Lefkoşa Devlet Hastanesi Yoğun Bakımı ünitesinde solunum yetmezliği nedeniyle bir süredir tedavi gören KKTC kurucu Cumhurbaşkanı merhum Rauf Denktaş'ın eşi Aydın Denktaş, bugün saat 08.20'de yaşamını yitirdi. Aydın Denktaş'ın kızı Ender Denktaş Vangöl, annesinin vefat ettiğini sosyal medya hesabından,
'Annemiz babamıza kavuştu. Bir çınarımızı daha kaybettik' şeklinde duyurdu.
AYDIN DENKTAŞ KİMDİR?
Aydın Denktaş 1943 yılında dünyaya geldi. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin kurucu Cumhurbaşkanı olan Rauf Denktaş'ın eşi olan Aydın Denktaş, KKTC'nin eski Maliye Bakanı Serdar Denktaş'ın annesidir.
RAUF DENKTAŞ'IN EŞİ AYDIN DENKTAŞ NEDEN ÖLDÜ?
Aydın Denktaş solunum yetmezliği nedeniyle 1 Ocak'ta yoğun bakıma alınmıştı. Denktaş Lefkoşa Devlet Hastanesi'ndeki hayat mücadelesini bu sabah itibarıyla kaybederek aramızdan ayrıldı.
RAUF DENKTAŞ KİMDİR?
Denktaş, mücadeleci, azimli ve iyi bir devlet adamı olmanın yanı sıra bilgi birikimini kitaplar yoluyla gelecek nesle aktarabilmiş bilge bir fikir adamı idi. Saadet Sırları, Ateşsiz Cehennem, Criminal Cases, 12'ye 5 Kala, Akritas Planı, A Short Discourse of Cyprus, The Cyprus Problem, Cyprus Triangle, Gençlerle Başbaşa, Kur'an'dan İlhamlar, Gençlere Öğütler, İmtihan Dünyası, Yarınlar İçin, Kıbrıs Girit Olmasın, A Handbook of Criminal Cases, Cyprus Problem in a Nutshell ile Kadın ve Dünya kitaplarını yazdı.
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin kurucusu ve ilk Cumhurbaşkanı olan Rauf Denktaş, 27 Ocak 1924 yılında Baf'ta doğmuştur. Henüz 1.5 yaşında iken annesini kaybeden Denktaş, anneannesi ve babaannesi tarafından yetiştirilmiştir. Babası Raif Bey'dir.
1930 yılında öğrenim görmek için İstanbul'a gelerek ilkokul ve liseyi Arnavutköy'de Fevzi Çakmak Lisesi'nde tamamlamıştır. Daha sonra Kıbrıs'a geri dönen Denktaş, Lefkoşa İngiliz Okulu'na gitti. Buradan 1941 yılında mezun oldu.
Yazı yazmaya meraklı olduğu için mezun olur olmaz Fazıl Küçük'ün Halkın Sesi adlı gazetesi için yazılar yazmaya başladı. Aynı zamanda Gazimağusa'da tercümanlık yapmıştır. Bir süre mahkemelerde memurluk ve İngiliz okulunda öğretmenlik yapmıştır.
Daha sonra 1944 yılında Birleşik Krallık'a giderek orada hukuk eğitimi almıştır. 1947 yılında mezun olduktan sonra Kıbrıs'a geri dönerek avukat olmuştur.
1948 yılında zamanın Kıbrıs Valisi tarafından kurulan Anayasa Konseyinde üye olarak çalışmıştır. Rum kilisesinin baskısı altında Konseye katılmış olan Komunist Akel Partisi Konsey?den çekilince Meclis kapatılmıştır. Türk temsilcilerin ısrarlı talepleri sonucu Hakim Mehmet Zeka bey?in başkanlığında ?Türk İşleri Komisyonu? kurulmuş, Rauf Denktaş bu komisyonda da çalışarak, İngiliz Müstemleke İdaresi?nin gasbettiği hakların iadesi için bir Rapor?un hazırlanmasında nazım rol oynamıştır. Hükümetin kabul ettiği bu raporda öngörülen yasaların yapılabilmesi için Başsavcılığa görev verilir ancak Başsavcılıkta bir Türk savcı yoktur. Liderliğin talebi üzerine 1949?da Denktaş Hukuk Bürosundan ayrılır ve küçük bir maaş ile savcı yardımcısı olur.
Bir kaç yıl içinde tamamlanması gereken yasalarla ilgili çalışmalar 1954 yılına kadar uzar. Bu süreçte Denktaş savcılığa terfi etmiştir. 1955'te terörist bir hüviyete bürünen Enonisle mücadelede ve EOKA karşısında Kıbrıs Türklerinin direnişine yön veren Denktaş, 1958 yılında hükümetteki görevinden istifa eder. Arkadaşlardıyla 1.8.1958'de Türk Mukavemet Teşkilatı'nı kurar.
