Dün akşam saatlerinde üst üste açıklamalar ve açıklamalara gelen cevaplarla süren İsrali-İran-ABD gerginliğinin nereye nasıl varacağı tahmin edilmezken İsrail Parlamentosu son derece dikkat çekici bir karar alarak Başbakanları Binyamin Netanyahu'ya savaş ilan etme yetkisi verdi.
İsrail ile İran arasında yaşanan daha sonra Amerika'nın da müdahil olduğu 3 ülke arasındaki diyolog süreci şöyle:
-Dün akşam 21:00 sularında Netanyahu, nükleer programa dair yaptığı açıklamada, İsrail istihbaratının 'İran nükleer dosyası hakkında 55 bin sayfa gizli dosyaya' ulaştığını söyledi. 'İran, askeri nükleer programa sahip olmadığını söylerken dürüst değildi.' ifadelerini kullanan Netanyahu, İsrail istihbaratının ulaştığı on binlerce belgenin, İran'ın nükleer silah üretmeye çalıştığını ortaya koyduğunu savundu.
Ocak ayında yaptıkları açıklamada, İran ile P5+1 ülkeleri (ABD, İngiltere, Çin, Fransa, Rusya ve Almanya) arasında 2015 yılında imzalanan nükleer anlaşmanın yaptırımlara ilişkin maddesini iptal etmeyeceğini bildiren ABD'li yetkililer, ülkeye sağlanan yaptırım muafiyetinin 120 gün uzatıldığını kaydetmiş, anlaşmaya varılmaması durumunda, bunun Trump'ın son uzatma kararı olduğu ifade edilmişti.
- Yine dün akşam saatler 22:30 sularını gösterdiğinde Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, telefonda İran'ın nükleer programını görüştü. Kremlin Basın Merkezinden yapılan açıklamada, İran'ın nükleer programını değerlendiren iki liderin, İsrail istihbaratının 'İran'ın nükleer silah üretmeye çalıştığı' bilgisine ulaştığına yönelik iddiaları da ele aldıkları belirtildi.
Rusya'nın, uluslararası istikrar ve güvenliğin sağlanması için büyük önem taşıyan 'kapsamlı ortak eylem planı' anlaşmasına bağlılığının teyit edildiği görüşmede, Suriye başta olmak üzere Orta Doğu?da yaşanan son gelişmelerin de istişare edildiği kaydedildi.
ABD'den İsrail'e destek
-Bugün bir başka açıklama sabahın erken saatlerinden Amerika Birleşik Devletleri'nden (ABD) geldi. ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, İsrail'in ele geçirdiği belgelerin İran'ın nükleer program konusunda 'doğruları söylemediğine dair bir şüphe bırakmadığını' söyledi.
Pompeo, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun İsrail istihbaratının İran'ın nükleer silah üretmek için gizli bir program üzerinde çalıştığına dair delillere ulaştığına dair iddiaları sonrasında konuya ilişkin yazılı bir açıklama yaptı.
Bakan Pompeo, 'Yıllardır İran rejimi, nükleer programının barışçıl olduğu konusunda ısrar etti. İsrail tarafından İran'dan ele geçirilen belgeler, İran rejiminin doğruları söylemediğine dair bir şüphe bırakmadığını gösterdi.' ifadelerini kullandı.
İran'la ilgili söz konusu belgelerin bir bölümünü kendisinin de incelediğini belirten Pompeo, ilgili kurumların on binlerce sayfayı Farsçadan İngilizceye çevirerek analiz ettiği bilgisini verdi. Pompeo, bu çalışmaların devam edeceğine dikkati çekerek, belgelerin gerçek olduğunu savundu.
