KAYRAVAN (AA) - NACİH ZADUDİ - Tunus'un ekonomi ve güvenlik alanında yaşadığı sorunlar nedeniyle tarihi kent Kayravan'ın halı dokuma pazarı olumsuz yönde etkilendi.
Amaziglerin nakış ve tasarımları ile İslam kültür mirası içinde biçimlenerek günümüze gelen Kayravan halı dokumacılığı, arz ve talep sayısı her geçen gün azalan bir zanaate dönüştü.
İlk olarak Kayravanlı Kamile binti Çavuş'un, kentte medfun sahabe Ebi Zuma el-Belevi'nin türbesine halı dokuyarak bir aile geleneğine dönüşmesine öncülük ettiği bu halılar, zamanla çeyizlerin ve Kayravan evlerinin en önemli unsurlarından biri haline geldi. Kentin kırsal kesimlerinde de gittikçe yaygınlık kazanan dokuma halılarda en çok petek ve mihrap motiflerinin kullanıldığı görülüyor.
Kayravan'ın binlerce sakininin ekmek kapısı olan bu zanaat, daha sonra piyasa değişim ve hareketliliğine paralel olarak geliştirilmesi gereken pazarlama faktörlerinin bulunmaması ve devrimin ardından meydana gelen güvenlik olaylarının turizme yansımaları nedeniyle hak ettiği ilgiyi görmüyor. Ticaret Bakanlığı'na bağlı geleneksel endüstri kurumları da dokumacılık alanında eğitim verilmesi gibi bu kültürel mirası korumak ve canlandırmak için bazı adımları atmaya çalışıyor.
- Halı malzemeleri pahalandı
Halı dokumacılığının içinden geçtiği zor ekonomik süreci AA muhabirine anlatan yatırımcı Saliha Zerai de halı fiyatlarında yaşanan düşüşe rağmen malzemelerin pahalılığından şikayet ediyor.
Zerai, çiftçilik, sanayi ve diğer hizmet alanlarında iş fırsatları bulunmaması nedeniyle halı dokuma sanatının kendisi için tek geçim kaynağı olduğunu ifade ediyor.
Halı dokumaya 12 yaşında başladığını ve daha sonra işi öğrenerek kendi dokuma atölyesini açtığını söyleyen Fethiye Ukub da bu alanda karşılaştığı sıkıntılardan söz etti.
Ukub, devrimin ardından yaşanan gelişmeler çerçevesinde pazarlamadaki zayıflık ve devlet kurumlarındaki işlere rağbet sebebiyle atölyedeki çalışan sayısının 45'ten 13'e düştüğünü belirtti.
- Üretimde ciddi gerileme var
Dokunan halıların satışa çıkarılmadan önce kalite kontrolden geçtiği 'Halı Evi' kurumu yetkililerinden Fethi el-Amiri ise '2000 yılında kontrol için bize gelen günlük halı sayısı 500'dü. Sayı çok olduğu için kontrol işlemleri yorucu oluyordu. Ancak şimdi bu sayı 20'ye düştü' dedi.
Hükümetin, Geleneksel Endüstri Kurum yetkilisi Hasan ed-Duğri de halı dokumacılığı alanında yaşanan gerileme ile ülkenin güvenlik durumu ve terör saldırılarını ilişkilendirdi.
'Turizm sektörü ile geleneksel sektör arasında güçlü bir bağ var' ifadesini kullanan Duğri, Ticaret Bakanlığı'nın dokumacılık sektöründeki tehlikenin farkına vardığını ve tanıtım fuarları düzenlenmesi için bütçe ayırdığını söyledi. Duğri ayrıca, ihracat konusunda doğru bir metodun takip edilmediğini belirterek, doğrudan ihracatı teşvik edecek bir stratejinin bulunması gerektiğini kaydetti.
Halıların satış fiyatının düşük olmasının, atölye sahiplerini daha az üretime sevkediyor. Kayravan'da 2014 yılının ocak ayında 507 olan halı dokuma atölye sayısının, 2015 yılının aynı zaman diliminde 356'ya gerilediği belirtiliyor.
