Kırgızistan'ın kuzeydoğusundaki Issık Göl bölgesinin en büyük şehri Karakol'da 20. yüzyılın başında inşa edilen ülkenin 'çivisiz' tek camisi, bir asırdır dimdik ayakta durmaya devam ediyor.
Karakol şehrinde klasik Çin mimarisiyle inşa edilen ve 'Dungan mescidi' olarak da anılan asırlık tarihi Merkez İbrağim Hacı Camisi, yöreye gelen yerli ve yabancı turistlerden büyük ilgi görüyor.
Çivi kullanılmadan 'çandı' yönetimiyle inşa edilen tek katlı ve tek minareli cami, Kırgızistan'da inanç turizminde önemli bir yer tutuyor.
Ramazan aylarında teravih namazı için tercih edilen ibadethane, tarihi dokusu dolayısıyla ziyaretçilerin akınına uğruyor.
Cami içerisinde, geleneksel Çin mitolojisinde yer alan ejderha, Anka kuşu ve aslan figürleri dikkat çekiyor.
İbrağim Hacı Camisi, Çin'de 19. yüzyılın sonlarında yapılan zulümlere dayanamayarak göç etmek zorunda kalan Dungan halkının önderleri tarafından davet edilen Çin asıllı mimar Zhou-Su tarafından 3 yılda 1910'da inşa edildi. Rus Çarlığı yönetiminin inşasına izin verdiği 120 kişilik caminin yapımında bölgede yetişen ladin, karaağaç ve kavak ağaçları kullanıldı.
Dungan Derneği Bölge Başkanı Anvar Nanşanlo, yaptığı açıklamada, caminin eşsiz bir yapı olduğunu belirterek 'Bu cami, klasik Çin mimarisidir. Cami, tek bir çivi kullanılmadan inşa edildi.' dedi.
Cami minaresinin, Sovyet döneminde çıkan yangından zarar gördüğünü ifade eden Nanşanlo, cemaatin, cami mimarisinden farklı olarak kerestelerden bir minare inşa ettiğini söyledi.
Nanşanlo, dini inançların yasak olduğu Sovyetler Birliği döneminde İbrağim Hacı Camisi'nin, 25 yıl boyunca tahıl ambarı olarak, bölgedeki kilisenin de spor okulu olarak kullanıldığını anlattı.
İkinci Dünya Savaşı'ndan sonraki yıllarda Dunganların caminin yeniden ibadethaneye çevrilmesi için mücadele başlattığını söyleyen Nanşanlo, 'Dunganlar kendilerini büyük riske attılar. O dönem ev yapmak, ev satın almak mümkün değildi. Dunganlar, kendileri için büyük anlam taşıyan bu camiye kavuşmak için devletin talep ettiği şartlara boğun eğerek evlerini teminat gösterdiler. Dunganlar camiye 1960'lı yıllarda kavuştular.' diye konuştu.
Nanşanlo, Çin'in orta kesiminden Orta Asya topraklarına 140 yıl önce göç eden Müslüman topluluğuna 'doğudan gelen' anlamına gelen Dungan adının verildiğini ifade etti.
Çin'deki Dungan sayısının yaklaşık 3,5 milyon olduğunu belirten Nanşanlo, Kırgızistan ile Kazakistan'da 100 bin civarında Dungan'ın yaşadığını ve genellikle tarım sektöründe çalışarak yaşamını sürdürdüğünü sözlerine ekledi.
