Dr. Bülent Berker çiftlerin yüzde 40-45 inde infertilite nedenin erkeklere ait olduğunu ifade ederek ?Sperme ait bozukluklar, spermde sayı ve hareket azlığı, şekil bozukluğu sık görülen nedenler arasında yer alır? dedi.
Kadın Hastalıkları Doğum ve Tüp Bebek Uzmanı Profesör Doktor Bülent Berker hastalığın en yaygın görülenlerinin semende sperm sayısında azlık ve hareketlerinde yavaşlık olduğunu vurgulayarak ?Çiftlerin %40-45 inde infertilite nedeni erkeğe aittir. Sperme ait bozukluklar, spermde sayı ve hareket azlığı, şekil bozukluğu sık görülen nedenler arasında yer alır. En yaygın görülenleri, semende sperm sayısında azlık ve hareketlerinde yavaşlık (oligoasthenozoospermi) veya sperm hücresinin görülememesidir. Bazen de sperm hücrelerinde şekil bozukluğu vardır (teratozoospermi) ya da yumurtaya ulaşmadan ölmektedirler. Erkek üreme sisteminde erkek tohum hücrelerinin geçişini etkileyen bir tıkanıklıklar, varikosel, hidrosel, torbalara inmiş fıtık, inmemiş testis, enfeksiyonlar, travma, hastalıklar, psikolojik ve cinsel problemler diğer görülen nedenlerdir. Erkeğin ilk değerlendirmesi semen analizi olarak adlandırılan tetkikle yapılır. Semen analizinde standardizasyonu sağlayabilmek için, erkekten tetkik öncesinde 3-5 günlük cinsel perhiz yapması istenir. Bir erkeğin semen analizi hakkında görüş bildirmek için en az 2-3 haftalık aralarla iki örneğin incelenmesi gereklidir.? diye konuştu.
Erkeklerdeki kısırlığın iki ana nedeni olduğunu söyleyen Prof. Dr. Bülent Berker şunları söyledi:
?Azımsanamayacak bir orana sahip olan erkekteki kısırlık nedenlerini iki ana grupta toplamak mümkün. Spermin sayı ve kalitesini etkileyen üretim bozuklukları ve spermi dışarıya taşıyan kanallardaki tıkanıklıklar.
1. Sperm üretim bozuklukları: Erkek kısırlığı vakalarında spermin üretim ve olgunlaşma bozuklukları en sık rastlanılan durumdur. Üretim bozukluğu sperm sayısından kaynaklanabilir. Kadın yumurtasının döllenmesini engelleyen sperm hareketlerinin zayıflığı veya sperm şekillerinin (morfoloji) anormalliği ile de ilgili olabilir. Erkeğin sperminin normal kabul edilebilmesi için sayısının en az 20 milyon/ml, hareketli sperm oranının %30 ve yapısal olarak normal sperm oranının %4?ün üzerinde olması gerekir. Sperm değerlerinin yukarıda belirtilenin altında olması halinde doğal yollardan gebelik elde edilmesinde belirgin zorluklar yaşanmaya başlanır. Birçok faktör spermiogenezi (sperm hücrelerinin üretimi ve olgunlaşması) olumsuz yönde etkileyebilir.
İltihabi hastalıklar: Bazı bakteri ve virüsler erkekte yumurtalık iltihabına sebep olur. Yumurtalıklarından iltihabi bir hastalık geçiren erkeklerin yaklaşık %25?inde kısırlık problemi oluşur. Hormon bozuklukları: Sperm ve erkeklik hormonu olan testosteron hormonunun üretimi beyin sapından salgılanan iki hormon (folicle stimulating hormon ve luteinizing hormon) tarafından kontrol edilir. Bu hormonların salınımına ait bozukluklar erkek kısırlığının yüzde 2 - 5?inden sorumludur. Çevresel problemler: Kanser tedavisi için kullanılan ışın ve ilaçlar sperm üretimini bozabilir.
2. Yapısal bozukluklar: Spermin üretim yeri olan yumurtalıklardan dışarı çıkmasını engelleyen tam veya kısmi tıkanıklıklar kısırlık nedeni olabilir. Bu tıkanıklıklar doğuştan olabileceği gibi sonradan bir enfeksiyona da bağlı olabilir. Yumurtalık bölgesinden geçirilmiş bir cerrahi müdahale de tıkanıklığa yol açabilir
Mikroenjeksiyon tekniğinin 1992 yılından itibaren uygulanılmaya başlanmasıyla birlikte erkek kısırlığının tedavisinde bir dönüm noktası yaşandı. Bu teknikle şiddetli erkek kısırlığı durumlarında bile yüksek gebelik oranları elde etmek mümkün hale geldi. Erkek kısırlığında son yıllarda çok büyük gelişmeler gözlemlenmiştir. Büyük oranlarda tedavisi gerçekleşip veya spermler elde edilerek gebelikler oluşmaya başlamıştır. Çocuk sahibi olamayan çiftlerin bir ürolog tarafından incelenmesi ve tedavi olması gerekir. Erkek kısırlığında tedavi aşamalarında nedene yönelik planlamalar yapılmalıdır. Enfeksiyon gibi durumlarda antimikrobik tedavi uygulanır. Sigara ve alkol kullanan hastalarda kullanımları yasaklanır. Günümüzde yapılan araştırmalarda tıpta erkek kısırlığı tedavisinde eskiye oranla daha yüksek başarılar sağlanmaktadır.
Prof. Dr. Bülent Berker kısırlık sebeplerinden bazılarını ise şöyle sıraladı:
1) Geçirilmiş testis operasyonları
2) Testis tümörleri
3) İnmemiş testis
4) Tiroit hastalıkları
5) Geçirilmiş kabakulak hastalığı
6) Kemoterapi tedavisi
7) Cinsel bozukluklar
8) Genel anomaliler
9) Varikosel
