?43. Yılda Yaşanmış Gerçekler?;
Devlet Toplulukları?nı yönetmek için çıkarılan ?yönetmelik? yanlışsa, ne yapacağız?!..
Enpolitik köşe yazarı, iletişim alanında doktora yapmış ve İstanbul Teknik Üniversitesi Türk Musikisi Devlet Konservatuarı (İTÜ TMDK) Sanatçı Öğretim Üyesi Dr. Göktan Ay ile; devlet koroları ve toplulukları üzerine konuştuk...
Enpolitik: Hocam, yönetmeliğe geçmeden önce, öğrenmek istiyoruz; Bakanlığa bağlı kaç topluluk/koro/orkestra var?
Dr.AY: 1 Çoksesli Koro, 6 Senfoni Orkestrası, 4 THM Korosu, 8 Klasik Türk Müziği Korosu, 9 Dans ve Türk Müziği Topluluğu olmak üzere 28 birim var ve 3500?e yakın sanatçı görev yapmakta.
Enpolitik: Hocam, bu birimler için yayımlanan bir yönetmelik daha sizden eleştiri almış. Araştırdık, 01.04.2011 tarih ve Sayı : 27892 Sy. R.G. yayımlanmış ve siz Musıkidergisi?nde yazmışsınız.
Dr.AY: Biz Devlet Koroları/Toplulukları/Orkestraları için çıkarılan ve değişiklik yapan bu yönetmelikteki bazı maddelerde farklı düşüncedeyiz.
Önce bu yönetmeliğin eleştirdiğimiz kısımlarını verelim:
YÖNETMELİK/ Kültür ve Turizm Bakanlığından:KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI DEVLET KOROLARI VE TOPLULUKLARI YÖNETMELİĞİNDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASI HAKKINDA YÖNETMELİK
MADDE 1 ? 6/7/2006 tarihli ve 26220 sayılı Resmî Gazete?de yayımlanan Kültür ve Turizm Bakanlığı Devlet Koroları ve Toplulukları Yönetmeliğinin 1 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
?MADDE 1 ? (1) Bu Yönetmeliğin amacı; Devlet Klasik Türk Müziği Koroları, Devlet Türk Halk Müziği Koroları, Devlet Çok Sesli Müzik Koroları ile Türk Tasavvuf Müziği Toplulukları, Tarihi Türk Müziği Toplulukları, Devlet Türk Müziği Toplulukları, Devlet Modern Folk Müziği Toplulukları, Devlet Halk Dansları Toplulukları, Devlet Türk Dünyası Müzik ve Dans Toplulukları, Devlet Türk Müziği Araştırma ve Uygulama Toplulukları ve bu alanda kurulacak yeni koroların ve toplulukların kuruluşu, yönetimi, idari sözleşmeli personelin atanma, adaylık, sınav ve çalışma biçimlerine ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.?
MADDE 3 ? Aynı Yönetmeliğin 5 inci maddesinin üçüncü fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
?(3) Sanat Kurulu, Şefin veya katılamadığı zamanlarda Şef Yardımcısının, her ikisinin olmadığı zamanlarda karar alınması gereken zorunlu hal ve işlemlere yönelik konularda Müdürün başkanlığında salt çoğunlukla toplanır ve oy çokluğuyla karar alır. Oyların eşitliği hâlinde Başkanın oyu yönünde karar alınmış sayılır.?
MADDE 4 ? Aynı Yönetmeliğin 6 ncı maddesi başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
?Sanat kurulunun görevleri?
MADDE 5 ? Aynı Yönetmeliğin 7 nci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
?MADDE 7 ? (1) Şef, Koronun sanatsal ve teknik işlerinden Genel Müdüre karşı sorumludur.
(2) Şef, Koronun sanatsal düzeyini yükseltmek için gerekli her türlü çalışmayı, ek prova, grup çalışması yapmak, çalışma, prova, konser ve gösterilerin tam bir disiplin içinde ve verimli bir şekilde gerçekleşmesini sağlamakla görevlidir.
(3) Şef, Sanat Kurulunun başkanıdır. Olağan toplantılar dışında lüzumu halinde her zaman Sanat Kurulunu toplantıya çağırabilir.
