Türkiye'nin önemli kömür üretim merkezlerinden biri olan Manisa'nın Soma ilçesinde 13 Mayıs 2014'te şehit olan 301 maden işçisi, facianın 4. yılında dualarla anılacak.
Cumhuriyet tarihinin en büyük maden faciası olarak kayıtlara geçen olayın dördüncü yılında, 301 işçi için Manisa Valiliği, Büyükşehir Belediyesi, Soma Kaymakamlığı ve Soma Belediyesince programlar düzenlenecek.
Olayın yaşandığı gün olan 13 Mayıs'ta başlayacak ve gün boyu devam edecek anma programında Soma Madenci Şehitliğinde Kur'an-ı Kerim okunacak, şehit madencilerin kabirleri ziyaret edilecek.
Şehitlikteki programının ardından ise Soma'da bulunan Ulu Cami'de şehitler için dua okunup, mevlit programı gerçekleştirilecek.
Şehitlikte yoğunluk
Soma'daki maden faciasında yaşamını yitiren işçilerden 39'unun mezarının bulunduğu Madenciler Şehitliği'nde pazar günü yapılacak tören öncesi hazırlıklar devam ediyor.
Anma ziyareti öncesi vatandaşların Soma Madenciler Şehitliği'ne ziyaretleri de sürüyor.
Türkiye'nin farklı illerinden buraya gelen vatandaşlar şehitliği ziyaret ederek madenciler için dua ediyor.
En büyük maden faciası
Soma Holding'e bağlı Soma Kömürleri AŞ tarafından işletilen kömür işletmesinde, 13 Mayıs 2014'te çıkan yangın sonucunda cumhuriyet tarihinin en büyük facialarından biri yaşandı.
Toplam 5 bin maden işçisinin çalıştığı ocakta 15.00'te başlayan yangın nedeniyle 420 metre derinlikteki ve 3,5 kilometre uzunluğundaki galerileri duman doldurdu, bu sırada madende bulunan işçiler mahsur kaldı.
Olayın hemen ardından Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) koordinasyonunda, AFAD ve Türkiye Kömür İşletmelerine bağlı tahliye ekipleri, çevre maden ocaklarından gelen işçiler ile Sağlık Bakanlığına bağlı 112 Acil Servis ve Ulusal Medikal Kurtarma Ekiplerinin (UMKE) de katılımıyla arama kurtarma çalışması başlatıldı.
Madende arama kurtarma çalışmaları, aralıksız olarak 96 saat sürdü ve ilk anda 162 işçi kurtarıldı, 301 madencinin ise cansız bedenine ulaşıldı.
Tüm ülkeyi yasa boğan maden faciasında 486 işçi yaralanırken, 432 çocuk da yetim kaldı.
Devlet kurumları bölgeye koştu
Soma'da yaşanan 301 madencinin şehit olduğu kazanın ardından tüm ülke üzüntüye boğuldu, üç gün yas ilan etti.
Diyanet İşleri Başkanlığı, ailelerin acılarını paylaşmak ve cenaze kaldırma işlemlerini gerçekleştirmek üzere yaklaşık bin 500 din görevlisini ilçeye gönderirken, ülke genelinden tüm camilerinde sela okutuldu, cuma namazından sonra dua edildi.
Hayatını kaybeden madenci ailelerine psikolojik destek sağlamaları için Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı ve Sağlık Bakanlığından psikologlar bölgede görevlendirildi.
'Türkiye şehit madencilerin yakınlarına sahip çıktı'
Facianın ardından Türk insanı şehit madenci ailelerine destek olmak için kolları sıvadı. AFAD'ın koordinasyonunda yardım kampanyası düzenlendi. Kampanya kapsamında 50 milyon lira toplanırken, her ailenin hesabına 160 bin lira yatırıldı.
Ailelerin maddi sıkıntılarla karşılaşmaması için ilk etapta her aileye, yaşamını yitiren madencilerin aldığı maaş kadar emekli maaşı bağlandı.
Prim eksikliği nedeniyle emekliliği hak etmeyen 70 madenci için de Torba Yasa ile düzenleme yapıldı. Böylece prim borçları devlet tarafından karşılanarak bu ailelere de maaş olanağı sağlandı.
Türk Kızılayı tarafından 301 madenci ailesine kişi başı 3 bin 500 lira yardım yapıldı.
Beşiktaş Belediyesi tarafından kazada hayatını kaybeden 301 madenci ailesine tahsis edilmek üzere alınan 30 daire düzenlenen kura törenini ardından madenci yakınlarına teslim edildi.
Galatasaray Futbol Kulübü, kazada şehit olan madenci çocukları ile kazadan etkilenen madencilerin çocuklarının ücretsiz eğitim gördüğü 'Soma Çocuk Gelişim Merkezi'nin eğitim giderlerine destek sağlamak için 453 bin 333 bin lira bağışta bulundu.