Halkın Sesi gazetesinin haftalık İngilizce nüshasının hazırlanmasında da önemli rol oynayan Rauf Denktaş, 1958?de büyük ölçüde artan EOKA saldırıları karşısında Türk Mukavemetinin etkili şekilde görev yapmasını sağlar. TMT?nin yayın organı olan Nacak gazetesi Denktaş?ın gazetesiymiş görüntüsü içinde Kıbrıs Türklerine yön gösterir, mukavemet telkin eder. Nacak?ın son yazı işleri sorumlusu da Alper Faik Genç?ti. Türk Hükümetinin, bir ayda yüz?e yaklaşan Türk kayıpları karşısında kararlı çıkışı ve aynı yıl Birleşmiş Milletler Genel Kurulu?nda rahmetli Fatin Rüştü Zorlu?nun Yunanlı karşıtı Averof?u mağlup etmesi sonucu Yunanlılar Kıbrıs?ta eşit şartlarda bir ortaklık Cumhuriyeti kurulmasına razı olmuş görünürler. Dr. Küçük ve Rauf Denktaş bu genel kurul toplantısında kulis faaliyeti yapmışlardır. 1959?da Zürih Anlaşması?nın hazırlanmasında Rauf Denktaş?ın perde arkasında etkin rolü olmuştur. Türkiye?nin garantisinin 650 kişilik bir Alay?la ?etkin ve fiili? bir duruma getirilmesi Denktaş?ın ısrarı ve Dr. Küçük?ün de o?nu desteklemesi ile mümkün olmuştur.
Aynı yıl Londra Konferansı?na katılan Türk Heyetinde de yerini alan Denktaş?ın Fatin Rüştü Zorlu?ya ?Makarios bu anlaşmaları er geç yıkacak ve Enosis yoluna çıkacaktır. Burada bir rol oynamaktadır. İleride bu anlaşmaların kendisine zorla kabul ettirildiğini savunarak ortaklığı bozacaktır? mealindeki değerlendirmesi, ne yazık ki, ortaklık Devletinin kuruluşu ile işleme konmuş ve 1963?de Kıbrıs?ta Enosis uğruna tedhiş yeniden başlamıştır.
1959-63 yılları arasında Ruaf Denktaş?ın Türk Hükümetine gönderdiği raporlar, gelmekte olan tehlikeye işaret etmekte, tedbir istemekteydi. 1960 ihtilalinden yeni çıkmış olan Türkiye?nin Kıbrıs?taki Büyükelçisi, ne yazık ki, bu raporların Türkiye tarafından kale alınmamasını sağlamış ve böylelikle 1963?de patlak veren tedhiş karşısında Türkiye?nin hazırlıksız yakalanmasına neden olmuştur.
1959 Zürih ve Londra Antlaşmaları ile, 1960 antlaşmaları ve Kıbrıs Cumhuriyeti Anayasası'nın hazırlanmasında emeği geçti. Aynı yıl Türk Cemaat Meclisi'yle İcra Komitesi Başkanlığı'na seçildi.
1958 yılında Rum tedhişçiler, Türk köylerine saldırınca, Türkler de bu olayları protesto etti. Zürih-Londra antlaşmaları öncesinde Dr. Fazıl Küçük ve Rauf Denktaş, Ankara'ya Dışişleri Bakanı Fatin Rüştü Zorlu ile görüşmeye gitti. Bu görüşmede Denktaş adaya Türk askeri gönderilmesi teklifini dile getirdi.
1963 olaylarından sonra Londra Konferansı ve Birleşmiş Milletlerde Türk Halkının haklarını savunan Denktaş?ın Makarios tarafından adaya dönüşü yasaklanmış ve istenmeyen adam ilan edilmiştir. Bu sürede Ankara?da Dışişlerinde Kıbrıs dairesinde çalışmış, ve New York, Londra, Brüksel, Paris gibi merkezlerde konferanslar vererek Kıbrıs?taki olayları anlatmaya çalışmıştır. 1964 Temmuz?unda öğrencilerle birlikte gizli yoldan Kıbrıs?taki Erenköy?e çıkmış Erenköy savaşında gazeteci Ömer Sami Coşar ile birlikte yer almıştır. Bölgesel ateş kes anlaşması üzerine ayni yoldan gizlice geri Ankara?ya dönerek İnönü hükümetine bilgi vererek askeri müdahale istemiştir. Bu arada Türkiye?nin hava müdahalesi ile darbelenen Makarios BM?nin önerdiği ateşkes anlaşmasına razı olmuş, Denktaş Ankara?daki görevine devam etmiştir.
1967 sonunda gizlice küçük bir gemiyle iki arkadaşı ile birlikte tekrar adaya çıkmış, ancak, Rumlar tarafından yakalanmış ve esir düşmüştür. Türkiye Cumhuriyetinin baskısı ile 13 gün sonra Ankara?ya iade edilmiştir.
