa Bey şöyle bir geri bakmış ki ne görsün atı Ala Paça Köroğlu?nun atını alt etmiş duruyor. 'Ola benim atım Köroğlu'nun atını alt etmiş, ben Köroğlu'nu alt etmezsem halim nic' olur' deyip gayrete gelmiş Köroğlu'nu yere vurmuş. Tam kamasını çekmiş vuracağı sırada Köroğlu 'Dur yiğit, bana biraz mühlet ver yiğitlerimi göreyim karımla helalaşayım' demiş. Mustafa Bey bırakmış. Köroğlu eve gidip olanları karısına sazıyla sözüyle anlatmaya başlamış.
İşte Kiziroğlu Mustafa Bey türküsün sözlerinin hikayesi de buradan gelmektedir...
Kiziroğlu Mustafa Bey türküsünün sözleri ise şu şekilde:
Bir hışmınan geldi geçti peh peh peh peh
Kiziroğlu Mustafa Bey hey hey heey
Hışmı dağı deldi geçti
Ağam kim, paşam kim,
Nigâr kim, gözüm kim, canım kim, hanım kim, kim, kim
Kiziroğlu Mustafa Bey
Bir beyin oğlu
Zor Bey?in oğlu
Bir atı var ala paça peh peh peh peh
Mecel vermez kırat kaça hey hey heey
Az kalsın ortamdan biçe
Ağam kim, paşam kim,
Nigâr kim, gözüm kim, canım kim, hanım kim, kim, kim
Kiziroğlu Mustafa Bey
Bir beyin oğlu
Zor Bey?in oğlu
Hay edende haya teper peh peh peh peh
Huy edende huya teper hey hey heey
Köroğlu'nu çaya teper
Ağam kim, paşam kim,
Nigâr kim, gözüm kim, canım kim, hanım kim, kim, kim
Kiziroğlu Mustafa Bey
Bir beyin oğlu
Zor Bey?in oğlu
Köroğlu geciktiği için evine kadar giden Kiziroğlu kapı aralığından türküyü duyunca duygulanır ve utanır. Kapıyı çalıp içeri girer. Mustafa Bey?i karşısın da gören Köroğlu her şeyin bittiğini düşünürken Mustafa Bey sarılıp onu öper. 'Sen benden daha yiğitsin Köroğlu' der. Köroğlu da 'Ben artık buradan gideyim burada senin gibi mert ve yiğit biri varken kalmak olmaz' der ve köyü terk edip batıya gider.
Kaynaklar:
sarkilarnotalar.blogspot.com.tr
www.yeniakit.com.tr
Fotoğraf: timetürk.com
Enpolitik/Hanzade Karaşın