Eskişehir İl Sağlık Müdürü Doç. Dr. Uğur Bilge, karbonmonoksit zehirlenmelerine karşı hayati uyarılarda bulundu. Bilge, 'Havada çok fazla karbonmonoksit varken, kırmızı kan hücrelerindeki oksijen ile karbonmonoksit yer değiştirir. Bu da ciddi doku hasarına ve hatta ölüme neden olabilir' dedi.
Karbonmonoksit gazı; tatsız, renksiz, kokusuz olması ve tahriş etme özelliğinin olmaması nedeni ile fark edilmediği için sessiz katil olarak da biliniyor. Konuyla ilgili önemli uyarılarda bulunan Müdür Bilge, 'Karbonmonoksit gazı; doğal gaz, gaz yağı, benzin, tüp gazı, propan, kömür ve odun gibi yapısında karbon bulunan yakıtların yanması veya tam olarak yanmaması sonucunda oluşan dumanda yer alan zehirli bir gazdır. Tatsız, renksiz, kokusuz olma özelliğinin olmaması nedeni ile fark edilmediği için sessiz katil olarak bilinmektedir. Uygun şekilde havalandırılmamış ortamlarda kullanılan aletler ve motorlar, karbonmonoksitin tehlikeli seviyelerde birikmesine neden olabilir. Karbonmonoksit zehirlenmesi, kan dolaşımında karbonmonoksit birikmesi ile ortaya çıkar. Havada çok fazla karbonmonoksit varken, kırmızı kan hücrelerindeki oksijen ile karbonmonoksit yer değiştirir. Bu da ciddi doku hasarına ve hatta ölüme neden olabilir' dedi.
'Karbonmonoksit zehirlenmesi yaşayan yaşlı kişilerin beyin hasarı oluşturma olasılığı yüksektir '
Karbonmonoksit zehirlenmesindeki bazı risk faktörlerini açıklayan Müdür Bilge, 'Doğmamış bebekler; fetal kan hücreleri, karbonmonoksiti yetişkin kan hücrelerine göre daha kolay alır. Bu doğmamış bebekleri karbonmonoksit zehirlenmesinden zarar görmeye daha duyarlı hale getirir. Çocuklar, küçük çocuklar, yetişkinlerden daha sık nefes alır ve bu da onları karbonmonoksit zehirlenmelerine daha duyarlı hale getirir. Yaşlı erişkinler karbonmonoksit zehirlenmesi yaşayan daha yaşlı kişilerin beyin hasarı oluşturma olasılığı daha yüksektir. Kronik kalp hastalığı olanlar, kansızlık öyküsü ve solunum problemleri olan kişilerin de karbonmonoksit yüzünden hastalanma olasılığı daha yüksektir' diye konuştu.
'Her yıl bacalarınızı kontrol ettirin veya temizleyin'
Alınacak basit tedbirler ile CO zehirlenmesinden korunulabileceğini bildiren Müdür Bilge, 'Isıtma sisteminize, şofbeninize ve diğer gaz, yağ veya kömür yakma cihazlarına her yıl yetkili bir teknisyen tarafından kontrol yapılmasını sağlayın. Taşınabilir alevsiz kimyasal ısıtıcıları iç mekanlarda kullanmayın. Buzdolabınızdan bir koku kokusu alıyorsanız, bu CO sızıntısı olabileceği anlamına gelebilir bu yüzden servisine haber verin. Gaz cihazlarınızın uygun şekilde havalandırıldığından emin olun. Su ısıtıcısı gibi cihazlar için yatay havalandırma boruları, dış mekana doğru gittikçe hafifçe yukarı çıkmalıdır. Birleşme yerleri veya borular sıkıca takılmadığında CO?nun sızmasını önler. Her yıl bacalarınızı kontrol ettirin veya temizleyin. Bacalar enkaz tarafından engellenebilir. Bu CO?nun evinizde veya odanızda birikmesine neden olabilir. Asla havalandırma borusunu bant, sakız veya başka bir şey ile yapıştırmayın. Bu tür bir yama CO?nun evinizde, odanızda birikmesini sağlayabilir. Isıtma için asla gaz veya fırın kullanmayın. Isıtma için bir gaz veya fırının kullanılması evinizde, kabininizde veya kamp aracınızda CO birikmesine neden olabilir' ifadelerini kullandı.
Son olarak karbonmonoksit zehirlenmesinin belirtilerini ve zehirlenmeden sonra neler yapılması gerektiğini aktaran Müdür Bilge, şunları söyledi:
'Zehirlenmelerin belirtileri; baş ağrısı, baş dönmesi, bulantı, kusma, göğüs ağrısı ve çarpıntı, uyuşukluk ve uyuklama, dikkat bozukluğu, hareketsizlik, bayılma ve nöbet geçirme, koma, solunumun durması ve ölüm ile sonuçlanır. Karbonmonoksit zehirlenmesi bilinç kaybına neden olur. Bilinç kaybı, şiddetli maruz kalmanın göstergesidir. Sizin veya beraber olduğunuz birinin karbonmonoksit zehirlenmesi olabileceğini düşünüyorsanız, temiz havaya çıkın ve acil tıbbi yardım isteyin. Zehirlenen bir kişiye yardıma koşan kişi de zehirlenme tehlikesine karşı kendisini korumalıdır. Hemen camlar açılmalı, açılmıyorsa kırılmalıdır, hasta hızla ortamdan uzaklaştırılmalıdır.'