Ada?ya 1968 Nisan ayında normal yoldan dönebilmiştir. Haziran 1968?de Rum liderlerinden Glafkos Clerides Makarios?un temsilcisi, Denktaş da Dr. Küçük?ün temsilcisi olarak ilk toplumlararası görüşmelere başlamışlardır. Denktaş, 1960 Antlaşmalarında içte Türk-Rum, dışta Türkiye-Yunanistan arasında garantilenen dengelerin bozulmaması kaydıyla, Kıbrıs Cumhuriyeti?nin kurucu ortaklarından biri olarak bölgesel otonom önermiş, ve görüşmeler Türkiye?den ve Yunanistan?dan uzmanların da katılımı ile 1974?e kadar devam etmiştir. Klerides?in ve Yunanistan?ın tavsiyesine rağmen Başpiskopos Makarios bu anlaşmayı ?Türk tarafı azınlık statüsünü kabul etmiyor, ortaklık statüsünde ısrar ediyor; Türkiye?nin garantörlüğü devam ediyor? diyerek ret etmiştir.
Rauf Denktaş, 5 Temmuz 1970 tarihinde yapılan genel seçimlerde yeniden Türk Cemaat Meclisine Meclis Başkanı seçilmiştir.
16 Şubat 1973 tarihinde Kıbrıs Türk Toplumu tarafından yeniden Başkan seçilmiş, Kıbrıs Cumhurbaşkan Muavini ve Kıbrıs Türk Yönetimi Başkanı olarak göreve başlamıştır.
1974 Türk Barış Harekâtı sonrasında 13 Şubat 1975'te Makarios?un adaya dönüşü nedeniyle, buna reaksiyon olarak ve Makarios?un meşruiyetini kaybettiğini tescil için ayrı devlet kurmayı öneren Denktaş?ın bu önerisini o günkü Irmak Hükümeti kabul edememiş bunun üzerine Kıbrıs Türk Federe Devletinin ilânını sağlamış ve Devlet Başkanı ve Meclis Başkanı görevlerini yürütmüştür. Federe Devlet Anayasası uyarınca 20 Haziran 1976 günü yapılan ilk Genel Seçimlerde büyük bir çoğunlukla, Halk tarafından Devlet Başkanlığına seçilmiştir. 1981'de ikinci kez Devlet Başkanlığına seçilen Denktaş, 1983'de Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetini ilan etmiş ve 1985'de KKTC Cumhurbaşkanlığına seçilmiştir. 1990, 1995 ve 2000 yıllarındaki' Cumhurbaşkanlığı seçimlerini tekrar kazanarak görevine devam etmiştir. Ancak 2005?deki Cumhurbaşkanlığı seçimine aday olmamış, Annan Planı nedeniyle görüş ayrılığına düştüğü Türk Hükümetine, Kıbrıs meselesini halletmek fırsatını vermek istemiştir.
İngilizce ve Rumca'yı iyi bilen Denktaş evlidir. Üç oğlu ve üç kızı vardır. Bir kızını beyin tümörü nedeniyle 2 ½ yaşında, bir oğlunu 7 yaşında bademcik ameliyatında, bir oğlunu 34 yaşında trafik kazasında yitirmiştir. Bir oğlu, iki kızı ve on bir torunu vardır.
Bugüne dek yayınlanmış 50?nin üzerinde kitabı ve risalesi, yüzlerce makalesi ve bir film senaryosu (İşgal Altında) vardır. 10 ciltlik HATIRALAR kitabı, Karkot Deresi, Kıbrıs Girit Olmasın son yayınlarından bazılarıdır. Yazarlık - Fotoğrafçılık en sevdiği uğraşlarıydı. Amerika - İngiltere - Avusturalya - İtalya - Türk-Cumhuriyetleri - Polonya - Fransa - Avusturya ve Türkiye Cumhuriyetinde fotoğraf sergileri açmış, sayısız konferanslar vermiş ve çeşitli ödüller ile fahri doktora ve profesörlük payeleri almıştır. Bunlardan bazıları şunlardır. Türkiye Yazarlar Birliği tarafından eserleri ve eserlerinde ortaya koyduğu fikirleri savunma kararlılığından ötürü Türkiye Yazarlar Birliği Şeref üyeliğine seçilmiştir. Türk Dünyası hizmet ödülü ve 10 Ocak 2000?de Türkiye Gazeteciler Cemiyeti tarafından ?Yılın Adamı? ödülü ve 6 Nisan 2000?de Atatürk Dil ve Tarih Yüksek kurumu tarafından ATATÜRK uluslararası Barış ödülünü almıştır.
** 6 Temmuz 2005 tarihinde de Türkiye Cumhuriyeti Devleti Sayın Rauf R. DENKTAŞ?a Üstün Hizmet ŞEREF MADALYASI vermiştir.
** 25 Ekim 2005 tarihinde Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi Senatosu?nun Türk Dünyasına yapmış olduğum üstün hizmetlerimden dolayı Fahri Doktora ünvanı vermiştir.
** Kıbrıs konusunda görüşlerinin doğrulandığı nedeniyle Liderlik Ödülü almıştır.
** 28 Haziran 2006 ? 20. Yüzyıldan iz bırakan halk önderi ödülü?nü aldı.
Geçirdiği rahatsızlık nedeniyle 9 Ocak Pazar günü Yakındoğu Üniversitesi Hastanesinin yoğun bakım servisine kaldırılan KKTC'nin 1. Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş, 13 Ocak 2012 günü vefat etmiştir.
kaynak: haberler.com/mebnet
haber: enpolitik
