Düşmana korku, dosta güven veren askeri helikopterlerin tamir ve bakımı, Ankara?daki 5. Ana Bakım Fabrika Müdürlüğünde alanında uzman kişilerce yerli ve milli imkanlarla yapılıyor.
Türk kara havacılığının kalesi durumundaki 5. Ana Bakım Fabrika Müdürlüğü, sabit ve döner kanatlı hava araçlarının depo seviyesi bakım, onarım, modifiye işlemleri ve modernizasyonlarını uluslararası standartlara uygun şekilde yapıyor. Milli Savunma Bakanlığı Askeri Fabrikalar Genel Müdürlüğü bünyesinde faaliyet gösteren 5. Ana Bakım Fabrika Müdürlüğünde yıllık ortalama 25 adet hava aracına yenileştirme işlemi uygulanıyor. Helikopterlerin bakım ve onarımları, atölye, hangar, depo ve idari hizmet binalarının bulunduğu 242 bin metrekarelik alana sahip fabrikada alanında uzman personelce gerçekleştiriliyor. Hava araçlarına her yıl düzenli olarak gövde durum değerlendirmesi yapılıyor. Gövde yenileştirme işlemi uygulanacak helikopterin belirlenmesinde envantere giriş tarihleri, bir önceki yenileştirme tarihi, gövde uçuş saati ve kullanıldığı coğrafi bölge dikkate alınıyor. Bakım veya onarıma alınan helikopterler, parçalarına ayrılıp ilgili birimlere gönderiliyor. Birimlerde yapılan işlemlerin ardından helikopter tekrar monte edilerek uçuş hattına gönderiliyor. Deneyimli test pilotları tarafından uçuş testine tabi tutulan ve bu testi başarıyla geçen helikopter, ait olduğu birliğe teslim ediliyor.
Yerli ve milli üretim
Fabrikada bakım ve onarımların yanı sıra yerlileştirme ve millileştirme kapsamında bakım ve onarımda ihtiyaç duyulan yedek parçaların üretimleri de yapılıyor. Bu sayede ekonomik anlamda tasarruf sağlanmış oluyor. Öte yandan fabrika, Sikorsky firması ile yetkili bakım sözleşmesi imzalamış dünyadaki tek merkez olarak dikkat çekiyor.
5. Ana Bakım Fabrika Müdürü Albay Adnan Ocak, fabrikada TSK?nın envanterinde bulunan hava araçlarının yanı sıra Jandarma Genel Komutanlığı, Sahil Güvenlik Komutanlığı ve Emniyet Genel Müdürlüğünün hava araçları ile sivil havacılığa da bakım ve onarım hizmeti verildiğini söyledi. Helikopterlerin her yıl düzenli olarak görev durum değerlendirilmesine tabi tutulduğunu anlatan Ocak, 'Yıllık olarak ortalama 25 adet hava aracı yenileştirilir. Kara Kuvvetleri Komutanlığımızın aracından sökmüş olduğumuz 312 farklı komponent 12 adet ihtisas atölyesine gönderilmekte. Gövdesi ise öncelikle boyası sökülerek yapısal malzemesinin onarımına başlanılmaktadır. Hava aracının yenileştirilmesinin bitmesine müteakip hava aracının üzerinde bulunan parçaların yüzde yüz kontrolü, değişmesi gerekenlerin tamamının değiştirilmesi, faaliyetinin tamamının bitimine müteakip ise gerek yerde, gerekse de havada bütün testlerinin yapılması sebebiyle hava araçlarının yaşının olmadığı değerlendirilmektedir' diye konuştu.
'1 milyon 750 bin TL?lik tasarruf sağlandı'
Ocak, fabrikada havacılık standardına uygun olarak yaklaşık 8 bin kalem malzemenin üretildiğini, bu malzemelerin hava araçlarına takılarak ülke ekonomisine katkıda bulunulduğunu ifade etti. Yerlileştirme ve millileştirme hedefi kapsamında ürün çeşitliliği ve miktarının sürekli olarak arttığını anlatan Ocak, 'Örneğin Cougar hava aracında sıhhi tahliye ve tedavi maksatlı olarak kullanılacak olan sedye sistemi üretici firmasından 400 bin dolar bedelle tedarik edilecekken, fabrika imkanlarıyla 305 bin TL?ye imalatı tamamlanmış olup, sistem bazında 1 milyon 750 bin TL?lik tasarruf sağlanmıştır' ifadesini kullandı.
'Yerlileştirme ve millileştirme hedefinde büyük gelişmeler kaydedildi'
Fabrika hakkında bilgiler veren Ocak, şunları kaydetti:
'Kara havacılık sınıfının ikmal ve bakım faaliyetlerini yürütmek üzere 1948?de kurulmuş olan 5. Ana Bakım Fabrika Müdürlüğünde sabit ve döner kanatlı hava araçlarının depo seviyesi bakımı, onarımı, yenileştirilmesi ve modernizasyonları uluslararası standartlarda 70 yıllık bakım ve onarım tecrübesiyle yapılmaktadır. Özellikle son yıllarda sağlanan büyük destekle tesis, teçhizat, eğitim ve personel yönünde büyük atılım sağlanmış, yerlileştirme ve millileştirme hedefimiz kapsamında büyük gelişmeler kaydedilmiştir. Bu gelişmelerden alınan cesaretle 5. Ana Bakım Fabrika Müdürlüğü, vizyonunu dünyanın önde gelen helikopter bakım merkezi olmak olarak belirlemiş olup, çalışmalarını bu yönde sürdürmektedir.'
Pilot Albay Fethi Şahbaz ise, depo seviyesi bakımı yapılan bir Sikorsky helikopterinin önünde yapılan çalışmalara ilişkin bilgiler verdi. Fabrikanın dünyada Sikorsky firması tarafından bakım onarım yetkisi almış tek bakım merkezi olduğunu anımsatan Şahbaz, 'Helikopterin bakımları saatlik bazda yapılmakta. Bu bakımların çoğunluğu birlikler tarafından yapılır. 500 saatlik bakımdan sonra gövde yenileştirmeyle fabrikamıza gelir. Fabrikada boyası dahil tüm parçalar sökülür, ilgili atölyelere gönderilir. Tekrardan montaj edilerek burada kontrolleri yapılır' dedi.
Mühendis Albay Can Candan da, 'Fabrikamızda TSK?nın envanterinde bulunan döner kanatlı hava araçlarının 140 adet türbünlü motoru yıllık olarak yapılmaktadır. Yenileştirme, bakım ve onarım faaliyetlerinde burada gördüğünüz gibi motor en küçük parçasına kadar ayrılmakta, daha sonra uluslararası standartlara uygun olarak tekrardan toplanmaktadır' ifadelerini kullandı.