Öyle bir coğrafyada yaşıyoruz ki, her tarafı tarih, her tarafı paha biçilmez miraslarla dolu. Kervansaraylar, medreseler, saraylar da bunların başında geliyor.
Konumuz olan Ani Harabeleri Kars ilimizin, Ocaklı Köyü?nde, Arpaçayı boyu üzerinde yer almaktadır. Kars ilimizi dünyaya tanıtan bir turizm merkezi olan Ani Harabeleri dünya miras listesinde olmasına rağmen Türkiye'de yeni yeni biliniyor. Özellikle TCDD Doğu Ekspresi ile Kars'a giden yerli turistlerin uğrak mekanı olan bu tarihi harabeler, her geçen gün cazibesini arttırıyor.
Ani Harabeleri tarihi
İnsanı gerçek üstü yolculuğa çıkaran diyar Kars ve Ani Harabeleri. Uzunca bir tepede bir zamanlar varlığını sürdürmüş yıkık bir kent. Camiler, Kiliseler, Ateş Tapınakları? Sonsuz bir diyarmış gibi görünen gökyüzü. Nehrin üst tarafında bulunan ve iki ülkeyi birbirine bağlamak için yapılan fakat artık o iki ülkeyi birbirinden ayıran bir köprü. Ani kentinin adı ilk olarak 6. Yüzyılda bir Ermeni ailesi olan Gamsaragan beylerinin müstahkem yeri olarak geçmektedir. Gamsaragan ailesi ile yine bir Ermeni ailesi olan Bargatlar arasında uzun süren bir mücadele olmuştur. Bargatların zaferi ile sonuçlanan bu mücadele sonrasında Gamsaraganlar 780 yılında, burada var olan tüm mülklerini bırakıp Bizans?a göç etmişlerdir.
Türkiye-Ermenistan sınırında yer alan, Kars'ın Arpaçay ilçesi yakınındaki Ani Örenyeri, 961-1045 yılları arasında Pakraduni Hanedanlığı döneminde Ermeni hükümdarlarına da başkentlik yapmıştır. 11. ve 12. yüzyıla ait İslam mimarisi eserlerini de bünyesinde barındıran antik şehir, 15 Temmuz 2016'da Dünya Mirası Listesi'ne dahil edildi.
Çok kültürlülük ve Ortaçağın özeti
Ani Ören Yeri, yerleşim ve savunmaya çok elverişli topografyası nedeniyle tarih öncesi dönemlerden itibaren çeşitli kültürlere ev sahipliği yapmıştır. Ortaçağ Döneminde önemli bir ticaret yolu olan İpek Yolu?nun Kafkaslardan Anadolu?ya ilk giriş noktasında kurulmuş olan kent, bu dönemde büyük bir gelişme göstererek bölgenin politik, kültürel ve ekonomik merkezi konumuna yükselmiştir. Ani, büyük oranda ayakta kalmış olan etkileyici surları, dini ve sivil mimarlık örnekleri ve şehir planlaması ile Ortaçağ kentinin bir özeti niteliğindedir.
Ani?de tarih boyunca süren çok kültürlülük buradaki dini ve sivil mimarinin biçimlenmesinde de etkili olmuştur. Ateşgede Tapınağı, çeşitli plandaki kiliseler ve Selçuklu Dönemine ait cami gibi farklı dinlere ait yapıları bir arada bulunduran Ani, çok kültürlü bir yapıya sahip ticaret kenti olarak Ortaçağ Dönemi mimarlık ve şehircilik tarihi içinde de özel bir konuma sahiptir.
Saka Türklerinden Gürcü Atabey'lerine
İlk yerleşimin milattan önce 3 binli yıllara dayandığı ve Saka Türkleri, Sasaniler, Bagratlı Krallığı, Bizanslılar, Şeddat Oğulları Beyliği, Anı Gürcü Atabeyleri, Harzemşah Devleti, İlhanlılar, Selçuklular, Karakoyunlular, Akkoyunlular, Osmanlı Devleti ile Rusların hüküm sürdüğü Ani, bölgeye çok sayıda turist çekiyor.
Şehirde, 1001 yılında yapılan Ani Katedrali, Prens Dikran Honents tarafından yaptırılan Surp Kirkor Kilisesi, 1064'te Selçuklu Sultanı Alparslan'ın yaptırdığı Ebul Menucehr Camisi antik kentte yer alıyor.
Kurulduğu günden bu yana 23 medeniyete ev sahipliği yapan, aynı zamanda Kafkaslardan Anadolu'ya ilk giriş kapısı olan Ani, ziyaretçilerine bahar ayında görsel şölen sunuyor.
Ziyaretçi akınına uğradı
Öte yandan, UNESCO Dünya Miras Listesi'nde yer alan 'Dünya Kenti', 'Medeniyetler Beşiği', 'Binbir Kilise' ve '40 Kapılı Şehir' olarak da adlandırılan Ani Örenyeri,her hafta sonu çok sayıda ziyaretçiyi ağırlıyor.
Sarıkamış Turizm Derneği (SATURDER) Başkanı Mir Hasan Taş, Ani Örenyeri'nin Dünya Miras Listesine alınmasından sonra Kars bölgesinde turizm potansiyelinin arttığını söylüyor.
Ani'nin bir dünya kenti olduğunu belirten Taş, 'Ani, Kars bölgesi turizminin ana aktörüdür. Kars, Sarıkamış, Çıldır ve bölgenin tamamı, Ani Örenyeri'nin Dünya Miras Listesine alınması ve ardından Doğu Ekspresi treni organizasyonu ile yerli ve yabancı turistlerin ilgi odağı haline gelmiştir.' diyor.
'Ani Türkiye ve dünya için çok önemli bir Antik şehir'
Taş, Ani'nin Türkiye ve dünya için önemli bir antik şehir olduğuna dikkati çekerek, 'Ani Kars'a çok şey katıyor, yerli ve yabancı turistler burayı ziyaret ettikten sonra Sarıkamış'a geliyor. Tarihi, turisttik yerleri geziyor, kayak merkezimizi ziyaret ediyor, esnafımızdan alışveriş yapıyor, lokantalarda yemek yiyor. Bu manada bölgenin turizmine, ekonomisine çok önemli katkısı oluyor. Biz turizmciler, otel işletmecileri bu turizm trendini daha üst seviyelere çekmemiz gerekir. Kars Ani'siz, Ani de Kars'sız olamaz.' sözlerine yer verdi.
kaynak: bilgihanem.com/aa.com
haber: enpolitik.com/ Melek S. Tunç