Evet, yüzümüzde yaşayan hayvanlar var. Bu mikroorganizmaları göremiyoruz, ama varlar.
Sekiz bacaklı bu mikroskobik canlıların en yakın akrabaları ise örümcekler ve keneler. Bütün ömürlerini yüzümüzde geçirir ve orada ölürler. Çoğunlukla da zararsızdırlar.
Yüzde yaşayan iki tür kurtçuk var: Demodex folliculorum ve Demodex brevis. Birincisi gözeneklerimizde ve kıl köklerinde, ikincisi ise derinin daha alt tabakalarındaki yağ bezelerinde yaşar. Vücudumuzun diğer bölgelerine göre yüzümde daha fazla gözenek ve yağ bezesi vardır. Orayı yurt edinmelerinin nedeni de bu olabilir. Fakat genital bölgede ve göğüslerde de rastlanır onlara.
Uzmanlar her yüzde yüzlerce adet bu kurtçuklardan bulunduğuna inanıyor. Fakat neyle beslendikleri henüz bilinmiyor. Bazıları ölü deriyle, bazıları ise yüzdeki bakterilerle beslendiklerini öne sürüyor. Gece gözeneklerden çıkarak çiftleşip tekrar geri döndükleri düşünülüyor.
Demodex?lerin anüsü olmadığından ölünceye kadar atık maddeleri vücutlarında tuttukları ve ölümleriyle birlikte yüzde çözündükleri sanılıyor.
Bilinen ve görülen bir zararları olmamakla birlikte, rozase (gülleme) adı verilen ve sızılı kırmızı yanaklara neden olan bir cilt hastalığına sahip olan insanlarda 10-20 kat daha fazla sayıda bu türden kurtçuklara rastlandığı belirtiliyor. Ancak bu durum, bu rahatsızlığa doğrudan kurtçukların neden olduğu anlamına gelmiyor. Asıl nedenin ciltte yaşanan değişim olduğu tahmin ediliyor. Bu kurtçuklar öldüğünde vücutlarındaki bakterilerin salınması da rozase semptomlarının ağırlaşmasına neden olabiliyor.
Ayrıca bağışıklık sisteminin zayıf olması ile bu kurtçukların sayısı arasında da bir bağ olduğu tahmin ediliyor. AIDS ve kanser hastalarının yüzlerinde daha fazla sayıda kurtçuğa rastlanıyor.
Fakat bunların parazit olmadığı, insanda herhangi bir zarara yol açmadığına inanılıyor. Hatta ciltteki ölü deriyi ve bakterileri temizleme gibi yararları da olabilir.
Peki, yüzünüzü bu canlılardan temizlemek istiyorsanız onlardan kurtulabilir misiniz? Demodex kurtçuklarını temizleyen tedaviler olmakla birlikte bunların sonsuza dek koruyucu özellikleri bulunmuyor. Altı hafta kadar sonra yeniden ortaya çıkabiliyorlar. Bunun nedeni ise insanlarla ve yatakla kontak halinde olmak.
Uzmanlar insanların bu kurtçukları 20 bin yıldır taşıdığına, kurt ve köpeklerden insana geçmiş olabileceğine inanıyor.
Ayrıca dünyanın farklı bölgelerindeki insanların yüzlerinde yaşayan kurtçukların farklı özellikler gösterdiği ve DNA?larında farklılıklar görüldüğü tespit edildi. Uzmanlar, atalarımızın dünya üzerindeki göç hareketlerini anlamamızda bunun bize yardımcı olacağına inanıyor.
Aynı şekilde bağışıklık sistemimizin geçirdiği evrimi anlamamızda da bu canlılar yardımcı olabilir.
Demodex insanın ne kadar farklı türden canlılara ev sahipliği ettiğinin göstergesi olarak da görülüyor. Bu kurtçuklar da bağırsaklarımızda yaşayan diğer mikroorganizmalar gibi ömür boyunca bizimle birlikte oluyor. Yani insan vücudu büyük bir ekosistemi içinde barındırıyor.
kaynak: bbceart/bbcdergi