Halka açık ticari alanlarda telif bedellerini ödemeden müzik eseri yayınlamanın yasal olarak mümkün olmadığı bilinse de telif kanununun detayları konunun muhataplarınca tam anlamıyla bilinmiyor. Bir markanın her şubesi için ayrı ayrı telif ödemesi gerektiğinin altını çizen, Türkiye?de 10 binden fazla noktaya kapalı devrede yasal müzik ve anons hizmeti sunan SMG?nin Yönetim Kurulu Başkanı Gül Gürer Alimgil, hatalı yönlendirmelerin kurumları dev cezalarla karşı karşıya getirebileceğini dile getirdi.
Küresel müzik pazarı, bandrol satışların düşüşü ve dijitalin yükselişi ile ciddi gelir kaybına uğradığı 15 yılın ardından, 2017?de yüzde 8,1 büyüme gösterdi. 2018?de kaydedilen kayıtlı müzik endüstrisinin toplam geliri 18.9 milyar dolara ulaştı. İstatistiklere göre global müzik pazarının 2020 yılında 43.49 milyar dolar olacağı öngörülüyor. Büyüme hızı ve rakamlar tatmin edici olsa da telif konusu hala tüm dünyada önemli bir sorun olduğu belirtiliyor. Öyle ki şu sıralar sanatçıların en büyük düşmanı olarak gösterilen ve ?Stream Ripping? denilen akıştan sabit diske kaydetme yöntemi ile telif ödemeden kullanılan milyonlarca eser bulunuyor. Kişisel kullanım için yapılan bu hırsızlığın bir diğer boyutu da halka açık mekanlarda yapılan müzik yayınlarının telifleriyle ilgili olduğu bildiriliyor. Üstelik bu konuda Türkiye?de kanunlar çok net olsa da uygulamada önemli sıkıntılar da yaşandığı belirtiliyor.
'Müzik eserlerini halka açık ticari alanlarda telif bedellerini ödemeden yasal olarak yayınlayamazsınız'
Yaklaşık 30 ülkede, başta perakende olmak üzere 10 binden fazla noktaya kapalı devrede yasal müzik ve anons hizmeti sunan SMG?nin Yönetim Kurulu Başkanı Gül Gürer Alimgil, kurumların telif hakkı konusunda yaptığı hatalara dikkat çekerek 'Müzik eserlerini halka açık ticari alanlarda telif bedellerini ödemeden yasal olarak yayınlayamazsınız. Müzik meslek birlikleri; yorumcu, söz yazarı, besteci, aranjör gibi eser hak sahiplerinin haklarını korumak ve telif dağılımı yapmak adına çalışan Kültür Bakanlığı?na bağlı kurumlardır. Müzik yayını yapacak işletmenin yasal olarak yayın yapabilmesi için Müzik Meslek Birlikleri ile sözleşme yapması ve telif bedellerini ödemesi hukuki olarak şarttır. Yasal olarak yabancı popüler müzikler yayınlamak için MESAM, MÜYAP, MSG ile anlaşma yapılması, Türkçe popüler müzikler yayınlamak için de MESAM, MÜYAP, MSG, MÜYORBİR ile anlaşma yapılması gerekir. Sanatçıların telif haklarını korumak adına telif ödemeden yapılan yayınlarda firmalara cezai işlem uygulanmaktadır' dedi.
'Her şube için telif ödemesi yapılmalı'
Telif Kanunu?nun kurumlara detaylı açıklanmaması ve önemsenmemesi nedeniyle uygulamada cezai işlemle karşı karşıya kalan çok marka olduğunu dile getiren Alimgil, özellikle şube sayısı fazla olan yapılanmaların düştüğü hatalara dikkat çekerek, 'Telif anlaşması yapılmadan müzik yayını yapmanın maddi cezaları vardır. Söz konusu kurum, o parçayı kullanacağı her nokta için ayrı ödeme yapmalıdır. Örneğin; bir şirketin 100 şubesi varsa bu 100 şube için de telif ödemesi yapması gerekir. Kurumların eksik bilgi nedeniyle bu konuda yanıldığını görüyoruz' şeklinde konuştu.
Kamuya açık noktalarda telifli müzik yayını konusunda yanlış ve eksik bilgiye sahip çok işletme olduğunu dile getiren Alimgil, 'Şarkılardaki eser hak sahiplerine teliflerin ödenmesi ve işletmede yasal platform üzerinden müzik yayını yapılması çok önemli. Sektörde, telif ödemeden mağazalarda popüler müziklerin yayınlanabileceği, özel anlaşmalarla bunun mümkün olabileceğine yönelik yanlış bilgiler dolaşıyor. Telif ödemeden yasal yayın yapmak mümkün değildir. Bu şekilde yanlış beyanlar sektöre ciddi zararlar verebilir. Kurumları cezalarla karşı karşıya bırakabilir. Bu cezai durum; sektör, lokasyon, mağazanın metrekaresine göre farklılıklar gösterebilir. İşletmenin açıldığı günden bu yana yasal yayın yapmadığı varsayılarak kuruluş tarihten itibaren hesaplanarak çok büyük rakamlara ulaşabilir' dedi.
Alimgil, sözlerini şöyle tamamladı: 'Kurumların popüler müzik çalmaya ihtiyacı yoksa SMG olarak farklı yasal çözümler öneriyoruz. Doğrudan lisanslama yöntemiyle telifleri direk olarak eser hak sahiplerine ödeyip yasal olarak yayın hizmeti veriyoruz. Dünyadaki birçok katalog firmasıyla bağlantılarımız ve yetkili sözleşmelerimiz var. Ayrıca, SMG olarak uzun yıllardır kendi bünyemizdeki stüdyolarımızda ürettiğimiz ve tüm hakları bize ait olan eserlerimiz var. Snapmuse adını verdiğimiz kataloğumuzdaki eserleri hizmet verdiğimiz firmalarda kullanmaya başladık. Yurtdışı kataloglarımız ve kendi eserlerimizle firmaları başka hiçbir kuruma telif ödemeden yasal duruma getirmiş oluyoruz'.