Teknolojinin gelişmesi ile raflardan düşen kasetler, yerini CD?ye, CD?ler yerini mp3 çalarlara, flaş belleklere ve akıllı telefonlara ve telefon uygulamalarına bıraktı.
1880'li yıllarda hayatımıza giren plak, müzik endüstrisinin kalbi olmayı uzun yıllar başardı. Kendi içinde bazı teknolojik gelişmeler yaşasa da, plak uzun seneler ses ve müzik kaydı için kullanıldı. 1980?li yıllar başlarken plak üretimi azalmış ve dönemin yeni kuşak yerli müzik grupları ortaya çıkmaya başlamıştı.
Plaktan sonra hayatımıza daha ucuz ve erişilebilir olan kasetler girdi. Kasetler de müzik dünyasının en sevilen ve tercih edilen enstrümanı olmayı başardı.
Hepimizin evinde olan kasetçalar radyo-teypler, Walkman'le beraber cebimize kadar girdi. Hatta bir dönemin fenomeni olan Walkmanler, cool ve marjinal görünmenin en dikkat çekici yolu olmuştu.
Türk insanı kaseti en az plak kadar sevdi. Evde, arabada ve hatta cepte kaset dinledi, yüzlerce kaset satın alarak endüstriye büyük katkı sağladı. Ulaşılabilir ve ucuz olması, bir çok ses sanatçısını da kaset çıkarma konusunda teşvik etti.
Kaset doldurma konusunun yanında boş kasetlerin içlerindeki kartonetleri doldurmak da ayrı bir sanattı.
Yazısı güzel olan insanların hatta kasetçilerin yazdığı kapaklar manevi anlamda ayrı bir değeri olurdu.
'Tekrar tekrar kullanılıyordu'
Geri dönüşüm o günlerde hayatımızın bir gerçeği değildi ancak kaset çok kolaylıkla geri dönüştürülen bir şeydi. O dönemin tabiri ile orijinal kasetlerin kırık olan kapakçıklarının olduğu yuvayı selobant ile yapıştırınca kaset yeniden kaydedilebilir hale geliyordu. Böylelikle zaman içerisinde önemsiz kasetlerinizi tekrar kullanabiliyordunuz... En sonunda kaset sarar ve ömrünün sonuna gelirdi.
'Kaset sarması'
Kaset sarması ise dönemin önemli sorunlarından idi. Bazen kasetin kalitesizliğinden bazen kullandığınız elektroniklerin sorunlarından bant sarar ve kasetiniz berbat olurdu. Kurtarmak için kalem yardımı ile dikkatli şekilde bantlar makaralara sarılır ve bir yandan da bant bozulmasın diye dua edilirdi. Bazen durum sarılamayacak kadar kötü olduğunda ise banta makas atılır ve bozuk bölümler atılırdı.
Sevginin bir simgesi olarak sevilene, özenle doldurularak armağan edilen kasetler zamanla yerini CD çalarlara bıraktı.
1990?lı yıllarda CD?lerin zamanı başladı. CD çalar makinelerle birlikte oynatılan CD'ler daha sonra otomobillere yerleşti. Otomobil kullanıcıları zamanla arabalarında radyo yerine seçtikleri albümlerden oluşan CD'leri çalmaya başladı.
'Arabaların süsü bile oldu'
CD'ler o zamana kadar görülmemiş ses kalitesi ve kapasitesiyle hem dünyada hem de Türkiye'de çok hızlı benimsendi. CD'nin varlığına dayanamayan kaset alemi kısa bir sürede yok olma sürecine girdi. CD de aynı kaset gibi arabada, evde ve cepte dinlenir hale geldi, hatta araçlarımızda dikiz aynalarının vazgeçilmez süsü bile oldu. CD de yine müzik ekonomisine yeni bir ivme kazandırdı, konser ekonomisine büyük katkı sağladı. Dijitalleşmenin ilk adımını atan CD, internetle beraber devrinin sonuna geldi.
Internet'in bir örümcek ağı gibi tüm dünyayı sarmasıyla artık fiziksel müzik enstrümanlarının sonu geldi.
Hayatımızda artık tatlı bir anı haline gelen plak, kaset ve CD'ler yerini dijital tabanlı mp3'lere bıraktı.
Bu noktada yaşanan en önemli değişiklik, mp3'lerle beraber müziğin kolay transfer edilmesi ve kopyalanması; buna bağlı olarak fiziksel albüm yani bayilerden kaset ve cd satışlarının çok aza inmesi oldu.
Bilgisayar ve dijital medya oynatıcılar üzerinden dinlenen mp3 müziklerle beraber, bu kez megabayt, gigabayt, mp3 çalar ve medya oynatıcı kelimeleri günlük konuşmalarımız bir parçası oldu. Müzik şirketleri, radyolar, televizyonlar arasında oluşan ekonomi giderek internette faaliyet gösteren platformlara dönüşmeye başladı.
Gelinen son noktada dijital dağıtımlı müzik ekonomisinin ve endüstrisinin temelinde, mp3 ve dijital müzik yatıyor.
Ve akıllı telefonlar çıktı
Akıllı telefonlar ve 4G internet teknolojisi, uzun yıllara dayanan müzik satın alma geleneğini güncellendi. İnternet üzerinden tüm müziklere kolayca erişmemizi ve şarkı listeleri oluşturmanızı sağlayan, milyonlarca müziğe anında ulaşmamıza imkan veren online dijital müzik platformları, hem müzik endüstrisini hem de müzik dinleme alışkanlıklarını değiştirdi.
Mp3'le hayatımıza giren download yani indirme de artık hayatımızdan çıktı. Çünkü dijital müzik platformları, sistem üzerinden istediğimiz müziği dinlememizi sağlarken, yeni şarkıları keşfetmemizi ve online müzik arşivimizi oluşturmamızı sağladı. Tüm dünyada hızla aboneler kazanan müzik servis sağlayıcıları, her zevke uygun müzik listeleri ve online radyolarla neredeyse insanların müzik dinleme zevkinin ulaştığı zirve oldu.
Nostalji tutkunları vazgeçmiyor
Ancak ne var ki, nostalji tutkunları bugün hala plak, kaset, CD'lere olan ilgisini koruyarak soluğu müzik bayilerinde alıyor. Özellikle son yıllarda 'retro' yani eskiye dönüşün popüler olmasıyla plak satışlarında ciddi bir artış yaşanırken, kasetçilerin adı neredeyse anılmaz olmuş durumda.
kaynak: sabah.com.tr/steoromecmuası.com
haber: enpolitik.com / Melek S. Tunç
