Eskişehir Teknik Üniversitesi (ETÜ) Mimarlık ve Tasarım Fakültesi Endüstriyel Tasarım Bölümü son sınıf öğrencisi Alihan Bak, orman yangınlarını büyümeden tespit ederek ilk müdahaleyi yapan 'Fire Hawk' isimli sistem geliştirdi.
Orman yangınları ve bu yangınlara müdahale üzerine araştırma yapan Bak, Türkiye'de çıkan orman yangınlarında yılda ortalama 10 bin hektarlık alanın zarar gördüğünü öğrenince Dr. Öğretim Üyesi Emre Tüfekçioğlu danışmanlığında, yangınların erken tespiti ve ilk müdahaleyi sağlamak amacıyla proje hazırlamaya karar verdi.
Söz konusu projede drone kullanılabileceği düşüncesiyle yola çıkan Bak, ilk olarak 'Fire Hawk' adını verdiği ve mobil güneş panelli şarj istasyonu içeren sistem geliştirdi.
Küçük boyuttaki 24 saat havada kalma özelliğine sahip, termal kamera ve ısı algılayıcılı drone, alevleri tespit edip, altında iki adet yangın söndürme topu bulanan diğer drone cihazını uyarıyor. Harekete geçen ikinci drone iki dakikada bölgeye gelerek, her biri 1,3 kilogram olan ve içinde bor karışımlı kimyasal bulunan iki topu yaklaşık 500 metre yükseklikten alevlerin üzerine bırakıp yangına ilk müdahaleyi yapıyor.
'Mobil istasyonlarla farklı noktalara taşınabiliyor'
Bak, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Türkiye'deki orman yangınlarının risk haritasını incelediğini ve her yıl çıkan ortalama 4 bin orman yangınında 10 bin hektarlık alanın zarar gördüğü bilgisini edindiğini kaydetti.
Bunun üzerine çalışma yapmaya karar verdiğini ifade eden Bak, şöyle konuştu:
'Yaptığım araştırmalar sonunda orman yangınlarına müdahalede droneların kullanılmadığını fark ettim. Bunun üzerine 'Fire Hawk' adlı sistemi geliştirdim. İki drone ve güneş panelli bir şarj istasyonundan oluşuyor. Küçük olan keşif drone, üzerindeki ısı algılayıcıları ve termal kameralarla 24 saat havada kalarak ormanı kontrol ediyor. Alevleri fark etmesi durumunda, yangına müdahale drone cihazına sinyal gönderiyor. İkinci drone iki dakika içinde altında bulunan kimyasalla dolu yangın söndürme toplarıyla olaya müdahale ediyor. Strafordan yapılmış bu toplar alevle buluştuktan 3 saniye sonra patlıyor ve her biri 10 metrekarelik alandaki ateşi söndürüyor. Böylece ekipler gelene kadar vakit kazandırıyor. Droneların güneş panelli şarj istasyonları mobil olarak da kamyonetlerin üzerinde taşınabiliyor. Farklı noktalardaki bölgelerde keşif uçuşu ve ilk müdahale sağlanabiliyor. Söz konusu iki dronemiz de savunma sanayisinde de kullanılan ve ateşe karşı dayanıklı plastik çeşidi polieterimidden imal edildiği için yangından etkilenmiyor.'
Proje danışmanı ETÜ Mimarlık ve Tasarım Fakültesi Endüstriyel Tasarım Bölümü Dr. Öğretim Üyesi Emre Tüfekçioğlu ise bölümlerinin çalışmalarını sektörle iş birliği içinde yaptığını belirterek, öğrencisi Alihan Bak'ın da 'Fire Hawk' adlı sistemin tasarımında sektördeki bir firmadan destek aldığını bildirdi.
Tasarımın tamamının iki ayrı drone ve güneş panelli şarj istasyonundan oluştuğunu anlatan Tüfekçioğlu, şunları söyledi:
'İlk drone küçük ve uzun menzilli olmasının yanı sıra sürekli orman arazisi üzerinde gezerek, ısı algılayıcıları ve termal kameraları sayesinde yangını fark ediyor. Yangının olduğu yeri tespit ederek koordinatlarını yangına ilk müdahalede bulunacak ikinci drone ve orman yangınına müdahale ekiplerine gönderiyor. Bu sırada güneş enerjili şarj ünitesi bulunan istasyondaki ikinci drone havalanıyor. Söz konusu dronenın altında yangına ilk müdahaleyi sağlayacak içinde kimyasal bulunan iki küre bulunuyor. Bu küreler ateş atıldığında patlayarak ortamdaki bütün oksijeni kesiyor ve yangına ilk müdahaleyi sağlıyor. İstasyonlar arasında 5 kilometre olacak şekilde yerleştirilen dronelar, 25 kilometrekarelik alanı tarayabiliyor.'
