Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Berat Albayrak, Türkiye'nin bir rüyasının gerçeğe dönüştüğünü belirterek, 'Eti Maden ve dünyanın bor teknolojileri alanında en büyük firmalarından biri olan Çinli Dalian Jinma ile işbirliği protokolü imzalayacak. Bu protokol ile Balıkesir'de, yüksek teknoloji bor karbür üretim tesisi kuracağız. Bor karbür, madenden çıkan borun katma değerini 2 bin kata kadar artıracak bir teknoloji. Hammadde olarak tonu 200 dolardan başlayıp, yüksek teknolojili ürüne dönüştüğünde yaklaşık 400 bin dolara kadar çıkan bir katma değer oluşuyor.' dedi.
Albayrak, Yeni Bor Stratejisi Lansmanı ve Teknoloji Transferi Mutabakatı İmza Töreni'nde konuştu.
Enerji ve maden alanında Türkiye'de insanların gündeminde olan bor madeniyle ilgili tarihi bir tanıtım gerçekleştirildiğini vurgulayan Albayrak, göreve geldikleri ilk günden beri teknolojinin yerlileştirilmesini önceliklerden biri olarak belirlediklerini anlattı.
Hammadde ile bir birim kazanırken, teknolojiyi kuranların 100 hatta bin birim kazandığını dile getiren Albayrak, ocak ayından itibaren süren yoğun çalışmalar sonucunda bir müjdeyi hayata geçirdiklerini söyledi.
Albayrak, bu kapsamda dünyanın bor alanındaki iki büyük şirketinin işbirliği yapacağını açıklayarak, 'Eti Maden ve dünyanın bor teknolojileri alanında en büyük firmalarından birisi olan Çinli Dalian Jinma ile işbirliği protokolü imzalayacak. Bu protokol ile Balıkesir'de, ki bunun fazları da olacak, yüksek teknoloji bor karbür üretim tesisi kuracağız. Bu tesis ile bor karbüre dayalı yüksek katma değerli ürünler geliştirecek olan teknolojiyi ülkemize kazandırmış olacağız. Bor karbür, madenden çıkan borun katma değerini 2 bin kata artıracak bir teknoloji. Tam 2 bin kat.' diye konuştu.
Albayrak, sahnenin her iki tarafındaki masalara yerleştirilen ürünleri göstererek, bor madenindeki katma değer artışlarını, şu şekilde açıkladı:
'Sol tarafta, kolemanit bor dediğimiz, Türkiye'de dünyanın en kaliteli hammadde ürünü, dünya ortalama pazarı 200 dolar civarında. Bunu işleyerek ve rafine ederek toz haline, borik asit dediğimiz hale dönüştürdüğümüzde, dünya piyasasında tonu 600 dolar civarı olan bir ürün halini alıyor. Bundan sonraki süreç, sağdaki masada dünyada elmastan sonra en sert ve dayanıklı element olan bor karbür ingot. Borik asit bor karbüre dönüştüğünde, toz halleriyle birlikte sanayi ve endüstride tonu yaklaşık 40 bin dolara kadar olan mamül dediğimiz ürüne dönüşüyor. Bunu yeni teknolojilerle de işleyerek levhalar şeklinde ürüne dönüştürdüğümüzde, burada zırh levhalar, eğimli ve kıvrımlı olanların özellikle helikopter zırhlarında, silindir boru ve ince olan nükleer santral nötron tutucuları ve soğutmada, zırh ve yelek dediğimiz mukavemeti en dayanıklı ama müthiş derecede hafif olan ve özellikle savunma sanayimizdeki en stratejik ürüne dönüştürüp iki şeyi başarıyoruz. Yani, hammadde olarak tonu 200 dolardan başlayıp, yüksek teknolojili ürüne dönüştüğünde yaklaşık 400 bin dolara kadar çıkan bir katma değer oluşuyor. Bor karbür, yıllık on binlerce tonluk dev bir pazar büyüklüğüne sahip ve her yıl en hızlı büyüyen pazarların başında geliyor.'