(4) Şef, müzik eğitimi veren yüksekokul mezunlarından, aynı statüdeki benzer resmî kuruluşlarda en az beş yıl sanatçı olarak görev yapmış olanlarla, en az üç yıl Şef ya da Şef Yardımcısı olarak görev yapmış adaylar arasından; veya dört yıllık eğitim veren yüksekokul mezunu olup da en az on yıl korolarda sanatçı olarak görev yapmış adaylar arasından Korolararası Kurulun kararı üzerine, Genel Müdürün teklifi ve Bakan onayı ile üç yıl için atanır. Şef olarak atananlardan başarılı olanlar, Koronun sanatsal seviyesini yükselten repertuar, konser, turne ve kayıt çalışmaları yapanlar, Korolararası Kurulun kararı, Genel Müdürün teklifi ve Bakan onayı ile görev süresi bitiminde ya da sonra aynı süre için yeniden atanabilirler. Görev süresi sona erenlerden yeniden atanamayanlar, Bakanlığın teklifi üzerine Maliye Bakanlığınca vize işlemleri tamamlanarak sanatçı kadrosuna atanır.
(5) Devlet Çoksesli Korosunda, yurt içindeki ya da yurt dışındaki konservatuarların şeflik bölümünü bitirmiş ve en az üç yıl korolarda çalışmış adaylar arasından Şef atanır.
(6) İhtiyaç duyulması hâlinde, korolara, etkinlik için Sanat Kurulunun görüşü ve Genel Müdürün onayı ile yerli ya da yabancı uyruklu şef görevlendirilebilir.?
MADDE 6 ? Aynı Yönetmeliğin 8 inci maddesinin ikinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
?(2) Şef yardımcıları; müzik eğitimi veren yüksekokul mezunlarından, aynı statüdeki benzer resmî kuruluşlarda en az üç yıl sanatçı olarak görev yapmış adaylar arasından veya dört yıllık eğitim veren yüksekokul mezunu olup da en az altı yıl korolarda sanatçı olarak görev yapmış adaylar arasından Korolararası Kurulun kararı üzerine, Genel Müdürün teklifi ve Bakan onayı ile üç yıl için atanır. Şef Yardımcısı olarak atananlardan başarılı olanlar, Koronun sanatsal seviyesini yükselten repertuar, konser, turne ve kayıt çalışmaları yapanlar, Korolararası Kurulun kararı, Genel Müdürün teklifi ve Bakan onayı ile görev süresi bitiminde ya da daha sonra aynı süre için yeniden atanabilirler. Görev süresi sona erenlerden yeniden atanamayanlar, Bakanlığın teklifi üzerine Maliye Bakanlığınca vize işlemleri tamamlanarak sanatçı kadrosuna atanır.?
MADDE 8 ? Aynı Yönetmeliğin 11 inci maddesi başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
?Koro müdür yardımcısı?
MADDE 11 ? (1) Koro müdür yardımcısı, Koro Müdürüne yardımcı olmak üzere Genel Müdürlükçe görevlendirilir. Koro müdür yardımcısı, Koro Müdürünün olmadığı zamanlarda Müdüre vekâlet eder.?
MADDE 9 ? Aynı Yönetmeliğin 12 nci maddesi başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
?Koronun oluşumu?
MADDE 11 ? Aynı Yönetmeliğin 23 üncü maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
?MADDE 23 ? (1) Kabul sınavları boş kadro ve branş ihtiyacına göre, Sanat Kurulu kararı, Genel Müdürlüğün teklifi ve Bakan onayı ile o ilde veya o ilin dışında açılabilir. Kabul Sınavları, her koro için ayrı yapılabileceği gibi aynı alanda hizmet veren korolarda aynı branşlarda tek de yapılabilir. Açık bulunan kadrolara alınacak elemanların sayısı, unvanı ve çalgı türleri Sanat Kurulunca belirlenir.
(2) Kabul Sınavının usul ve esasları Sınav Kurulu tarafından belirlenir ve sınav ilanında belirtilir.
(3) Kabul sınavları görüntülü ses kaydına alınır. Kabul sınavlarına Genel Müdürlük yetkilisi gözlemci olarak katılır.?