Pompeo şunları kaydetti:
'Belgeler İran'ın nükleer silah programını yıllardır devam ettirdiğini gösteriyor. İran, nükleer silah ve füze sistemlerini geliştirmeye devam etti. İran çok büyük atomsal arşivi dünyadan ve Uluslararası Atom Enerjisi Ajansından (IAEA) bugüne kadar gizledi. İran'la yapılan anlaşmadaki açıklardan biri de İran'ın nükleer programına dair askeri aktivitelerini temizlemek vardı. İran'ın nükleer çalışmalarını kabul etmek ve dosyaları IAEA'ya vermesi için yıllardır çok defa imkanı oldu. Onlar ise ısrarla IAEA'ya yıllardır yalan söyledi. Bu, anlaşmanın iyi niyet üzerine kurulmadığı anlamına geliyor. İran'ın yalanları üzerine kuruldu.'
Dışişleri Bakanı Pompeo, İsrail'in ele geçirdiğini iddia ettiği belgelerin ardından ise İran'la yapılan anlaşmayı tekrar gözden geçirdiklerini belirtti.
Bu konuda 12 Mayıs'a kadar İran'a süre verildiğine dikkati çeken Pompeo, konuya ilişkin olarak anlaşmaya imza atan diğer Avrupa ülkeleriyle görüşeceklerini bildirdi.
Netanyahu, nükleer programa dair İsrail'in başkenti Tel Aviv'de yaptığı açıklamada, İsrail istihbaratının 'İran nükleer programı hakkında 183 CD'de dosyalanmış 55 bin sayfa gizli bilgiye' ulaştığını söylemişti.
ABD Başkanı Donald Trump, İran'la yapılan anlaşmadan çekilmek istediğini defalarca dile getirdi. Buna karşılık ise anlaşmaya imza atan ülkelerden biri olan Fransa ise İran'la yapılan anlaşmaya sadık kalınması gerektiğini savundu.
Beyaz Saray'dan İran açıklaması
ABD Dışişlerinin hemen ardından Beyaz Saray Sözcüsü Sarah Sanders da İran'ın nükleer programıyla ilgili İsrail'in yaptığı açıklamaların farkında olduklarını belirterek, 'İran nükleer silahlara hiçbir zaman sahip olmamalı.' değerlendirmesinde bulundu.
Sözcü Sanders, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun dün gerçekleştirdiği basın toplantısına ilişkin yazılı bir açıklama yaptı.
İran'ın nükleer programıyla ilgili sürecin farkında olduklarını, İsrail'in ortaya koyduğu bilgi ve belgeler ışığında konuyu yakinen takip ettiklerini aktaran Sanders, 'Bu durum, ABD'nin uzun zamandır bildiği bir gerçeği ortaya koyuyor: İran dinamik ve gizli bir nükleer silah programını sürdürüyor. Bunu dünyadan ve kendi halkından saklamaya çalıştı ancak başaramadı.' ifadelerini kullandı.
'İran nükleer silaha sahip olmamalı'
Sanders, 'İran rejimi kendi komşularına ve diğer ülkelere karşı yıkıcı silahları kullanacağını göstermiştir. Bu yüzden İran nükleer silahlara hiçbir zaman sahip olmamalı.' yorumunu yaptı.
Netanyahu'nun İran'la ilgili açıklamalarını değerlendiren ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo da yazılı açıklamasında, 'Belgeler İran'ın nükleer silah programını yıllardır devam ettirdiğini gösteriyor. İran, nükleer silah ve füze sistemlerini geliştirmeye devam etti. İran çok büyük atomsal arşivi dünyadan ve Uluslararası Atom Enerjisi Ajansından bugüne kadar gizledi.' ifadelerine yer vermişti.
İsrail Başbakanı Netanyahu, nükleer programa dair İsrail'in başkenti Tel Aviv'de yaptığı açıklamada, İsrail istihbaratının 'İran nükleer programı hakkında 183 CD'de dosyalanmış 55 bin sayfa gizli bilgiye' ulaştığını söylemişti.
