Trabzon?da 2013 yılında ilk kez namaz kılınarak müzeden camiye dönüştürülen Ayasofya?da 365 gün sürmesi planlanan restorasyon çalışmaları devam ediyor.
Fatih Sultan Mehmet Han?ın 1461 yılında Trabzon?u fethinin ardından camiye dönüştürülen, 1958-1962 yılları arasında Vakıflar Genel Müdürlüğü ve Edinburg Üniversitesi?nin işbirliği ile yapılan restorasyon ardından 1964 yılından sonra müze olan Ayasofya, 2013 yılından itibaren tekrar cami olarak hizmet vermeye başladı. 28 Haziran 2013 tarihinde uzun yıllardan sonra ilk kez namazın kılınmasıyla ibadete açılan Ayasofya?da başlatılan restorasyon çalışmaları sürüyor. Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından yürütülen ve 365 gün sürmesi planlanan restorasyon çalışmalarında fresklerin korunması ön planda yer alıyor. En az müdahale mantığıyla hat levhaları ve tablolar koyarak fresklerinin kapatılması planlanan restorasyon çalışmalarında yapı sağlığının sürekli olarak izlenmesi adına ise esere yerleştirilecek ivmeölçerler yardımıyla gerçek zamanlı titreşim kayıtları alınarak oluşacak değişikliklerin izlenerek hasarların büyümeden önlen alınması hedefleniyor. 57 yıl sonra restore edilecek olan Ayasofya?nın yanında bulunun 30 metre yüksekliğine sahip çan kulesinde de çalışmalar başladı. Kurulan iskeleye yardımıyla kulenin dış cephe çalışmalarının kısa sürede bitirilmesi planlanıyor.
Ayasofya esnafı endişeli
Ayasofya Cami?nin etrafında bulunan esnaflardan Sonat Kaynar, Ayasofya?nın müzeden camiye çevrilmesiyle turist sayısında azalma yaşandığını belirterek, ?Ayasofya?da restorasyon bizi etkileyecek. Trabzon?a 2018 yılında bin 100 otobüs geldi. 700?u Ayasofya?yı ziyaret etti. Cami olmadan önce müzeyken Trabzon?a özellikle Ayasofya?ya turist sayısı çok fazlaydı. Camiye dönüştürüldükten sonra yüzde 50 etkiledi. Ayasofya?da şuan tadilat başladı. 500 gün restorasyon çalışmalarının süreceği söylendi. Rezervasyonlara baktığımızda turistler bu yıl Ayasofya?yı seçmedi. 500 gün kapalı olmasına anlam veremiyoruz. Sanki yeni baştan yapacaklar. Trabzon?a misafir gelen beni turistik mekanlara getir diyor. Sümela Manastırı 2015 yılında kapandı. Halen daha tadilatta. 2017?da açılacak denildi 2019 yılına geldik kapalı. Ayasofya?da tadilata girdi. Gelen turistlere diyeceğiz ki, Trabzon?da sadece Atatürk Köşkü var. Bu bizim ayıbımız oluyor. Ayasofya turistik bir mekan. Burada 500 günlük ne var onu anlayamıyoruz? ifadelerini kullandı.
Kral I. Manuel tarafından yaptırıldı
Yapı, Trabzon İmparatorluğu?nu kuran Komnenos ailesinden Kral I. Manuel tarafından 1250-1260 yılları arasında yaptırıldı. Bir manastır kilisesi olan ve ?Kutsal Bilgelik? anlamına gelen Ayasofya, Fatih Sultan Mehmet Han?ın 1461 yılında Trabzon?u fethinden sonraki yıllarda bir minber ve müezzin mahfili eklenerek camiye dönüştürüldü. I. Dünya Savaşı sırasında Trabzon?u işgal eden Rus ordusu tarafından depo ve askeri hastane olarak kullanılan yapı, savaş sonrasından 1959 yılına dek cami olarak kullanıldı. 1959-1964 yılları arasında Vakıflar Genel Müdürlüğü ve Edinburgh Üniversitesinin ortak çalışmalarıyla restore edilen tarihi yapının freskleri ortaya çıkartıldı. 1964 yılında müze haline getirilen Ayasofya, 3 Haziran 2013 tarihinde Kültür Bakanlığı tarafından Vakıflar Genel Müdürlüğüne teslim edildi. Ardından mahkeme kararları ve vakıf kaydı dolayısıyla Ayasofya, 28 Haziran 2013 Cuma günü 49 yıl sonra yeniden Müslümanların ibadetine açıldı.