MADDE 12 ? Aynı Yönetmeliğin 24 üncü maddesinin ikinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
?(2) Kabul Sınavına girebilmek için en az Güzel Sanatlar Lisesi müzik bölümü ya da konservatuarın lise bölümü veya fakülte ya da dört yıllık yüksek okul mezunu olmak gerekir.?
MADDE 32/A ? (1) Bakanlık, bu Yönetmeliğin uygulanmasını sağlamak üzere her türlü düzenlemeyi yapmaya yetkilidir.?
MADDE 16 ? Aynı Yönetmeliğe aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.
?Halen görevde bulunan şef ve şef yardımcıları?
GEÇİCİ MADDE 1 ? (1) Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte üç yıllık Şef ya da Şef Yardımcılığı görevini tamamlamayanlar, görev süreleri dolana kadar görevlerine devam ederler. Şef ya da Şef Yardımcısı görevine atandığı tarihten itibaren üç yıllık süre geçenlerin ise görevleri bu maddenin yürürlük tarihinden itibaren üç ay sonra sona erer. Ancak, Şefler, Yönetmeliğin 7 nci maddesinin dördüncü fıkrasına, şef yardımcıları ise 8 inci maddenin ikinci fıkrasına göre talep etmeleri halinde tekrar aynı kadroya atanabilmek üzere değerlendirmeye alınırlar.?
MADDE 17 ? Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 18 ? Bu Yönetmelik hükümlerini Kültür ve Turizm Bakanı yürütür.
(Eski) Yönetmeliğin Yayımlandığı Resmî Gazete'nin
Tarihi : 06/07/2006 Sayısı : 26220
Değerli okurlar, biz yayınlanan bu yönetmelikteki bazı maddelerde farklı düşüncede olduğumuzu belirterek kararı görüşlerinize bırakıyoruz;
MADDE 3 ? Aynı Yönetmeliğin 5 inci maddesinin üçüncü fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
?(3) Sanat Kurulu, Şefin veya katılamadığı zamanlarda Şef Yardımcısının, her ikisinin olmadığı zamanlarda karar alınması gereken zorunlu hal ve işlemlere yönelik konularda Müdürün başkanlığında salt çoğunlukla toplanır ve oy çokluğuyla karar alır. Oyların eşitliği hâlinde Başkanın oyu yönünde karar alınmış sayılır.?
MADDE 7- (3) Şef, Sanat Kurulunun başkanıdır. Olağan toplantılar dışında lüzumu halinde her zaman Sanat Kurulunu toplantıya çağırabilir.
Enpolitik: Sanat kurulu, şef ve müdür arasında yetki karmaşası mı var?
Dr.AY: Evet? Yönetmelikle, kurum içinde hiyerarşi tamamen bozulmuştur. Şöyle ki;
Madde 3- (3) de, Sanat Kurulu?nun Müdürün başkanlığında toplanacağı, Şef veya Yardımcılarının üye olarak katılacağı, karar aşamasında oy eşitliği varsa, Şefin değil başkan olarak Müdürün oyu yönünde karar alınacağı belirtilmektedir.
Madde 7- (3) de Şef?in Sanat Kurulu?nun başkanı olduğu ve Kurulun Şef?in çağrısı üzerine toplanacağı belirtilmektedir.
Dolayısı ile bu iki madde hiyerarşik bakımdan birbirine terstir. Bildiğimiz kadarı ile Şef: koronun/topluluğun sanat bölümüne, Müdür; idari/yazışmalar bölümüne bakmalıdır ve ona göre düzenleme yapılmalıdır ve Şef, Sanat Kurulu?nun Başkanı olmalıdır.
MADDE 7- (4) Şef, müzik eğitimi veren yüksekokul mezunlarından, aynı statüdeki benzer resmî kuruluşlarda en az beş yıl sanatçı olarak görev yapmış olanlarla, en az üç yıl Şef ya da Şef Yardımcısı olarak görev yapmış adaylar arasından; veya dört yıllık eğitim veren yüksekokul mezunu olup da en az on yıl korolarda sanatçı olarak görev yapmış adaylar arasından Korolararası Kurulun kararı üzerine, Genel Müdürün teklifi ve Bakan onayı ile üç yıl için atanır.