ABD Başkanı Donald Trump, İran'la yapılan anlaşmadan çekilmek istediğini defalarca dile getirmiş ve bu konuda son kararını 12 Mayıs'ta ilan edeceğini açıklamıştı. Buna karşılık, anlaşmaya imza atan ülkelerden biri olan Fransa ise İran'la anlaşmaya sadık kalınması gerektiğini ya da yeni bir nükleer anlaşma yapılabileceğini savunuyor.
İran uyardı: 'Bizi vurursanız, vurulursunuz'
Açıklamaların üst üste gelmesiyle sessizliğini bozan İran 'Bizi vurursanız vurulursunuz' diyerek sert bir çıkış yaptı.
İran'ın dini lideri Ayetullah Hamaney, dün Tahran'da 1 Mayıs İşçi Bayramı nedeniyle gerçekleştirilen programda konuşma yaptı. Pazar günü Suriye'de bir askeri üste gerçekleştirilen saldırıya işaret ederek ABD ve müttefiklerini uyaran Hamaney, 'Bizi vurursanız, vurulursunuz' dedi.
ABD Siyonistleri değil Suudileri kışkırtıyor
İran'ın farklı şehirlerinden gelmiş olan binlerce işçiye seslenen Hamaney, 'ABD, bölgemizde çatışma çıkarmak için Suudileri kışkırtıyor. Neden Siyonistleri kışkırtmıyorlar? Çünkü Müslümanların Müslümanlara karşı savaşmasını istiyorlar' diye konuştu.
Geçtiğimiz Pazar gecesi, Suriye Arap Ordusu'nun 47. Tugayına, Suriye'deki hükümet için savaşan Lübnan merkezli bir uluslararası ordu olan Hizbullah?tan oluşan kuvvetler ve birliğe karşı bir hava saldırısı yapıldı. Hava saldırısında, Hama ile Humus arasında 18 İranlıyı öldüren bir yerde bir askeri üs hedef alındı. Saldırıda çoğu İranlı olmak üzere 26 kişinin öldürüldüğü bildirildi.
İran'dan Netanyahu'ya 'yalancı çoban' benzetmesi
İsrail ve Amerika'nın açıklamalarına bir cevap da İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif'den geldi. Dışişleri Bakanı Zarif: 'İran'ın nükleer silah üretmek için gizli bir program üzerinde çalıştığını' iddia eden İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'yu 'yalancı çoban' olarak nitelendirdi.
Zarif, resmi Twitter hesabından yaptığı açıklamada, 'Yalancı çoban (Netanyahu), iddialarını 12 Mayıs'tan bir kaç gün önce ortaya attı.' ifadesini kullandı.
ABD Başkanı Donald Trump'ın nükleer anlaşmayı feshetmek için eski suçlamalarına devam ettiğini kaydeden Zarif, halbuki Uluslararası Atom Enerjisi Kurumunun bu iddiaları önceden araştırdığını ifade etti.
İsrail Başbakanı Netanyahu dün yaptığı açıklamada, İsrail istihbaratının İran'ın nükleer silah üretmek için gizli bir program üzerinde çalıştığına dair delillere ulaştığını iddia etmişti. Netanyahu, İsrail istihbaratının 'İran nükleer programı hakkında 183 CD'de dosyalanmış 55 bin sayfa gizli bilgiye' ulaştığını söylemişti.
ABD Başkanı Trump da sık sık İran'la yapılan nükleer anlaşmadan çekilmek istediğini dile getiriyor.
Trump'ın, İran ile 5+1 ülkeleri (ABD, İngiltere, Fransa, Rusya, Çin ve Almanya) arasında imzalanan nükleer anlaşmayla ilgili son kararını 12 Mayıs'ta açıklaması bekleniyor. Son günlerde konuyla ilgili yoğun diplomasi trafiği gerçekleştiren Trump'ın nükleer anlaşmaya İran'ın füze faaliyetlerini durdurması ve bölgeden askeri varlığını çekmesiyle ilgili maddelerin eklenmesini istediği belirtiliyor.
kaynak: aa.com. tr / iha.com.tr
haber/derleyen: enpolitik.com / Melek S. Tunç
