Ufuk Üniversitesi Tıp Fakültesi Pediatrik Endokrinoloji Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ayça Törel Ergür, iyot eksikliğinin IQ'da 12-13 puan azalma yarattığını ayrıca küçük ve okul çağı çocuklarda ders başarısında düşme, dikkat eksikliği sendromu, anksiyete, depresyon, boy kısalığı, kabızlık, kilo artışı, guatr, dirençli demir eksikliği anemisine de neden olduğuna dikkat çekti.
Prof. Dr. Ayça Törel Ergür, 1-7 Haziran İyot Eksikliği Hastalıklarının Önlenmesi Haftası dolayısıyla yaptığı açıklamada, iyotun tüm vücut hücrelerinde bulunan tiroit hormonlarının sentezinde gerekli, bağışıklık sisteminde, enfeksiyonlardan korunmada ve kanser gelişiminin önlenmesinde önemli bir element olduğunu söyledi.
İyot, ilk kez 1811'de Bernard Courtois'in barut yaparken oluşan mor bir buhar çıkışının gözlenmesiyle keşfedildi. İyotun yunancada 'mor' anlamına geldiğini belirten Ergür, maddenin doğada en fazla deniz suyu, kaya ve deniz yosunlarında bulunduğunu anlattı.
Ergür, en fazla iyot içeren besinlerin kabuklu deniz ürünleri, tuzlu su balıkları, ton balığı, mezgit, ıspanak, soya fasulyesi, şalgam, pazı, kabak, kuru fasulye, sarımsak, çilek, süt-süt ürünleri ve peynir olduğunu açıkladı.
'Ülkemizde guatr görülme sıklığı yaklaşık yüzde 30'
Prof. Dr. Ergür, iyot eksikliğinin ciddi sağlık sorunlarına yol açtığına dikkat çekti. İyot eksikliğinin, toplumdaki tiroit bezinin büyümesi olarak tanımlanan guatr hastalığı ve idrardaki iyot düzeyine göre sınıflandırıldığını söyleyen Ergür, şunları anlattı:
'Ne yazık ki iyot eksikliği halen dünyada 'salgın' boyutunda süregelmektedir. Pek çok önlem alınmasına rağmen Dünya Sağlık Örgütünün (DSÖ) iyot eksikliği olarak tanımladığı bölgede dünya nüfusunun üçte biri yaşamaktadır. Ülkemizde guatr görülme sıklığı yaklaşık yüzde 30 olup orta derecede iyot eksikliği bölgesi olarak tanımlanmaktadır.'
'İyot eksikliği IQ'da 12-13 puan azalma yaratıyor'
Ergür, özellikle çocuklarda ilk 3 yılda santral sinir sisteminin gelişiminde tiroit hormonlarının büyük rol oynadığına işaret ederek, şu bilgileri verdi:
'İyot eksikliğine bağlı yetersiz tiroit hormon biyosentezi zeka ve gelişme geriliği, sağırlık, konuşma bozuklukları yaratmaktadır. Yapılan çalışmalarda, önlenebilir zeka geriliği nedeni olarak bilinen iyot eksikliği IQ'da 12-13 puan azalma yaratmıştır.'
İyot eksikliğinin daha büyük çocuk ve adolesanlarda guatr, hipotiroidi, nükleer radyasyona duyarlılık oluşturabildiğinin altını çizen Ergür, doğurganlık çağındaki kadınlarda kısırlığa neden olduğunu ve meme kanserine yol açtığını söyledi.
Gebelerin de risk altında olduğunu ifade eden Ergür, ölü doğum, düşük, doğumsal anomalili bebek gibi durumların görülebildiğini belirtti.
'İyotlu tuz, yemek piştikten sonra konulmalı'
İyot eksikliğinin düzeltilmesinde en önemli adımın, sofra tuzlarının iyotlanmasının zorunlu hale getirilmesiyle gerçekleştiğini ifade eden Ergür, '1994 yılında iyotlu tuz kullanan aile oranı yüzde 18 iken, 2008'de yüzde 80'lere ulaşmıştır' dedi.
Ergür, iyotlu tuzun yemeklere piştikten sonra konulması gerektiğini belirterek, tuzun güneş almayan kuru ortamda muhafaza edilmesinin uygun olduğunu söyledi.
Kaynak: TRT Haber