Şehit madenci ailelerine ikinci konutları da verildi
Doğuş Grubu'nun madenci aileleri için yaptırdığı toplam 306 konutun anahtarları geçen yıl kasım ayında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Manisa'da katıldığı toplu açılış töreni sırasında hak sahiplerine verildi.
Toplam 100 milyon liraya mal olan proje kapsamında 32 derslikli bir okul ile 200 kişinin ibadet edeceği Akşemsettin Camisi de yaptırıldı.
Gaziantep Organize Sanayi Bölgesi'nin (OSB) finasmanını sağladığı TOKİ tarafından yapılan 301 konutun da kuraları çekildi, anahtar teslim töreninin ise ileriki günlerde yapılması planlanıyor.
Dava sürüyor
Olayın ardından Soma Kömür İşletmeleri AŞ Yönetim Kurulu Başkanı Can Gürkan, Genel Müdürü Ramazan Doğru, İşletme Müdürü Akın Çelik, Teknik Müdür İsmail Adalı, Teknik Nezaretçi Ertan Ersoy ve Emniyet Teknikeri Mehmet Ali Günay Çelik tutuklandı.
Kamuoyunda 'Maden Faciası Davası' olarak bilinen davanın ilk duruşması, 13 Nisan 2015'te Akhisar'da başladı.
Açılan davada, tutuklu 6 sanık ile tutuksuz yargılanan vardiya amirlerinin 'olası kasıtla öldürme' suçundan 301 kez 20 yıldan 25 yıla, 'neticesi sebebiyle ağırlaşmış yaralama' suçundan da 162 kez, 2 yıldan 6 yıla kadar hapisle cezalandırılmaları isteniyor.
Tutuksuz 38 sanık hakkında ise 'taksirle birden fazla kişinin ölümüyle birden fazla kişinin yaralanmasına neden olma' suçundan 2 yıldan 15 yıla kadar hapis cezası istenirken, bunlardan 25'i hakkında da bu suçları 'bilinçli taksirle' işledikleri iddiasıyla aynı aralıktaki cezanın üçte birden yarısına kadar artırılarak uygulanması talep ediliyor.
Akhisar Cumhuriyet Başsavcılığının şirketlerin sahibi Alp Gürkan ile yöneticileri hakkında 'bilinçli taksirle birden fazla kişinin ölümüne ve birden fazla kişinin yaralanmasına neden olma' suçlarından açtığı dava da ocak ayında ana davayla birleştirilmişti.
Davanın 19. duruşmasında tutuklu bulunan 6 sanıktan emniyet teknikeri ve vardiya amiri olarak görev yapan Mehmet Ali Günay Çelik'in adli kontrol şartıyla tahliyesine karar verildi.
'Devlet ve özel sektör, Soma'nın yaralarını beraber sarıyor'
Soma Belediye Başkanı Ali Tulup, yöre halkı olarak 13 Mayıs 2014'de çok büyük acı yaşadıklarını, geçen sürede tüm Türkiye'nin tek yürek olduğunu söyledi.
Yaptığı destekler için Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a teşekkür eden Tulup, 'Başta hükümetimiz, devletimiz bütün özel sektör birlik beraberlik içinde Soma'nın yarasını sarmak için var gücüyle bize destek verdiler. Bizi hiçbir zaman yalnız bırakmadılar. Kazanın ardından madencilik sektörü açısından dönüm noktası oldu. İş güvenliği ve çalışanların özlük haklarıyla ilgili değişiklikler yapıldı.' dedi.
'13 Mayıs gelmesin diye dua ediyorum'
Eşi Ahmet Ali Aslan'ı kazada kaybeden 38 yaşındaki Marziye Aslan, üzerinden dört yıl geçmesine rağmen hala hayat arkadaşının yokluğuna alışamadığını kaydetti,
Çocukları için yaşamak zorunda olduğunu anlatan Aslan, '13 Mayıs gelmesin diye dua ediyorum. Çok büyük acı yaşadık, içimiz yanıyor. Keşke kiralarda otursaydık da çocuklarımız babasız kalmasaydı. Devletimiz ve milletimiz hep arkamızda durdu. Onlardan Allah razı olsun keder vermesin. Maaşlarımızı ödüyor, evler veriyor, bizi gezmeye götürüyorlar.' ifadelerini kullandı.
Havva Şen de devletin zor günlerinde kendilerine sahip çıktığını belirterek, 'Bizi hiç yalnız bırakmadılar, bütün destekleri yaptılar. Hep dediklerini yaptılar. Bunaldığımız zaman hep yanımızda belediye başkanımızı ve kaymakamımızı buluyoruz. Kapıları bize hep açık. Cumhurbaşkanıma teşekkür ederim.' dedi.