Karmaşık olan bu paragrafla, -uzun ve bilimsel olmayan cümlelerle-; ?müzik eğitimi veren yüksekokullardan mezun olmak? şartı doğru bir şekilde öne çıkarılmış, bu mezunların 5 yıl sanatçı olarak çalışmaları şartı getirilmiştir. Bu şartlarda aday olmadığı takdirde, en az 3 yıl Şef/Yardımcı olarak görev yapanlara veya 4 yıllık lisans mezunu olanlara da 10 yıl korolarda sanatçı olarak görev yapma şartı getirilerek, müzik eğitimi mezunu olmadığı durumlarda açık kapı bırakılmıştır. Ancak; ?müzik eğitimi veren yüksekokullardan mezun olmak? öncelikli şart olmalıdır.
O halde, bu bölüm hiyerarşik düzen/sıralama korunarak, bilimsel dille, bu madde şöyle yazılmalıdır:
(4) Şef; ?müzik? alanında ?lisans mezunu? olup, aynı statüdeki benzer korolarda/topluluklarda en az 5 yıl sanatçı olarak görev yapmış olanlar arasından; aday olmadığı takdirde, en az 3 yıl Şef veya Şef Yardımcısı olarak görev yapmış adaylar arasından; 4 yıllık lisans mezunu olup, aynı statüdeki benzer korolarda/topluluklarda en az 10 yıl sanatçı olarak görev yapmış adaylar arasından Korolararası Kurulun kararı üzerine, Genel Müdür?ün teklifi ve Bakan onayı ile üç yıl için atanır. (Bize göre, müzik lisansı mezunu olmak tek şart olmalıdır)
Ayrıca; Şef yardımcıları için yazılan MADDE 6-(2) de yukarıdaki örneğe uygun olarak düzeltilmelidir.
Enpolitik: Çok doğru..Peki Müdür ve Müdür yardımcılarında durum nasıl işliyor?
Dr.AY: Orda da sorun var!..Durum şöyle?
MADDE 11 ? (1) Koro müdür yardımcısı, Koro Müdürüne yardımcı olmak üzere Genel Müdürlükçe görevlendirilir. Koro müdür yardımcısı, Koro Müdürünün olmadığı zamanlarda Müdüre vekâlet eder.?
Ülkemiz bürokrasisinin en önemli sorunlarından birisi; bol unvan dağıtmak, böylece işlerin yürümesini yavaşlatmaktır. Başbakanımızın da dert yandığı konudur bürokrasi? Zaten az sayıda sanatçılardan oluşan Korolarda/Topluluklarda Müdür olmalı, Müd. Yrd. kadrosu kaldırılmalıdır. Ayrıca; Müdürün Genel Müdürlükçe ?idari/bürokratik personel arasından mı?, Sanatçılar arasından mı?? görevlendirilmesi konusunun, günümüze kadar getirdiği uygulamalar değerlendirilerek sonuçlandırılmasında yarar vardır. (Bize göre; Müdür, bürokrasiden gelmelidir.)
Enpolitik: Devlet Koroları Sanatçı alımlarında ?müzik alanı mezunu olmak? önemli mi?
Dr.AY: Elbette, önemli olmalı?Açık kapı bırakılmamalı? Açık kapı bırakırsanız, konservatuarlardan yetiştirdiğiniz iyi elemanlar nerede iş bulacak? Kendilerini nerede gösterecek? Herkes, okuduğu işi yapmalı?Lisans eğitimi bunun için vardır?Yönetmeliğe bakalım;
MADDE 12 ? Aynı Yönetmeliğin 24 üncü maddesinin ikinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
?(2) Kabul Sınavına girebilmek için en az Güzel Sanatlar Lisesi müzik bölümü ya da konservatuarın lise bölümü veya fakülte ya da dört yıllık yüksek okul mezunu olmak gerekir.? İşte son madde ile yine başka alanlarda olup, müzikle uğraşanlara kapı açılmış olmaktadır ki, kesinlikle yanlıştır.
