BEYRUT (AA) - FURKAN GÜLDEMİR - Lübnan'daki 14 Mart siyasi bloğundan Müstakbel Partisi'nin lideri ve eski başbakan Saad Hariri, güvenlik nedeniyle uzun süredir ikamet ettiği Suudi Arabistan'dan bir yıl aradan sonra babası ve eski başbakanlardan Refik Hariri'nin ölüm yıl dönümü töreni vesilesiyle Lübnan'a gelmesi ülkedeki siyasi sahneyi hareketlendirdi.
Törende verdiği mesajlar ve halihazırda da siyasilerle devam eden temaslarıyla Hariri'nin girişiminin, 21 aydır devam eden cumhurbaşkanlığı krizini sonlandırmak ve Hizbullah'ın krizdeki etkisini bir çatışmaya yol vermeden azaltmaya çalıştığı uzmanlarca yorumlanıyor.
Lübnan basınına, 'bu sefer ülkede daha uzun süre' kalacağını açıklayan Hariri'nin temaslarıyla ilgili 14 Mart siyasi bloğunu uzun süredir takip eden siyasi uzman Esad Bişara, Hariri'nin güvenlik nedeniyle yurtdışında geçirdiği zamanın çok uzun olduğunun farkına vardığını söyledi.
Bişara, eski başbakanın dönme kararını 'Hariri, cumhurbaşkanı adayı olarak öne çıkardığı Süleyman Franci'ye ciddi destek verilmesi gerektiğini gördü. Bu yüzden Beyrut'a dönmesinin zorunlu hale geldiğini anladı' diye yorumladı.
Ülkede halihazırda seçilme ihtimali kuvvetli olan iki cumhurbaşkanı adayı var. Bunlar batı karşıtı ve 8 Mart siyasi bloğundan. Hizbullah tarafından desteklenen Özgür Yurtsever Hareketi Lideri Mişel Avn ve Harir'nin geçen senenin sonunda öne çıkardığı, Beşşar Esed'in çocukluk arkadaşı Marada Lideri Süleyman Franci.
Hariri'nin Franci girişimi üzerine 14 Mart siyasi bloğunun cumhurbaşkanı adayı Lübnan Güçleri Partisi lideri Samir Caca, adaylıktan çekildiğini ve rakibi Mişel Avn'ı desteklediğini açıklamıştı. Hariri babasının ölüm yıl dönümü vesilesiyle düzenlenen törende Caca'ya saygı duymaya devam edeceklerini söylemişti.
Hariri ayrıca törende, 'Lübnan asla İran'ın bir vilayeti olmayacaktır' açıklamasıyla dolaylı yoldan Hizbullah'ın ülkeyi İran'a teslim etmeye çalıştığını ve buna izin vermeyeceklerini ima ederek cumhurbaşkanlığı krizinin sona ermesi gerektiğini dile getirmişti.
Siyasi uzman Bişara, Hariri'nin cumhurbaşkanlığı krizini sona erdirmeyi hedeflediğinin altını çizerek, 'Öne çıkarttığı aday Franci'ye Hizbullah'ın müttefiklerinden de destek geldi. Hariri, bu krizde Hizbullah'ın etkisini azaltmak istiyor' dedi.
Hariri, törenden birkaç gün sonra yaptığı açıklamada, mecliste cumhurbaşkanını seçmek için düzenlenen oturumları boykot eden başta Hizbullah olmak üzere batı karşıtı 8 Mart Bloğunun üyelerine çağrıda bulunarak, 'Lübnan demokrasi ile yönetiliyor. Cumhurbaşkanlığı seçimleri için üç adayımız var. İşte bu yüzden hepimiz meclise gidip cumhurbaşkanını seçmeliyiz' diye konuşmuştu.
- Franci ile görüşmede yola devam kararı
Hariri, geçen senenin sonundaki Paris görüşmesinin ardından ülkeye ayak bastıktan birkaç gün sonra Franci ile bir araya gelmişti. Franci'nin partisi aynı zamanda Hariri'nin yer aldığı 14 mart siyasi bloğunun karşısında ve batı karşıtı politikalarıyla bilinen 8 Mart siyasi bloğunda bulunuyor. Hariri, görüşmeden sonra basına yaptığı açıklamada, Franci'nin cumhurbaşkanlığı adaylığına desteğini yinelemişti.
Franci ise 'Cumhurbaşkanlığı yarışından çekilerek Hariri'yi mahcup etmeyeceğim' açıklaması ile yarışa devam edeceğini söylemişti.
- Meclis Başkanı Berri ile temas
Hariri, cumhurbaşkanlığı krizini sonlandırmak için devam ettiği temaslarının devamında, Şii Emel Hareketi Lideri ve Meclis Başkanı Nebih Berri ile bir araya geldi. Berri'yi konutunda ziyaret ettikten sonra basına açıklamada bulunan Hariri, 'Ziyaretin nedeni, Meclis Başkanı Berri ile özellikle çözülmesi gerektiğini düşündüğümüz cumhurbaşkanlığı krizinde iletişim kanallarını açık tutmak' diye konuştu.
8 Mart Bloğu içinde yer alan Şii Meclis Başkanı ve Emel Hareketi Lideri Berri ve partisi mecliste sahip oldukları 13 sandalye ile gelişen yeni cumhurbaşkanlığı aritmetiğinde kritik öneme sahip. Berri'nin, cumhurbaşkanlığı oturumunda grubunu serbest bırakacağını açıklamasına rağmen Marada Lideri Franci?yi desteklediği biliniyor.
Müstakbel Partisi lideri Hariri, 2011 yılında başbakan olduğu hükümetten Hizbullah ve müttefiklerinin çekilmesiyle koltuğunu kaybetmişti. Daha sonra 'güvenlik gerekçesiyle' ülkeyi terk edip zaman zaman Fransa ve çoğunlukla Suudi Arabistan'da yaşamaya başlayan eski başbakan, ülkeye en son geçen sene yine babasının ölüm yıl dönümü töreni vesilesiyle gelmişti.
Lübnan Meclisi, toplantı yeter sayısı sağlanamadığı için 35'inci oturumda da cumhurbaşkanını seçemeyerek bir sonraki oturumun 2 Mart'ta yapılacağını açıklamıştı.
Lübnan'da görev süresi Mayıs 2014'te dolan cumhurbaşkanı Mişel Süleyman'ın yerine yeni cumhurbaşkanı siyasi anlaşmazlıklar nedeniyle 21 aydır seçilemiyor.
