Ünlü tarih profesörü İlber Ortaylı, yaklaşan Çanakkale Zaferi?nin 104?üncü yıl dönümü münasebetiyle Mersin Büyükşehir Belediyesi tarafından düzenlenen ?Çanakkale Zaferi? konulu konferans verdi.
Kongre ve Sergi Sarayı?nda gerçekleştirilen ve Mersin Büyükşehir Belediyesi Başkan Vekili Özgür Sanal, KKTC Mersin Başkonsolosu Ayşen Volkan İnanıroğlu?nun da katıldığı konferansa vatandaşlar yoğun ilgi gösterdi.
?Büyük devletler birbirlerinin iç işlerine her zaman müdahale ederler?
1. Dünya Savaşı?nın öncesinde gelişen olaylardan bahsederek konuşmasına başlayan Ortaylı, ?Osmanlı İmparatorluğu 20. yüzyıl başında hukuken ve fiilen büyük devletler arasındaydı. 1856 Paris Barışı?ndan itibaren galip devletler arasında olduğumuz için bugünkü Avrupa Birliği gibi bir birliğin içerisinde oldu. Bunun her zaman çok faydasını görmedik. Osmanlı?nın iç işlerine karışılmasının nedenleri doğrudan doğruya girdiğimiz anlaşmalar ve durumumuz icabıdır. Çünkü büyük devletler birbirlerinin iç işlerine her zaman müdahale ederler? dedi.
?Çanakkale geçilmez lafını diyen biz değiliz?
Çanakkale Savaşı?nda İngiliz ordularının geri çekildiğine ve büyük kayıplar verdiğine değinen Ortaylı, ?1914 sonunda Çanakkale tarafında bir savaş yapıldı. Biz burayı savunduk ama gelen donanma çok hazırlıksızdı ve muvaffak olamadılar, çekildiler. Fakat bize de çok ağır bir zayiat verdiler. Bu nedenle Gelibolu tahkimatına bilhassa önem verildi. Çünkü oranın boğaza hâkim olan kanat olduğu çok açıktır. Bu tahkimatı unutmayın. Modern asrın bütün harp teknolojisi oraya konuldu. 18 Mart?ın önemi nereden ileri geliyor dersek, Winston Churchill, amirallik birinci lordu dediğimiz zat karar veriyor deniz harekâtına. Gelibolu?dan geçecekler, İstanbul?a gidecekler, iş bitecek. Toplarla, Elizabeth falan apartman boyunda bir gemi dövecek, iş bitecek. Hepsinin projesi o. Bu böyle olmadı. 18 Mart gecesi bir mayın döşemesi yapıldı. Nusrat tarafından. Savunma bizim işimiz. Alman generaller, Türk ordusunun başında bir bela. Bunların bazıları daha akıllıca adamlardır. Yabancı orduların komutanlarına orduyu teslim etmek çok akıllı bir iş değildir. Bunun mazereti mühimmat bize oradan geliyordur. Mühimmat oradan geliyor ama baş belası da oradan geliyor. Ön tarafta Fransızlar, ?Efendim biz kıyıları, Gelibolu?yu döveriz, siz ilerlersiniz, karaya da siz çıkarsınız? dediler. Bayıldılar buna ama iş öyle olmadı. Fransız donanması çok ağır kayıplar verdi. 3 gemi tamamen saf dışı kaldı. Elizabeth bile yara alıp çekilmek zorunda kaldı. Dolayısıyla ?Çanakkale geçilmez? lafı oradan kaldı. ?Çanakkale geçilmez? lafını diyen biz değiliz. İngiliz Harp Kabinesi buna karar verdi, ?Gelibolu ve Dardanel? geçilmez? dendi. Ondan sonra karar hücumları sahasına geçildi. Harbin bu son safhasıdır? ifadelerini kullandı.
?Almanlar kazandırdı efsanesi uydurmadır?
Çanakkale Zaferi?nin kazanılmasında söylenildiği gibi Alman devletinin etkisinin olmadığını sözlerine ekleyen Ortaylı, ?Almanlar bunlara kazandırdı gibi bir efsane de uydurdular. Alman?ın kazanacağı bir savaş değildi bu. Bu büyük bir savaştır. Çanakkale bütün doğu ve batı dünyasında çok önemli bir safahattır. Türk İmparatorluğu?nun bir parça düzgün bir komuta altına girdiği vakit neler yapacağını gösterir. Asker son derece dayanıklıdır, tahammüllüdür. Biz de askerin isyanı ve ihtilası söz konusu değildir? diye konuştu.
Konferansın sonunda Mersin Büyükşehir Belediyesi Başkan Vekili Özgür Sanal, Prof. Dr. İlber Ortaylı?ya, Olba Mozaiği figürlü plaket ve çiçek takdim etti.