Bu madde, önceki maddelerle uyum içinde olması ve müzik alanında lisans mezunlarına verilecek önem/destek açısından şöyle düzenlenmelidir;
(2)Kabul Sınavına girebilmek için ?Müzik alanında lisans mezunu? olmak gerekir. ?Güzel Sanatlar Lisesi Müzik Bölümü/Konservatuar Lise Bölümü? mezunları sınava başvurabilirler, ancak, ?Müzik alanında lisans mezunu? olmak tercih sebebidir.
Enpolitik: Ne yapılmalıdır?
Dr.AY: Yönetmelikte olumlu maddeler çok azdır. Müzik lisansı bölüm mezunlarının -Şef atamaları dahil- öne çıkarılması geç kalınmış, ama olumlu bir karardır. Örnek;
MADDE 7-(5) ?Devlet Çoksesli Korosunda, yurt içindeki ya da yurt dışındaki konservatuarların şeflik bölümünü bitirmiş ve en az üç yıl korolarda çalışmış adaylar arasından Şef atanır.?
Enpolitik: Türkçe?mize çok önem veriyor, yönetmeliklerin dilini de eleştiriyorsunuz? Sorun ve çözüm nedir?
Dr.AY: Yönetmelikte; ?Türkçe yazım kurallarına?, ?bilimsel dile?, ?Türkçe işaretleme sistemlerine?, ?Büyük-küçük harf uyumuna? önem verilmediği görülmektedir. Oysa; bir ?noktanın, virgülün? dahi önemi vardır. Özensiz yazılan yönetmelikler yüzünden farklı yorumlar ortaya çıkmakta, idareciler büyük sorunlar yaşamaktadır. Amacımız, koroların/toplulukların sorunsuz çalışmaları ve üretimlerine hız vermeleridir.
Ayrıca; Ülkemiz seçime giderken; sağduyuya/sakinliğe ve sinerjiye/ üretime, çözüme ihtiyaç var. Aflarla gündem sarsılırken; TİP Sözleşmesi ile çalışan; Devlet Sanatçıları?nın ve Konservatuar Sanatçı Öğretim Elemanları?nın ikramiyelerinin maaşa katılması, gösterge rakamlarının 6400 olması ve emeklilik hakları hala beklemektedir.
Enpolitik: Yönetmelikte müzikolog kadrosu ile ilgili bir gelişme var mı?
Dr.AY: Maalesef, yine ?Müzikolog? kadrosu yok.. ??Yeni yönetmelikte koronun / topluluğun yapacağı uygulamaları teorik olarak araştırıp destekleyecek, yazacak ?müzikolog? kadrosu -maalesef- yine yer almamıştır ki, bizce bu önemli eksikliktir. Yıllardır, korolarda adı olan ?müzikolog kadrosu? işletilmemiş, bırakınız bu alanda eğitimi olmayanlar bu görevi üstlenmişlerdir. ?Müzikolog? da, ?sanatçı? gibi önemli bir meslektir. Konservatuarlar Müzikoloji Bölümleri; -maalesef- bu konu üzerinde bir kamuoyu oluşturmaktan, mezunlarının haklarını korumaktan uzaktırlar...
Enpolitik: Bu yönetmelik, bu şekliyle nasıl uygulanıyor? Sizi kimse aramadı mı? Düzeltme yapılmadı mı?
Dr.AY: Şaka yapmayın!..Bu doğruları yazınca, ?çıban başı oluyor?, ?rahatsızlık veriyorsunuz!..?
Çünkü, nicelik olarak kurumlarımız var ama; bilime/sanata saygı, kural/nitelik yok!...Oysa, istediğiniz; ?uygulanabilir, herkesin rahat edeceği, okuyunca kabul edeceği bir çalışma sisteminin? yaratılması.. ?Neden rahatsız olunuyor? anlamıyoruz!..Her kişi, her alanda uzman değildir ki! İddialıyım; yukarda konuştuğumuz konularda, kesinlikle sorunlar/tartışmalar vardır, ama kurum içinde bir şekilde kapatılmakta, sümen altı edilmektedir. Bize neler geliyor, neler,ama yazamıyoruz..Birikir birikir zaman gelir patlar, o zamanda suçluyu bulamazsınız, ya da bulursunuz af gelir, kurtulur!..
Ve, ülkemizde; devran döner, böyle gelmiş böyle gider!...
Çıkarılan afları görmüyor musunuz?
Maalesef?