'Savunma sanayinin geliştirilmesi için kritik'
Albayrak, bor karbürün Türkiye için önemli bir ihracat kalemi olacağını da belirterek, 'Kalitesi ile dünyada Türkiye?nin adıyla anılan, örnek ve öncü sektörlerinden biri olacak. Bor karbür özellikle savunma sanayimizin geliştirilmesi ve yerlilik oranının daha da artırılması adına kritik bir önem taşıyor. Bor karbür düşük yoğunluğu ve yüksek ısıya dayanma özelliği ile savunma sanayimizin güçlenmesine katkıda bulunacak. Özellikle taktik araçlar, helikopterler, uçaklar, hafif zırhlı araçlar ve personel koruyucu yeleklerde kullanılan bor karbürün Türkiye?de üretilmesi ile savunma sanayimiz açısından da önemli bir adım atacağız.' değerlendirmesinde bulundu.
Yeni sürecin bor madeninin yüksek teknoloji ürününe dönüştüğü ferro bor ve bor nitrür alanlarındaki çalışmalarla devam edeceğini açıklayan Albayrak, ferro borun yüksek kalitede manyetik malzeme üretimi ve yüksek dayanıklılıkta çelik üretimi kapasitesi sağlayacağını söyledi.
Bir diğer alan olan bor nitrürün yüksek sıcaklığa dayanıklılığı ve yüksek elektrik yalıtkanlığı özelliğiyle, atom reaktörleri, uçak ve roket motorları gibi çok önemli alanlarda kullanılma özelliğine sahip olduğunu aktaran Albayrak, 'Bor nitrür de bugün piyasa değeri olarak tonu 50 bin dolarlara ulaşan bir mamül. İşte biz bu teknolojiye de bugün başlattığımız süreç ile ulaşacak, bor nitrürden de çok daha yüksek katma değerde stratejik ürünler elde etme kapasitesine ulaşacağız.' ifadelerini kullandı.
'Eti Maden 2017'de pazarı domine etti'
Albayrak, Türkiye'nin bugün dünya bor rezervlerinin yüzde 73?üne sahip olduğunu ve rezerv geliştirme çabalarıyla bu oranı kısa vadede yüzde 80?nin üzerine çıkaracaklarını ifade etti.
Bor üretiminde Eti Maden'in dünya lideri olduğunu anımsatan Albayrak, şunları kaydetti:
'Eti Maden 2017?de 2,2 milyon ton satış gerçekleştirerek küresel pazarın yüzde 57?sini tek başına domine etti. 16 yıldır ne yaptıysak hep milletimiz için yaptık. Gençlerimize inanarak yaptık. Yıllardır milletimizin gündeminde olan bor madenine işte böyle sahip çıkıyoruz. Biz bu tarihi adımı atarken, Türkiye?ye sözde vaatlerde bulunanların beyannamelerinde bor ya hiç geçmiyor, ya da yıllardır tekrar edildiği, kalıplaşmış iki cümle içerisinde kullanılıyor. Milletimizin, kendi değerlerine kimlerin sahip çıktığının, 'Büyük ve Güçlü Türkiye' hedefi için kimlerin projeler, stratejiler geliştirdiğinin farkında olduğuna inanıyoruz. Bizim yolumuz teknoloji yolu. Bizim yolumuz dünya ile en ileri teknolojilerde rekabet yolu. Bu hedefleri, bu projeleri milletimize armağan ve emanet ediyoruz. Onların en iyi şekilde sahip çıkacaklarına inanıyoruz.'
Törende daha sonra, Eti Maden Genel Müdürü ve Yönetim Kurulu Başkanı Serkan Keleşer ile Dalian Jinma Üst Yöneticisi Wang Yanhe tarafından 'Teknoloji Transferi Mutabakatı' imzalandı.
